Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm Thứ Ba cho biết cuộc khủng hoảng ở Ukraine là một vấn đề toàn cầu, cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì trật tự quốc tế, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia.
“Đây không chỉ là vấn đề của châu Âu mà là vấn đề toàn cầu”, ông Biden nói về cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine – một quốc gia độc lập, có chủ quyền.
Bảo vệ luật pháp quốc tế ở mọi nơi
Tổng thống Biden đang ở Nhật Bản trong chuyến công du châu Á đầu tiên của ông kể từ khi nhậm chức. Bình luận nói trên của ông Biden được đưa ra tại buổi khai mạc hội nghị “Bộ Tứ” (QUAD) các nhà lãnh đạo Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Mỹ, Nhật, Úc và Ấn Độ) ở Tokyo vào sáng nay Thứ Ba 24 Tháng Năm, giờ địa phương, theo tin của hãng Reuters.
Trong bài phát biểu khai mạc, ông Biden nhấn mạnh Washington sẽ sát cánh cùng các đồng minh để thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở. “Luật pháp quốc tế, nhân quyền phải luôn được bảo vệ bất kể chúng bị vi phạm ở đâu trên thế giới”, Tổng thống Biden nói.
Trước đó hôm Thứ Hai tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos ở Thụy Sĩ, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp toàn cầu qua video rằng thế giới phải gia tăng các biện pháp trừng phạt chống lại Nga để ngăn chặn các quốc gia khác sử dụng vũ lực cho mục đích của họ.
Từ Nhật Bản, trong một phát biểu khá bất ngờ, ông Biden nói Mỹ sẽ can thiệp quân sự để bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc tấn công hòn đảo này bằng vũ lực. Ông cho rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin hiện “phải trả giá rất đắt cho hành động tàn bạo của ông ta tại Ukraine” là để Trung Quốc và các nước khác hiểu rằng, một hành động xâm lược như vậy là không thể chấp nhận được.
EU sắp cấm nhập dầu Nga – Moscow tăng quan hệ kinh tế với Bắc Kinh
Liên minh châu Âu (EU) có thể sẽ đồng ý thực thi lệnh cấm vận đối với nhập khẩu dầu của Nga “trong vòng vài ngày tới”, thành viên lớn nhất của EU là Đức cho biết trong khi Moscow nói quan hệ kinh tế của họ với Trung Quốc sẽ phát triển trong bối cảnh Nga bị phương Tây cô lập sau cuộc xâm lược Ukraine.
Trong số 27 quốc gia thành viên của EU có nhiều nước phụ thuộc nặng nề vào nguồn năng lượng của Nga, và không muốn cắt đứt ngay lập tức nguồn cung cấp này. Đó là lý do Kyiv thường chỉ trích khối EU đã hành động không đủ nhanh để cắt nguồn ngân sách tài trợ chiến tranh của Nga. Được biết mỗi ngày EU phải trả cho Nga gần $1 tỷ để nhập cảng dầu và khí đốt.
Hungary – một thành viên EU gần gũi với Nga – đang đòi EU phải đầu tư vào năng lượng trước khi nước này đồng ý cấm vận dầu khí của Nga. Lập trường của Hungary gây trở ngại cho các quốc gia EU khác muốn đẩy nhanh chóng việc phê chuẩn lệnh cấm vận. EU đã đề nghị chi ra 2 tỷ euro ($2.14 tỷ) cho các quốc gia miền Trung và miền Đông hiện thiếu nguồn cung cấp dầu khí bên ngoài nước Nga.
“Chúng tôi sẽ đạt được một bước đột phá trong vòng vài ngày tới”, Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck, nói với đài truyền hình ZDF, nhưng không cho biết chi tiết EU sẽ giải quyết sự phản đối của Hungary như thế nào.
Trong khi đó Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói Kremlin sẽ tập trung phát triển quan hệ với Trung Quốc khi các liên kết kinh tế với Hoa Kỳ và châu Âu bị cắt đứt. “Nếu họ (phương Tây) muốn đưa ra một điều gì đó nhằm nối lại quan hệ, thì chúng tôi sẽ nghiêm túc xem xét liệu chúng tôi có cần quan hệ với họ hay không”, ông Lavrov nói trong một bài phát biểu, theo bản ghi trên trang web của Bộ Ngoại giao.
“Giờ đây, khi phương Tây đã trở thành ‘nhà độc tài’, quan hệ kinh tế của chúng tôi với Trung Quốc sẽ phát triển nhanh hơn”, ông Lavrov nói thêm.
Zelenskiy thúc giục trao đổi tù binh
Cuộc xâm lược kéo dài ba tháng của Nga, cuộc tấn công lớn nhất vào một quốc gia châu Âu kể từ năm 1945, đã làm hơn 6.5 triệu người Ukraine bỏ nhà cửa chạy ra nước ngoài, biến nhiều thành phố thành đống đổ nát, và khiến phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt chưa từng có đối với Nga.
Ông Zelenskiy hôm Thứ Hai kêu gọi các đồng minh của Ukraine gây áp lực buộc Moscow phải trao đổi tù nhân.
“Trao đổi con người – đây là một vấn đề nhân đạo ngày nay và là một quyết định rất chính trị phụ thuộc vào sự ủng hộ của nhiều nước. Chúng tôi không cần lính Nga, chúng tôi chỉ cần chúng tôi. Chúng tôi đã sẵn sàng cho một cuộc trao đổi ngay cả trong ngày mai”, ông Zelenskiy nói trong một video hỏi đáp với khán giả tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos.
Được biết Liên Hiệp Quốc, Hội Chữ thập Đỏ quốc tế và Tổng thống Zelenskiy đã có một thỏa thuận ngầm với Moscow để các chiến binh Ukraine cố thủ trong nhà máy thép Azovstal ở Mariupol buông vũ khí, ra đầu hàng để được trao trả tù binh cho Ukraine, nhưng sau đó phía Nga không chịu trao đổi mà cố ghép các chiến binh này vào tội khủng bố.
Đan Mạch cung cấp hỏa tiễn Harpoon cho Ukraine
Sau khi tàn phá và chiếm được thành phố cảng Mariupol vào tuần trước sau một cuộc bao vây kéo dài nhiều tháng, các lực lượng Nga hiện đã kiểm soát một vùng rộng lớn không bị gián đoạn ở phía Đông và Nam Ukraine.
Hiện quân Nga đang cố gắng bao vây các lực lượng Ukraine và đánh chiếm hoàn toàn các tỉnh Lugansk và Donetsk, tạo nên khu vực phía Đông Donbass, nơi Moscow hậu thuẫn cho lực lượng ly khai trong cuộc nội chiến kể từ năm 2014. Thống đốc khu vực Donbass Serhiy Gaidai cho biết có tới 12,500 lính Nga đang cố gắng chiếm Lugansk, phá hủy thị trấn Severodonetsk, nhưng Ukraine đã buộc quân Nga rút khỏi Toshkivka về phía Nam.
Tổng thống Zelenskiy tiết lộ Ukraine bị thiệt hại quân sự tồi tệ nhất vào hôm qua Thứ Hai, nói rằng 87 người đã thiệt mạng vào tuần trước khi quân Nga tấn công một doanh trại tại một căn cứ huấn luyện ở phía Bắc.
Đan Mạch đã cam kết gửi tên lửa diệt hạm Harpoon và một bệ phóng tới Ukraine – thông tin được Mỹ công bố hôm thứ Hai, là dấu hiệu đầu tiên cho thấy kể từ khi Nga xâm lược rằng Ukraine sẽ nhận được vũ khí do Mỹ sản xuất, giúp mở rộng đáng kể phạm vi tấn công của quân Ukraine.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nói ông “đặc biệt biết ơn người Đan Mạch hôm nay đã công bố sẽ cung cấp một bệ phóng và hỏa tiễn Harpoon để giúp Ukraine bảo vệ bờ biển”.
Hỏa tiễn Harpoons, do Boeing chế tạo, có thể được sử dụng để đẩy hải quân Nga ra khỏi các cảng của Ukraine ở Hắc Hải, cho phép tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc và các sản phẩm nông nghiệp khác.
Bản án đầu tiên về tội ác chiến tranh
Trong phiên tòa đầu tiên, có thể mở đầu cho nhiều phiên tòa khác xét xử tội ác chiến tranh phát sinh từ cuộc xâm lược, một tòa án ở Kyiv đã kết án tù chung thân không ân xá một chỉ huy xe tăng trẻ tuổi của Nga vì đã giết một thường dân không vũ trang. Vadim Shishimarin, 21 tuổi, đã nhận tội bắn chết ông Oleksandr Shelipov, 62 tuổi, trong làng Chupakhivka ở miền Bắc Ukraine hôm 28 Tháng Hai, chỉ bốn ngày sau khi chiến tranh bùng nổ.
Ukraine đang điều tra hơn 13,000 người bị cáo buộc tội ác chiến tranh của Nga, theo trang web của Tổng công tố viên Ukraine. Nga đã phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào dân thường hoặc liên quan đến tội ác chiến tranh.
Đọc thêm: