Hàng ngàn người Afghanistan đã tràn vào Phi trường quốc tế Kabul hôm Thứ Hai 16 tháng Tám; một số người bám vào một phi cơ quân sự và bị rơi xuống đất khi nó cất cánh. Các quan chức Mỹ cho biết ít nhất bảy người đã chết trong cuộc hỗn loạn chưa biết khi nào sẽ kết thúc.
Taliban chỉ mất hơn một tuần để lật đổ chính phủ được phương Tây hậu thuẫn của Afghanistan; bắt đầu thực thi quyền thống trị của họ ở thủ đô năm triệu dân. Không có báo cáo về các vụ giao tranh, nhưng hầu hết cư dân Kabul đều ở nhà và lo sợ sau khi quân nổi dậy cho phóng thích hết tù nhân và các kho vũ khí bị cướp phá.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cảnh báo: “Thế giới đang theo dõi các sự kiện ở Afghanistan với trái tim nặng trĩu và nỗi lo lắng sâu sắc về những gì sẽ xảy ra ở phía trước”.
Trong lúc quân đội Hoa Kỳ và các nước khác tiếp tục các chuyến bay di tản công dân và cộng tác viên của họ, hàng ngàn người Afghanistan đã tràn vào đường băng của phi trường; một số trèo lên máy bay đậu trên đường lăn làm cho phi trường tạm thời không hoạt động được, các chuyến bay đến và đi, cả quân sự và dân sự, đều bị đình chỉ.
Quân đội Hoa Kỳ đã chiếm các vị trí để bảo vệ phi trường và duy trì hoạt động của đường băng, nhưng đám đông thường dân đã tràn qua họ và xe bọc thép của quân đội. Khi một chiếc Boeing C-17 Globemaster III của Không quân Hoa Kỳ cố gắng cất cánh, một chiếc trực thăng đã lao xuống phía trước nó để xua mọi người ra khỏi đường băng. Các video cho thấy một nhóm người Afghanistan đã đu mình lên càng máy bay và một số người bị rơi khi máy bay nhanh chóng tăng độ cao.
Các quan chức quân sự cấp cao của Mỹ ẩn danh nói với hãng tin AP rằng vụ hỗn loạn đã khiến bảy người thiệt mạng, trong đó có một số người rơi khỏi máy bay. Người phát ngôn Ngũ Giác Đài John Kirby cho biết lực lượng Hoa Kỳ đã bắn hai người mà ông mô tả là mang vũ khí vào cuộc hỗn loạn. Ông Kirby cũng cho biết sẽ có thêm 1,000 binh sĩ Mỹ được bố trí để bảo đảm an ninh sân bay và hỗ trợ 2,500 lính ở đó.
Tin tức từ nước Uzbekistan láng giềng cho biết nhiều phi cơ quân sự được Hoa Kỳ trang bị cho Không quân Afghanistan đã bay sang xin tị nạn, chở theo nhiều thường dân là thân nhân của các phi công. Lực lượng phòng không của Uzbekistan đã bắn hạ một phi cơ quân sự như vậy khi nó cố gắng vào nước này mà không được phép. Hai phi công đã bị thương và bị tạm giữ.
Trong khi đó, Tổng thống Ashraf Ghani, trước đó đã rời khỏi đất nước, bị Nga tố cáo rằng ông ta đã bỏ trốn khỏi Kabul với bốn chiếc ô tô và một phi cơ trực thăng chở đầy tiền mặt. Nơi trú ẩn của ông ta vẫn chưa được tiết lộ.
Đại sứ quán Hoa Kỳ đã di tản từ trung tâm thủ đô tới phi trường Kabul, nơi các nhà ngoại giao vẫn tiếp tục làm việc để giải quyết thị thực cho những người đủ điều kiện nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Công dân Hoa Kỳ và thân nhân của họ được yêu cầu phải điền vào một tờ khai trên mạng Twitter để được sắp xếp rời khỏi Afghanistan sớm nhất có thể và không nên liên lạc với đại sứ quán qua các đường dây điện thoại. Các nước phương Tây khác cũng đóng cửa các sứ quán, di tản nhân viên và công dân của họ.
Thắng lợi nhanh chóng của Taliban khiến các quan chức Mỹ choáng váng. Chỉ vài ngày trước khi quân nổi dậy tiến vào Kabul mà không gặp phải bất kỳ sự kháng cự nào, một đánh giá quân sự của Hoa Kỳ dự đoán Taliban có thể mất nhiều tháng mới chiếm được thủ đô. Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan đã đổ lỗi cho quân đội Afghanistan đã không có ý chí chiến đấu khiến cho Taliban nhanh chóng chiếm được đất nước, xóa sổ 20 năm nỗ lực của phương Tây nhằm tái thiết Afghanistan, với hàng chục nghìn người Afghanistan thiệt mạng cũng như hơn 3,500 quân đội Mỹ và đồng minh.
Đọc thêm:
