H.C.
Tổng thống Donald Trump hôm nay thứ Bảy 15-08 lần đầu tiên cho biết ông đang xem xét “ân xá” cho Edward Snowden – người đang bị án tù vắng mặt về tội đánh cắp tài liệu mật của chính phủ, phải sống lưu vong. Nếu như vậy thì đây là một sự thay đổi quan điểm 180 độ vì trước đây ông Trump nhiều lần gọi ông Snowden là “kẻ phản bội”, là “một tên gián điệp phải bị hành quyết”.
Edward J. Snowden nguyên là nhân viên hợp đồng của Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA), đã đánh cắp nhiều tài liệu mật và tối mật của NSA về các chương trình theo dõi rộng lớn của chính phủ rồi công bố rộng rãi. Các chương trình này bao gồm việc theo dõi và ghi âm các cuộc điện thoại của nhiều công dân Mỹ và nghe lén điện thoại của một số nhà lãnh đạo nước ngoài. Sau khi có được tài liệu, Snowden đã trốn ra nước ngoài và từ năm 2013 đã tỵ nạn tại Nga.
Hành động của Snowden làm dấy lên cuộc tranh luận sôi nổi trong xã hội Mỹ; những người phản đối nói rằng anh ta đã phạm tội phản quốc (treason) khi tiết lộ những thông tin tối mật của chính phủ, còn những người ủng hộ tự do công dân và quyền riêng tư lại khen ngợi anh ta đã phơi bày ra ánh sáng quy mô rộng lớn các hoạt động theo dõi công dân của chính phủ. Nhiều nguồn tin cho rằng, chính phủ Nga cho Snowden tỵ nạn bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của chính phủ Mỹ để đổi lấy những thông tin mật mà Snowden đánh cắp được.
Năm 2013 Snowden bị một tòa án Mỹ kết án hình sự do vi phạm Luật Gián điệp (Espionage Act), và vì thế anh ta không thể trở về Mỹ nếu không muốn ngồi tù. Các tổ chức nhân quyền trước đây đã thúc giục Tổng thống Barack Obama ân xá cho Edward Snowden nhưng không thành công.
Ông Trump, trước khi ứng cử tổng thống, đã nhiều lần tố cáo Snowden là kẻ phản bội (traitor), một “gián điệp phải bị xử tử”.
Thế nhưng trong cuộc trả lời phỏng vấn báo The New York Post hôm thứ Năm tuần trước, khi được hỏi về vụ Snowden, Tổng thống Trump bình luận rằng “Có nhiều người nghĩ anh ta bị đối xử không công bằng. Tôi nghe như thế”.
Bình luận của ông Trump làm nhiều người bàn tán về khả năng Snowden sẽ được ân xá. Và hôm nay thứ Bảy 15-08, trong cuộc họp báo tại sân golf của ông ở New Jersey, ông Trump nói ông sẽ xem xét việc ân xá đó. “Có nhiều, rất nhiều người nghĩ anh ta dù sao cũng nên được đối xử theo cách khác, có người lại nghĩ anh ta đã làm những việc xấu xa. Tôi sẽ xem xét kỹ chuyện này”.
Chưa thể khẳng định Tổng thống Trump sẽ ân xá cho Snowden, tạo điều kiện thuận lợi cho anh ta quay trở về Mỹ; nhưng theo thông lệ ông Trump thường làm những việc trái ngược với ông Obama nên vì ông Obama đã không chấp nhận ân xá cho Snowden nên có thể ông Trump sẽ làm việc đó.
(NYT)
