Khắp nước Mỹ, những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump đang nổi giận cực độ sau sự kiện tư dinh ông Trump bị FBI khám xét. Mạng xã hội đầy những kêu gọi kích động bạo lực.
“Tôi chỉ nói thế này thôi. (Bộ trưởng Tư pháp Merrick) Garland cần phải được ám sát. Đơn giản vậy thôi”. Một người khác viết: “Giết sạch bọn FBI đi!” (“Kill all feds”). Nhiều người kêu gọi “cộng đồng” đăng địa chỉ của ông thẩm phán ký lệnh xét nhà ông Trump và “tôi (muốn) thấy sợi thòng lọng tròng vào cổ hắn”… Một số tweet thậm chí đề cập đến từ “nội chiến” – ghi nhận của CNN.
Sự kiện ông Trump bị làm “bẽ mặt” với việc tư dinh của ông bị “đột kích” đã trở thành giọt nước tràn ly. Cơn sóng nổi giận của những người ủng hộ cựu Tổng thống Trump thật ra đã hình thành từ sau khi ông Trump thất cử và đặc biệt khi Quốc hội thực hiện cuộc điều tra vai trò Trump trong cuộc “chính biến” ngày 6 Tháng Một. Nhiều tháng qua, những kẻ kích động cánh hữu với hàng triệu tín đồ đã rao truyền ý tưởng rằng thời điểm bạo lực sẽ sớm trở nên cần thiết và đó là một “nghĩa vụ yêu nước” để “cứu chuộc” nền cộng hòa Hoa Kỳ.
Với cuộc khám xét tư dinh Trump ngày 8 Tháng Tám, nhiều người tin rằng đã đến lúc phải “cầm vũ khí” . Vài giờ sau cuộc khám xét tại Mar-a-Lago, một nhóm các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa, những người dẫn chương trình truyền hình thuộc cánh bảo thủ, những kẻ chống chính phủ và đám người theo thuyết âm mưu bắt đầu đưa ra những lời kêu gọi bạo lực công khai.
“Hôm nay là chiến tranh” – podcaster cánh hữu Steven Crowder tuyên bố vào ngày 9 Tháng Tám với gần hai triệu người theo dõi đương sự trên Twitter. The Washington Post cho biết, nhà nghiên cứu chủ nghĩa cực đoan Caroline Orr Bueno đã tổng hợp hàng chục ảnh chụp màn hình của những tweet kêu gọi đáp trả bằng bạo lực. “Tôi đã thủ sẵn đạn dược” – một người tweet. Một người khác ghi: “Nội chiến! Cầm súng lên đi mọi người (“Civil war! Pick up arms, people!”). Những kênh Telegram phổ biến của thành phần cực hữu tràn ngập lời kêu gọi “lock and load” (sẵn sàng lên đạn) cho cuộc nội chiến chống lại những gì họ cho là một chính phủ liên bang chuyên chế lật đổ Hiến pháp và “bắt bớ” một “nhà lãnh đạo yêu nước”.
Trong các nhóm chính trị thuộc cánh Cộng hòa (GOP), những kêu gọi hành động bằng bạo lực cũng bùng nổ công khai. Giới chính trị gia GOP bày tỏ phẫn nộ và kích động thêm cho những kẻ cực đoan cánh hữu. Thống đốc bang Florida Ron DeSantis nói rằng cuộc khám xét của FBI tại tư dinh Trump là “hành động vũ khí hóa các cơ quan liên bang chống lại những đối thủ chính trị của Chế độ” (“the weaponization of federal agencies against the Regime’s political opponents”).
Sự kêu gọi bạo lực chống lại “chế độ độc tài” Joe Biden chẳng phải mới đây. Năm ngoái, Jarome Bell, một đảng viên GOP tranh cử vào Quốc hội tiểu bang Virginia, đã tweet với nội dung kêu gọi xử tử bất cứ ai bị kết tội gian lận cử tri: “Tóm cổ tất cả những thằng có liên quan. Lôi đầu tất cả chúng ra tòa. Kết tội tất cả những đứa liên can. Tử hình tất cả những thằng nào dính líu”. Wendy Rogers, một thượng nghị sĩ cực hữu tại Arizona, nói trong một hội nghị dân tộc chủ nghĩa qui tụ người da trắng ở Florida rằng “chúng ta cần dựng thêm giá treo cổ” để xử “những kẻ phản bội”.
Điều đáng lo ngại là những tiếng nói kêu gọi bạo lực ngày càng trở thành “bình thường”. Một thăm dò do tờ The Washington Post thực hiện cùng Đại học Maryland gần đây cho thấy, khoảng 1/3 người Mỹ tin rằng hành động bạo lực chống lại chính phủ ở những thời khắc nào đó là điều “phù hợp lẽ phải” – đây là tỉ lệ cao nhất trong hơn hai thập niên.
Theo những nhà quan sát, tư tưởng bạo lực nhen nhúm trong xã hội Mỹ nảy sinh từ đầu thập niên 1990 nhưng đến năm 2008, khi Barack Obama đắc cử tổng thống, những thông điệp kêu gọi bạo lực chính trị trở nên mạnh mẽ và công khai hơn. Người ta bắt đầu thấy những quảng cáo chính trị trên tivi hoặc trên mạng với chữ “mục tiêu” (“target”). Người ta bắt đầu thấy hình quảng cáo chính trị với cảnh (Thượng nghị sĩ Texas) Ted Cruz nướng thịt xông khói trên nòng súng…
Plus, without an AR-15, how is Ted Cruz going to cook bacon? pic.twitter.com/WgCptpmp2c
— Phil Carlson (@PhilCarlsonLA) August 1, 2022
Holley Hansen, giáo sư trợ giảng tại Đại học công Oklahoma, người nghiên cứu về bạo lực chính trị và hòa giải xung đột, nói rằng dân chủ là hình thái “quản trị thông qua xung đột”, một hệ thống khuyến khích tranh luận sôi nổi nhưng có cơ chế giải quyết bất đồng một cách hòa bình.
Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ, theo Hansen, cuộc bầu cử 2020 với thất bại của Trump đã trở thành chất xúc tác cho khuynh hướng nhắm vào việc phá hoại các thể chế dân chủ và nắm quyền bằng vũ lực. Một khi người ta được kích động rằng thể chế không còn là nơi để đáng tin và không còn là nơi được thiết kế để giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình và cần xem nó là một kẻ thù thì mong muốn hành động, và nhu cầu hành động, thực sự trở nên dễ dàng biện minh hơn – Holley Hansen nhận xét. Đó chính là hiểm họa mới nhất và nguy hiểm nhất đối với nền dân chủ Hoa Kỳ.
__________
