Ba công ty truyền thông gắn liền với doanh nhân Trung Quốc lưu vong Quách Văn Quý (Guo Wengui) đã đồng ý trả $539 triệu để dàn xếp vụ cáo buộc vi phạm luật bảo vệ nhà đầu tư khi huy động tiền, bán cổ phần không đúng quy định. Đây cũng là các công ty bị coi là ổ phát tán tin giả nhằm gây ảnh hưởng chính trị tại Mỹ.
Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Hoa Kỳ (Securities and Exchange Commission – SEC) vừa ra thông cáo báo chí cho biết thỏa thuận dàn xếp là kết quả của một cuộc điều tra mà SEC bắt đầu vào năm ngoái vì nghi ngờ các công ty của ông Quách bán cổ phiếu và tài sản kỹ thuật số bất hợp pháp, không tuân thủ các quy tắc nhằm bảo vệ các nhà đầu tư nhỏ.
Quách là một tỷ phú ngành bất động sản Trung Quốc, đào thoát sang Hoa Kỳ năm 2014, tự xưng là một nhà bất đồng chính kiến và lập ra những công ty truyền thông lên án đảng Cộng sản Trung Quốc nhưng cũng truyền bá thông tin xuyên tạc về chính trị Hoa Kỳ.
Huy động vốn bất hợp pháp
Ba công ty bị xử phạt — GTV Media Group Inc., Saraca Media Group Inc. và Voice of Guo Media Inc. — chấp nhận số tiền phạt mà không thừa nhận hoặc phủ nhận hành vi sai trái. Theo SEC, trong số tiền $539 triệu mà ba công ty này phải trả có $480 triệu được dùng để lập một quỹ “công bằng” nhằm hoàn trả tiền cho các nhà đầu tư đã từng góp vốn hoặc mua cổ phần của các công ty; $35 triệu là tiền phạt, được sung vào công quỹ. Đây là một trong những vụ trừng phạt lớn nhất của SEC trong năm tài chính hiện nay.
Các công ty này cho biết số tiền họ huy động từ nhà đầu tư sẽ được dùng để xây dựng một nền tảng truyền thông xã hội và tin tức làm “cầu nối độc lập và không bị kiểm duyệt duy nhất giữa Trung Quốc và thế giới phương Tây”. Nhưng trong hơn một năm qua, các nhà đầu tư vào các công ty này đã than phiền rằng họ không thể rút tiền ra; và những người ủng hộ ông Quách tổ chức biểu tình quấy nhiễu trước nhà của một số người lên tiếng phản đối ông Quách.
Các công ty GTV và Saraca cũng đã dàn xếp một cuộc điều tra khác của Văn phòng Tổng chưởng lý New York về việc huy động vốn của họ. Các quan chức tiểu bang New York nói các công ty này đã không ghi danh làm đại lý chứng khoán trước khi thực hiện các đợt chào bán cổ phần. New York đã áp dụng hình phạt $479 triệu, sẽ được bù đắp bằng khoản tiền mà GTV và Saraca trả cho SEC.
Theo cáo buộc của SEC, các công ty GTV và Saraca đã huy động vốn từ những nhà đầu tư cá nhân – những người không đáp ứng yêu cầu về tài sản và thu nhập để ký thỏa thuận góp vốn. Theo luật Hoa Kỳ, các công ty nhắm tới những nhà đầu tư nhỏ lẻ như vậy phải nộp hồ sơ khai báo với SEC và cung cấp thông tin cho công chúng. Công ty Voice of Guo thậm chí còn nhắm vào các nhà đầu tư “nghèo” với phần tiền góp vốn chỉ $100 hoặc ít hơn.
Các công ty này cũng huy động tiền vốn bằng cách bán ra các sản phẩm gọi là G-Coins và G-Dollars, được họ quảng cáo rầm rộ trên YouTube, Twitter và các mạng xã hội khác như là một sản phẩm đầu tư “hứa hẹn mang lại lợi nhuận rất đáng kể”. Họ nói những đồng tiền kỹ thuật số này có thể dùng để mua sản phẩm và dịch vụ trên các nền tảng truyền thông mà họ dự định xây dựng; nhưng theo các điều tra viên, các công ty này đã không phát triển hoặc phân phối các tài sản kỹ thuật số mà họ đã bán ra.
Theo SEC, số tiền mà các công ty này huy động được từ nhà đầu tư là vào khoảng $487 triệu.
Tháng Sáu năm ngoái, các công ty GTV và Saraca đã chuyển khoảng $100 triệu mà họ huy động được vào một quỹ phòng hộ (hedge fund) và quỹ này dùng khoảng $30 triệu để kinh doanh tiền tệ và chứng khoán phái sinh (derivative). Tính đến cuối Tháng Bảy, khoản kinh doanh này đã bị lỗ khoảng $29,2 triệu.
Trong một tuyên bố sau khi đạt được thỏa thuận dàn xếp với SEC, công ty GTV và Saraca cho biết họ “rất vui khi đạt được thỏa thuận dàn xếp, nhằm đạt được mục tiêu của chúng tôi là trả lại tiền cho những người ủng hộ.” Đại diện của công ty Voice of Guo Media đã không trả lời yêu cầu bình luận của báo The Wall Street Journal.
Ông Quách nói trên mạng xã hội rằng ông chấp nhận hình phạt của SEC nhưng các công ty của ông đã từng là nạn nhân của “thế lực đen tối” của đảng Cộng sản Trung Quốc. “Sự hợp tác của chúng tôi với SEC đã thành công!” ông ta viết.
Một câu hỏi lớn được đặt ra là liệu các công ty nói trên và các tổ chức liên quan đến ông Quách có thể thanh toán khoản tiền $539 triệu hay không, theo bà Sasha Gong, một cựu tù nhân chính trị ở Trung Quốc, người đã quen biết ông Quách trong vài năm và đã giúp tư vấn cho các nhà đầu tư bị thiệt hại. Bà Gong nói, các nhà đầu tư bị thiệt hại khi bỏ tiền vào các công ty của ông Quách đều “muốn ông ta bị bắt giam” và thỏa thuận của SEC không đáp ứng được kỳ vọng của họ.
Trung tâm phát tán tin giả
Ngoài việc huy động vốn, bán cổ phần không đúng quy định của pháp luật, các công ty truyền thông của ông Quách Văn Quý còn là những nơi sản sinh và phát tán những thông tin xuyên tạc, những thuyết âm mưu tai hại ra các mạng xã hội để khuynh loát tình hình chính trị của Hoa Kỳ.
Sau khi chuyển đến cư trú tại New York, ông Quách đã hợp tác với cựu cố vấn chính trị của Tổng thống Donald Trump, ông Steve Bannon, để xây dựng nhiều nền tảng truyền thông trực tuyến, thu hút một lượng lớn người theo dõi.
Ông Quách và ông Bannon tìm thấy điểm chung là những người mạnh mẽ chỉ trích đảng Cộng sản Trung Quốc, hai người thường xuyên xuất hiện cùng nhau trong các video trực tuyến. Ông Bannon cũng từng là một trong những giám đốc của công ty GTV, theo hồ sơ của công ty. Tuy nhiên thông báo của SEC không đề cập đến tên ông Bannon hoặc bất kỳ cá nhân nào khác. Trước và sau khi làm cố vấn chiến lược cho Tổng thống Trump, ông Bannon đã thành lập và điều hành mạng tin tức cực hữu Breitbart.
Ông Bannon đã bị buộc tội gian lận trong một vụ án khác vào năm ngoái, liên quan đến một thủ đoạn bòn rút hàng trăm nghìn đôla từ một chiến dịch huy động vốn cộng đồng để xây dựng một bức tường dọc theo biên giới giữa Hoa Kỳ và Mexico. Vào thời điểm bị bắt Tháng Tám năm 2020, ông Bannon đang ở trên du thuyền của ông Quách. Ông Bannon sau đó đã được cựu Tổng thống Donald Trump ân xá.
Về phần mình, ông Quách là trung tâm của một mạng lưới các phương tiện truyền thông, chẳng hạn như GTV, nhắm vào các thành viên của cộng đồng người Mỹ gốc Hoa và những người cánh hữu có ảnh hưởng của Hoa Kỳ. Nội dung chính của các kênh truyền thông này là quảng bá ông ta và thế giới quan của ông ta — bao gồm cả những tuyên bố lừa bịp về loại coronavirus mới mà ông ta cho rằng do đảng Cộng sản Trung Quốc cố tình tạo ra và phát tán như một vũ khí sinh học, và các thuyết âm mưu khác về chính phủ Trung Quốc.
Trong một bài phóng sự công phu, dựa trên tài liệu điều tra của các công ty an ninh mạng như Graphika, Alethea Group, tờ Washington Post hôm 17 Tháng Năm 2021 đã vạch trần mạng lưới truyền thông xuyên tạc của Quách, mà tờ báo nhận định là “ một nền tảng mạnh mẽ cho thông tin sai lệch ở Hoa Kỳ, tấn công sự an toàn của vaccine coronavirus, thúc đẩy các tuyên bố gian lận bầu cử và lan truyền các âm mưu vô căn cứ của QAnon”.
Graphika cho biết mạng này bao gồm các trang web truyền thông như GTV của Quách và Bannon, cùng với hàng nghìn tài khoản trên mạng xã hội phối hợp nhịp nhàng với nhau. Mạng lưới này cũng bao gồm hơn một chục nhóm hành động ở địa phương, gọi là các “Himalaya Farms” do Quách giữ vai trò giám sát.
Thông tin được phổ biến trên các mạng truyền thông do Quách tổ chức và chi phối tập trung chủ yếu vào việc tấn công giới lãnh đạo chính trị của Trung Quốc, nhưng những mạng này cũng đóng một vai trò lớn, dai dẳng trong nền chính trị Hoa Kỳ, bao gồm cả việc thúc đẩy sự lừa dối về cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, tuyên bố rằng gian lận tràn lan đã làm hỏng cuộc bầu cử năm 2020 – điều mà nhiều lần bị các nhà điều tra và tòa án đều bác bỏ.
Một ví dụ nổi bật về hoạt động chế biến và phát tán tin giả của Quách là thông tin bịp bợm về vaccine ngừa COVID-19. Trong nhiều video mà Quách là diễn giả nổi bật được phổ biến trên mạng, Quách đã tìm cách phá hoại sự đồng thuận của giới khoa học về nguyên nhân và biện pháp khắc phục đại dịch coronavirus. Quách đã nhiều lần gọi vacine chống lại coronavirus là “giả” và “chất độc”. “Đừng tin tưởng vào vaccine, ngành y tế hoàn toàn bị kiểm soát bởi các nhóm lợi ích đặc biệt,” Quách cảnh báo.
Graphika nói phân tích của họ cho thấy có hàng nghìn tài khoản dường như đang hoạt động cùng nhau trên các nền tảng truyền thông xã hội trong một nỗ lực phối hợp để thúc đẩy các thông tin ngụy tạo. Nhiều tài khoản “có vẻ do người thật điều hành nhưng chỉ khuếch đại nội dung liên quan đến Quách,” Graphika nói.
Khi cựu Tổng thống Trump bị các kênh truyền thông xã hội lớn như Facebook, Twitter và YouTube “cấm cửa”, ông ta có ý định lập ra một mạng xã hội riêng, thực hiện “tự do ngôn luận” cho những người ủng hộ ông. Jason Miller, một cố vấn cao cấp của Trump, đã chủ trì và quảng bá mạng GETTR – một mạng xã hội có phần đóng góp tài chính của gia đình Quách Văn Quý. Tuy nhiên, nó đã bị tin tặc tấn công ngay lập tức và do nó hoàn toàn không được kiểm duyệt, dẫn đến việc nó bị tràn ngập bởi nội dung xấu như tranh ảnh khiêu dâm hentai, tuyên truyền ủng hộ Nhà nước Hồi giáo (ISIS) và lạm dụng tình dục trẻ em.
Đọc thêm:
