Theo dõi các phiên điều trần của Uỷ ban Đặc trách điều tra vụ tấn công Quốc Hội (January 6th Committee, viết tắt là J6C), ta thấy có rất nhiều từ ngữ tiếng Anh nếu phải dịch sang tiếng Việt không dễ tí nào vì chúng thuộc dạng tiếng lóng hoặc ngôn ngữ bình dân, không thể tra tự điển hay nhờ bác Gú-gồ dịch giùm vì sẽ nghe rất khôi hài và vô nghĩa. Xin dẫn chứng một vài trường hợp.
“The West Wing is unhinged!”
Chiều ngày 18 Tháng Mười Hai 2020, bốn nhân vật không phải là nhân viên nhà nước bỗng xuất hiện trong Phòng Bầu Dục của Bạch Cung để gặp Tổng thống Trump. Họ được một viên cán sự dẫn vào mà không phải đi qua các thủ tục an ninh thường lệ. Bốn người đó là Rudy Giuliani, luật sư riêng của ông Trump; Sidney Powell, tác giả nhiều mưu thuyết vô căn cứ về gian lận bầu cử; cựu cố vấn an ninh Michael Flynn; Patrick Byrne, cựu CEO công ty Overstock.
Khi ban luật sư Bạch Cung hay tin, họ tức tốc chạy đến Oval Office để chất vấn bốn người nọ. Luật sư Pat Cipollone kể rằng ông ta hết sức ngạc nhiên khi thấy những người này trong phòng, “nhất là thằng cha Overstock, người tôi chưa hề gặp bao giờ và chẳng biết là ai, tại sao lại có mặt.”
Buổi họp dài mấy tiếng đồng hồ diễn ra trong bầu không khí cực kỳ căng thẳng. Theo lời kể một viên chức thì hai bên đã “la hét, cãi lộn, chửi nhau bằng những lời lẽ thô tục nhất.” Cô Cassidy Hutchinson, phụ tá cho chánh văn phòng Mark Meadows gửi cho Anthony Ornato, phó Chánh Văn Phòng (Deputy Chief of Staff), một cái text message như sau:
“The West Wing is unhinged.”
West Wing là khu cánh Tây của Bạch Ốc, ám chỉ nơi làm việc của Tổng thống và các nhân viên cao cấp. Thế còn “unhinged” là sao? Unhinged nghĩa đen là “sút bản lề”, đến từ chữ “hinge” có nghĩa là bản lề. Nhưng ngoài nghĩa đó ra, unhinged còn là tiếng lóng để diễn tả tình huống mất kiểm soát, loạn cào cào. Dùng trong bối cảnh ấy, “The West Wing is unhinged” có thể dịch thành: “Chái Tây loạn hết cả rồi!”
“Will be wild!”
Rạng sáng ngày 19 Tháng Mười Hai, bốn người khách của tổng thống đã phải ra về sau khi không thuyết phục được nhóm luật sư của Bạch Cung thuận theo âm mưu lật đổ chánh quyền do họ đề xướng. Tổng thống Trump bèn tung ra cú tweet được Uỷ Ban J6C mô tả là phát súng khai mào chiến dịch dùng bạo lực và đám đông cuồng tín để ngăn chặn buổi đếm phiếu tại Quốc Hội. Ông Trump viết:
“Peter Navarro releases 36-page report alleging election fraud ‘more than sufficient’ to swing victory to Trump. A great report by Peter. Statistically impossible to have lost the 2020 Election. Big protest in D.C. on January 6th. Be there, will be wild!”
Đoạn đầu thì dễ hiểu thôi. Trump cho biết Peter Navarro vừa tung ra một báo cáo 36 trang cáo buộc gian lận bầu cử, rằng theo xác suất (statistically) thì phe Trump không thể nào thua. Nhưng hai câu cuối mới là vấn đề: “Big protest in D.C. on January 6th. Be there, will be wild!”
Biểu tình lớn ở D.C. ngày 6 tháng Giêng. Hãy có mặt. Sẽ rất là… “wild”!
Wild là sao? Tự điển tiếng Anh có rất nhiều định nghĩa cho chữ này, nào là (vùng đất) hoang, (cây cỏ) mọc bừa bãi, (tâm thần) nổi điên, (người) vô kỷ luật, (bắn súng/tên) trật đích, (cảm xúc) hào hứng, (tình huống) điên loạn, (con thú) bất trị v.v.
Như vậy phải dịch “Will be wild” như thế nào mới đúng ý Tổng thống? Theo thiển ý, chữ wild này có thể hiểu theo nghĩa tiếng lóng người Mỹ thường dùng để tả một sự kiện vô cùng náo nhiệt. Chẳng hạn như: “You should have been at the party. It was wild!” (Rất tiếc bạn đã không đến dự được. Buổi tiệc hôm đó náo động/vui cực kỳ!)
Thành thử, nói theo giọng bình dân thì “Be there, will be wild!” có thể hiểu nôm na là “Nhớ đến, bảo đảm vui!” hoặc “Hãy có mặt, sẽ vui bạo!” (Dĩ nhiên không ai ngờ, trừ những người đã âm mưu từ trước, rằng “bạo” đây còn mang ý nghĩa bạo loạn và bạo lực.)
“All hell’s gonna break loose!”
Và như Uỷ Ban 6/1 cho ta biết, một ngày trước khi phiến loạn xảy ra, Tổng thống Trump đã có ít nhất hai cuộc gọi với chiến lược gia Steve Bannon. Trong buổi phát thanh ngày 5 Tháng Một của mình, Steve Bannon đã bật mí sơ sơ cho thính giả rằng cuộc biểu tình ngày mai sẽ không phải là một cuộc xuống đường bình thường. Bannon cảnh báo: “All hell’s gonna break loose!”
Đây cũng là một thành ngữ thường được dùng trong đối thoại bình dân (informal), được tự điển Merriam-Webster định nghĩa là “cách mô tả tình huống bạo lực, bạo loạn hay đập phá bỗng dưng xảy ra.”
Và như ta thấy (trong kinh ngạc và kinh hoàng), Bannon đã “liệu việc như thần.” Đó là lý do tại sao Steve Bannon được Uỷ Ban 6/1 “mời” ra cung khai. Nhưng vì ông ta quyết từ chối hợp tác nên hồ sơ được chuyển cho Tư Pháp xử lý. Ít lâu sau Bannon bị truy tố tội “Khinh thường Quốc Hội” và sẽ phải ra toà hình sự vào thứ Hai tuần tới.
