Tiến sĩ Anthony S. Fauci cho biết hôm Thứ Hai 22 Tháng Tám ông dự định thôi làm việc cho chính phủ vào Tháng Mười Hai, khi ông tròn 82 tuổi, để “theo đuổi chương tiếp theo” trong sự nghiệp của mình. Nhưng các chính trị gia Cộng Hòa tuyên bố sẽ điều tra vai trò của ông trong việc “tạo ra” con virus quái ác gây đại dịch COVID-19.
“Một công chức tận tụy”
Trong 38 năm qua, bác sĩ Anthony Fauci là Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia (National Institute of Allergy and Infectious Diseases – NIAID), đồng thời là cố vấn y tế hàng đầu cho bảy đời tổng thống Mỹ, từ Tổng thống Ronald Reagan cho đến Tổng thống Joe Biden hiện nay. Ông tham gia Viện Y tế Quốc gia (National Institute of Health -NIH) năm 1968 dưới thời Tổng thống Lyndon B. Johnson và được cử làm lãnh đạo Viện NIAID năm 1984, khi đại dịch H.I.V./AIDS lên tới cao điểm trên thế giới.
Ông cho biết, trong số những thành tựu đáng tự hào nhất của ông có việc cùng với Tổng thống George W. Bush phát triển một chương trình toàn cầu chống lại vi khuẩn H.I.V./AIDS, được gọi là chương trình PEPFAR, cứu được khoảng 21 triệu sinh mạng nhờ chương trình cung cấp thuốc điều trị AIDS miễn phí ở các nước nghèo. Ông Bush đã trao tặng ông Fauci Huân chương Tự do của Tổng thống vào năm 2008.
Trong một thông báo hôm Thứ Hai, Tổng thống Biden cảm ơn bác sĩ Fauci, người mà ông gọi là “một công chức tận tụy, một bàn tay vững vàng với trí tuệ và cái nhìn sâu sắc”. Hai ông đã hợp tác chặt chẽ với nhau trong thời kỳ bùng phát virus Zika trên toàn cầu khi ông Biden là phó tổng thống. “Nhờ nhiều đóng góp của tiến sĩ Fauci cho sức khỏe cộng đồng, những sinh mạng ở Hoa Kỳ và khắp nơi trên thế giới đã được cứu sống”, ông Biden nói.
Bác sĩ Fauci trở thành nhân vật quen thuộc của mọi gia đình Mỹ khi coronavirus bắt đầu lây lan vào đầu năm 2020, và trở thành đại dịch COVID-19. Ông cũng trở thành tâm điểm chú ý trong các cuộc họp báo của Tòa Bạch Ốc khi đại dịch coronavirus diễn ra ở Mỹ trong năm 2020.
Ông không thể thoát khỏi xu hướng chính trị hóa mọi thứ thời ông Trump; ông bị coi là khuôn mặt đại diện cho các biện pháp phong tỏa và mang khẩu trang mà những người Cộng Hòa bảo thủ quyết chống lại. Tổng thống Donald J. Trump đã nhiều lần công khai đưa ra ý tưởng sa thải ông Fauci nhưng không làm được vì tiến sĩ Fauci không phải là một người được bổ nhiệm chính trị.
Trong quá trình chống dịch COVID, với tư cách chuyên gia y tế hàng đầu của chính phủ, ông Fauci nhiều lần xung đột gay gắt với các nhà lập pháp bảo thủ của đảng Cộng Hòa như Thượng nghị sĩ Rand Paul (Kentucky); các thành viên Cộng Hòa đã thề sẽ điều tra tiến sĩ Fauci nếu họ giành được quyền kiểm soát Quốc Hội vào mùa Thu này. Từ đó đã có suy đoán rằng tiến sĩ Fauci nghỉ hưu là để tránh khả năng bị điều tra và truy tố.
“Một kẻ hèn nhát”
Các nghị sĩ Cộng Hòa đã thực hiện các cuộc điều tra sơ bộ về nguồn gốc của đại dịch COVID và có kế hoạch điều tra sâu, kể cả điều tra các hoạt động của tiến sĩ Fauci và Viện NIH nếu họ giành được đa số qua bầu cử. “Nghỉ hưu không thể bảo vệ tiến sĩ Fauci khỏi sự giám sát của Quốc Hội”, Dân biểu James Comer (Cộng Hòa – Kentucky) tuyên bố, theo trang tin chuyên về hoạt động của Quốc Hội, The Hill. Nếu Cộng Hòa giành được đa số Hạ Viện, ông Comer sẽ trở thành chủ tịch Ủy ban Giám sát và Cải cách của cơ quan lập pháp này.
Thượng nghị sĩ Ted Cruz, một chính trị gia Cộng Hòa nhiều tai tiếng từ tiểu bang Texas thì đe dọa: “Vào Tháng Giêng [2023], Quốc Hội của đảng Cộng Hòa sẽ truy cứu trách nhiệm của ông Fauci về sự không trung thực, tham nhũng, lạm dụng quyền lực và nhiều lần nói dối của ông ta… Chưa bao giờ trong lịch sử quốc gia chúng ta có một viên chức quan liêu, ngu ngốc và hủy hoại nhiều sinh mạng người dân hơn”.
Cho đến nay, quan điểm chung của đảng Cộng Hòa là coronavirus là sản phẩm nhân tạo bị rò rỉ ra từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, Trung Quốc và tiến sĩ Fauci, Viện Y tế Quốc gia Mỹ đã góp phần tài trợ cho các nghiên cứu “nguy hiểm” của phòng thí nghiệm đó. Họ tố cáo ông Fauci che giấu vai trò của mình trong việc hợp tác nghiên cứu với Trung Quốc.
Hai công trình nghiên cứu công bố tháng trước xác định rằng virus được truyền từ động vật sang người, có thể từ một khu chợ ở Vũ Hán, ý tưởng virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm phải được điều tra thêm. Nhưng một cuộc điều tra thấu đáo sẽ không bao giờ thực hiện được do thiếu sự hợp tác của chính phủ Trung Quốc. Cộng đồng tình báo Mỹ xác nhận virus không phải được tạo ra như một thứ vũ khí sinh học.
Một số dân cử Cộng Hòa quả quyết rằng tiến sĩ Fauci đã sắp xếp thời điểm nghỉ việc để tránh cuộc điều tra vào năm tới của đảng Cộng Hòa. “Tiến sĩ Fauci từ chức một cách thuận tiện vào Tháng Mười Hai, trước khi đảng Cộng Hòa ở Hạ Viện có cơ hội truy cứu trách nhiệm của ông ta trong việc hủy hoại đất nước chúng ta suốt ba năm qua. Tên này là một kẻ hèn nhát”, Dân biểu Andy Biggs (Cộng Hòa – Arizona) tuyên bố, theo The Hill.
“Người nói sự thật trở thành kẻ thù”
Tiến sĩ Fauci bác bỏ ý kiến cho rằng ông nghỉ hưu vì sợ bị điều tra, coi đó là những suy luận “vô nghĩa”. Ông nói với The New York Times ông đã cân nhắc từ chức ngay sau khi ông Trump rời Tòa Bạch Ốc đầu năm ngoái, nhưng ông không thể từ chối yêu cầu của ông Biden muốn ông làm cố vấn y tế trong cuộc chiến chống COVID-19. “Vì vậy, tôi đã ở lại thêm một năm, nghĩ rằng vào cuối năm đó COVID sẽ kết thúc nhưng hóa ra, bạn biết đấy, đó không phải là những gì đang xảy ra,” tiến sĩ Fauci nói. Ông nói ông hy vọng rằng bằng cách vượt qua mùa Thu và đầu mùa Đông, Hoa Kỳ sẽ “tiến gần hơn đến việc sống chung với” coronavirus “ở trạng thái ổn định”, mặc dù không có gì bảo đảm.
Trong một cuộc phỏng vấn năm nay về lý do tại sao ông lại trở thành một nhân vật gây tranh cãi như vậy, tiến sĩ Fauci đã chỉ ra một số phụ tá của ông Trump mà ông nói đã tìm cách trấn áp ông, khăng khăng rằng mọi điều ông nói đều sai.
“Thay vì ném tôi ra ngoài, họ làm mất uy tín của tôi. Nếu bạn đang tuyên truyền dối trá, người nói sự thật dựa trên khoa học đột nhiên trở thành kẻ thù,” ông Fauci nói.
Đọc thêm:
