Hãng truyền thông cánh hữu Fox News và công ty Dominion Voting Systems đã đạt được một thỏa thuận dàn xếp vào phút cuối trị giá $787.5 triệu vào chiều thứ Ba 18 tháng Tư 2023 ngay trước khi bồi thẩm đoàn bắt đầu xem xét vụ kiện mà Dominion – công ty sản xuất máy bầu cử – kiện hãng Fox News về tội phỉ báng gây thiệt hại cho công ty, đòi bồi thường $1.6 tỷ.
Vụ kiện được công chúng và giới truyền thông Mỹ quan tâm sâu sắc không chỉ vì số tiền đòi bồi thường rất lớn mà còn vì nó liên quan tới quyền tự do ngôn luận – một quyền thiêng liêng của người dân Hoa Kỳ giữa lúc đất nước đang vật vã với nạn tin giả tràn lan. Báo The New York Times cho rằng, vụ kiện được coi là phép thử lớn đối với Tu Chính Án thứ Nhất, đặt vấn đề liệu các luật lệ chống phỉ báng đã đủ để bảo vệ các nạn nhân của các chiến dịch xuyên tạc trên truyền thông hay không.
“Các bên đã giải quyết vụ việc của họ,” Thẩm phán Eric Davis của Tòa án Thượng thẩm Delaware thông báo vào đầu buổi chiều thứ Ba 19 tháng Tư và cho biết nhiệm vụ của bồi thẩm đoàn đã kết thúc.
Thỏa thuận dàn xếp này đã chấm dứt cuộc chiến pháp lý kéo dài hơn hai năm chung quanh câu hỏi, có phải hãng truyền thông Fox News có phỉ báng nhà sản xuất máy bỏ phiếu hay không khi họ đưa lên sóng truyền hình các thuyết âm mưu rằng cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã bị gian lận.
Thỏa thuận dàn xếp cũng tránh cho các nhân vật quan trọng của hãng Fox Corporation – kể cả Chủ tịch Rupert Murdoch, các người dẫn chương trình Tucker Carlson, Sean Hannity và Maria Bartiromo – khỏi phải ra khai báo trước tòa.
Thỏa thuận dàn xếp tránh được một cuộc xét xử kéo dài nhưng vẫn là một trường hợp hiếm hoi về truy cứu trách nhiệm những kẻ âm mưu phá hoại tính chính đáng trong chiến thắng của Tổng thống Joe Biden, quảng bá những lý thuyết sai lầm về gian lận bầu cử được cựu Tổng thống Donald Trump và tay chân của ông ta đưa ra.
Chưa rõ các điều khoản cụ thể của thỏa thuận. Nhưng luật sư Justin Nelson, đại diện cho nguyên đơn Dominion, nói rằng: “Sự thật rất quan trọng. Nói láo thì phải chịu hậu quả… Hơn hai năm trước, một dòng thác những lời dối trá đã quét các viên chức bầu cử khắp nước Mỹ vào một vũ trụ các thuyết âm mưu, gây ra những tổn hại trầm trọng cho công ty Dominion và cho đất nước”
Về phần mình, hãng Fox ra tuyên bố cho biết: “Chúng tôi hy vọng rằng quyết định giải quyết cuộc tranh chấp với Dominion một cách thân thiện thay vì một cuộc xử án chia rẽ và thù địch, sẽ cho phép đất nước tiến lên từ những vấn đề này.”
Dominion đã kiện Fox vào đầu năm 2021, cho rằng danh tiếng của công ty bị tổn hại nặng nề do Fox liên tục phát sóng những thông tin sai sự thật về máy bỏ phiếu của họ, vu cáo các máy bỏ phiếu đó – được sử dụng ở hơn 20 tiểu bang – “gian lận” kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 bằng cách chuyển hàng triệu phiếu bầu cho ông Trump sang cho ông Biden.
Fox phủ nhận hành vi sai trái, nói rằng họ chỉ đơn thuần đưa tin về những cáo buộc đáng tin cậy đến từ ông Trump và các luật sư của ông ta và rằng họ đã được Tu Chính Án thứ Nhất bảo vệ khi làm như vậy.
Nhưng các hồ sơ pháp lý đã công khai hàng nghìn trang thư điện tử, tin nhắn văn bản và các thông tin liên lạc khác, tiết lộ rằng các nhà báo, người dẫn chương trình và giám đốc điều hành của Fox News biết những tuyên bố rằng cuộc bầu cử bị “gian lận” là sai sự thật nhưng họ vẫn tiếp tục đưa chúng lên sóng nhằm giữ chân những khán giả trung thành của họ là những người ủng hộ cựu tổng thống Trump.
Thẩm phán Eric M. Davis trước đây đã phán quyết rằng những tuyên bố mà Fox đã phát sóng về Dominion là sai sự thật. Ông cũng quyết định rằng, Fox không thể tự bào chữa rằng họ phát những thông tin sai sự thật đó trên cơ sở rằng đó là yếu tố tin tức và không cố ý phỉ báng ai.
Tại phiên tòa dự tính sẽ mở ra, bồi thẩm đoàn sẽ được giao nhiệm vụ trả lời câu hỏi liệu Fox có hành động với “ác ý thực sự” hay không – nghĩa là họ đã cố ý phát tán những lời nói dối hoặc đã liều lĩnh bỏ qua bằng chứng rõ ràng rằng những lời tuyên bố đó là sai sự thật.
Các luật sư và phóng viên báo chí đã ngồi đợi trong phòng xử án hơn hai tiếng đồng hồ, phần khai mạc phiên xử dự kiến sẽ bắt đầu vào chiều thứ Ba. Tuy vậy, Thẩm phán Davis đã trở lại phòng xử án ngay trước lúc 4 giờ chiều và thông báo vụ dàn xếp ngoài tòa với các luật sư chính của vụ án vội vã bước theo sau ông.
Thỏa thuận dàn xếp giữa Fox News và Dominion chưa phải là dấu chấm hết cho cuộc tranh chấp pháp lý liên quan đến cáo buộc gian lận bầu cử năm 2020. Về phần Fox New, Trong các phiên điều trần trước khi xét xử, Thẩm phán Eric Davis đã phạt bị đơn Fox News vì đã không cung cấp bằng chứng, đồng thời khiển trách họ vì đã không thẳng thắn với tòa. Hôm thứ Ba, Thẩm phán Davis cũng chỉ định một công tố viên đặc biệt điều tra xem Fox có tuân thủ đầy đủ việc khai báo theo lệnh của tòa án hay không.
Về phía Dominion, thỏa thuận dàn xếp với Fox News là tiền lệ tốt để công ty tiếp tục theo đuổi các vụ kiện chống phỉ báng liên mà công ty đã kiện chống lại các đối thủ cạnh tranh của Fox như hãng truyền thông Newsmax, OAN, ông chủ công ty gối Mike Lindell, nhà sáng lập mạng Overstock.com Patrick Byrne và các luật sư Rudy Giuliani và Sidney Powell – luật sư riêng của cựu Tổng thống Trump.
Đọc thêm: