Lão hóa thực sự là một quá trình… khó chịu. Nếu đã từng ở độ tuổi lục tuần đổ lên, ai cũng sẽ thấy cái quá trình này sao mà quá phức tạp và gây nản lòng, không chỉ về mặt thể chất mà còn về mặt cảm xúc và tinh thần.
Nếu ai có bố mẹ già, chắc sẽ cảm thấy các cụ càng lớn tuổi càng trở nên khó tính và ít chịu hợp tác với con cái. Tuy nhiên, xét ở khía cạnh tâm lý, điều này có thể giải thích được. Hay nói khác đi, việc các cụ “gây thách thức” tạo áp lực cho người xung quanh là có nguyên nhân. Đó là do những thói quen vô tình hình thành trong quá trình lão hóa mà chính ông bà, bố mẹ bạn cũng không nhận ra.
Toàn bộ hiện tượng này liên quan đến chánh niệm và sự tự hoàn thiện. Khi xem xét những thói quen này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về hành vi của các cụ hoặc chính bản thân mình.
-Tăng cường chỉ trích
Một số người già đi, họ có xu hướng trở nên hay chỉ trích hơn. Họ có thể chỉ trích mọi thứ: thức ăn, thời tiết, thậm chí cả cách mọi người nói chuyện.
Những lời chỉ trích đó không bao giờ có ác ý hay cố ý gây tổn thương mà chỉ phản ánh sự bất mãn của chính họ với những thay đổi đang diễn ra xung quanh. Đây chính là cách họ ứng phó với một thế giới đang chuyển động nhanh hơn khả năng theo kịp của mình.
Những lời chỉ trích của họ là một hình thức kiểm soát, một cách khẳng định sự hiện diện của họ trong một bối cảnh luôn thay đổi.
Nhớ rằng bản chất chỉ trích của người già không phải là sự công kích cá nhân đối với bất kỳ ai, mà là biểu hiện cho những đấu tranh của riêng họ.
Sự hiểu biết này giúp chúng ta kiên nhẫn và thông cảm hơn với ông bà, bố mẹ, hoặc cho chính mình.
-Chống lại sự thay đổi
Khi chúng ta già đi, vùng an toàn của chúng ta có xu hướng thu hẹp lại. Chúng ta đã dành rất nhiều năm để rèn luyện thói quen, nếp sống và cách suy nghĩ của mình – điều này có thể khiến chúng ta khá kháng cự với sự thay đổi. “Ngày xưa bố mẹ/ ông bà đâu có làm vậy bao giờ!” là câu mà ta thường nghe từ các cụ.
Không phải người lớn tuổi vốn bướng bỉnh hay khó tính. Đó là nỗi sợ về điều chưa biết và sự thoải mái của sự quen thuộc. Khi bạn đã làm mọi việc theo một cách nhất định trong một thời gian dài, bất kỳ sự thay đổi nào cũng có thể khiến bạn cảm thấy bị đe dọa.
Sự chống đối thay đổi này có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, từ việc từ chối thử công nghệ mới cho đến việc từ chối thẳng thừng những ý tưởng mới và chánh niệm có thể đóng vai trò then chốt ở đây. Bằng cách nhận thức được khuynh hướng này, chúng ta có thể cố gắng cởi mở và thích nghi hơn. Sự phát triển cá nhân không có giới hạn độ tuổi.
-Giảm bớt kỹ năng xã hội
Khi chúng ta già đi, các kỹ năng xã hội của chúng ta có thể trở nên kém hiệu quả hơn – điều này có thể dẫn đến việc đưa ra nhiều bình luận thẳng thừng hoặc thiếu tế nhị hơn. Việc thiếu kỹ năng này không nhất thiết là dấu hiệu của sự thiếu tôn trọng hoặc thô lỗ. Nó có thể chỉ là tác dụng phụ của những thay đổi về nhận thức đi kèm với quá trình lão hóa. Mặc dù điều này có thể khiến việc tương tác trở nên khó khăn, nhưng việc hiểu được sự thay đổi này là điều quan trọng.
Nó cho phép chúng ta tiếp cận những tình huống này bằng sự đồng cảm và kiên nhẫn, thay vì cảm thấy bị xúc phạm hoặc hiểu sai ý định.
-Bỏ bê việc chăm sóc bản thân
Khi già đi, ngoại hình của người già thường bắt đầu thay đổi. Họ ít tỉ mỉ hơn trong việc chải chuốt, và những bộ trang phục rực rỡ trước kia đã được thay thế bằng những bộ quần áo cũ kỹ, xỉn màu.
Bỏ bê việc chăm sóc bản thân, không phải vì họ lười biếng, mà vì kiệt sức và cảm thấy quá sức. Nỗ lực duy trì thói quen thường ngày của họ thực sự quá sức. Việc bỏ bê việc chăm sóc bản thân không phải là dấu hiệu cho thấy người già khó tính, mà là dấu hiệu cho thấy họ cần được giúp đỡ.
Nhận ra điều này có thể là bước quan trọng để hiểu và hỗ trợ những người thân yêu của chúng ta khi họ già đi.
-Khao khát sự độc lập
Khi con người già đi, sự phụ thuộc vào người khác thường tăng lên. Nhưng nghịch lý thay, mong muốn độc lập của họ cũng vậy.
Điều này có thể khiến họ từ chối sự giúp đỡ, ngay cả khi rõ ràng là họ cần sự giúp đỡ.
Vấn đề không phải là khó khăn hay không hợp tác mà là về phẩm giá, tự trọng và mong muốn duy trì quyền kiểm soát cuộc sống của một người.
Hiểu được động lực này có thể giúp việc tương tác với người lớn tuổi bớt khó chịu và đồng cảm hơn. Bằng cách tôn trọng nhu cầu tự chủ của họ, chúng ta có thể thúc đẩy sự hợp tác và tôn trọng lẫn nhau.
-Bỏ lỡ bức tranh lớn hơn
Đôi khi, khi con người già đi, họ có thể bị cuốn vào những phút giây của cuộc sống thường nhật và quên mất bức tranh toàn cảnh. Điều này có thể dẫn đến việc quá chú trọng vào những vấn đề tầm thường và bị coi thường.
Vấn đề không phải là người già khó khăn hay không hợp tác. Đó là sự thay đổi về quan điểm đi kèm với việc thế giới của một người trở nên thu hẹp lại. Hơn nữa, đó là bức tranh tổng thể rộng lớn hơn của những trải nghiệm chung, sự tôn trọng lẫn nhau và tình yêu.
Chúng ta có thể tạo ra một môi trường hài hòa hơn cho tất cả mọi người liên quan nếu chúng ta tập trung vào điều này.
Tóm lại, đó là về sự hiểu biết và nhận thức
Sự phức tạp trong hành vi của con người, đặc biệt là khi chúng ta già đi, thường gắn chặt với cấu tạo tâm lý và kinh nghiệm sống. Một trong những sự phức tạp đó là xu hướng một số người lớn tuổi có vẻ khó tính hoặc không hợp tác. Vấn đề ở đây không phải là sự cố tình bướng bỉnh hay thô lỗ. Đây thường là phản ứng vô thức trước những thách thức và sự bất an đi kèm với tuổi già. Hiểu được những hành vi này là bước đầu tiên để xây dựng mối quan hệ tốt hơn với những người thân yêu lớn tuổi.
Khi tiếp cận những tình huống này bằng sự đồng cảm và kiên nhẫn, chúng ta có thể tạo ra một môi trường hài hòa hơn cho tất cả mọi người liên quan.
(theo Hack Spirit)
