Lại thêm một nhà báo phương Tây vừa bị giết ở Ukraine vào hôm qua 14 Tháng Ba 2022. Nạn nhân là Pierre Zakrzewski, nhà quay phim của Fox News. Ông bị giết cùng với đồng nghiệp người Ukraine, Oleksandra Kuvshynova, khi đang đưa tin bên ngoài Kyiv. Cả hai đang đi trên một xe hơi cùng phóng viên Benjamin Hall của Fox News ở thị trấn Horenka thì bị bắn. Zakrzewski, 55 tuổi, công dân Ireland sống ở London, bắt đầu đến Ukraine từ Tháng Hai.
Giám đốc điều hành Fox News Media, Suzanne Scott, nói rằng Zakrzewski là nhà báo lão làng, từng tường thuật hầu hết diễn biến quốc tế cho Fox News từ Iraq, Afghanistan đến Syria trong suốt thời gian dài làm việc cho Fox News. Suzanne Scott nói: “Niềm đam mê và tài năng của ông ấy với tư cách nhà báo là không ai sánh kịp. Tài năng của anh ấy bao trùm và không có vai trò nào mà anh ấy không tham gia để đóng góp – từ nhiếp ảnh đến máy móc, biên tập viên đến sản xuất – và anh ấy làm tất cả dưới áp lực lớn bằng kỹ năng tuyệt vời. Anh ấy toàn tâm khi tường thuật một cách sâu sắc và bản lĩnh. Sự chuyên nghiệp và đạo đức làm việc đã giúp anh ấy nổi tiếng trong làng báo… ”.
Chánh thông tín viên quốc tế CNN, Clarissa Ward, cũng bày tỏ sự kính trọng đối với đồng nghiệp Zakrzewski. Clarissa Ward đánh giá Zakrzewski có “một tinh thần phi thường, tài năng vượt trội; và là một trong những đồng nghiệp tử tế nhất, ân cần nhất trên đường tác nghiệp”. Zakrzewski và Kuvshynova bị giết trong một giai đoạn đặc biệt bạo lực và nguy hiểm đối với các nhà báo đưa tin về cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Vào Chủ Nhật 13 Tháng Ba, nhà làm phim tài liệu người Mỹ, Brent Renaud, đã bị bắn chết khi đang đưa tin bên ngoài Kyiv.
Sau 19 ngày chiến tranh, số nhà báo thiệt mạng bắt đầu tăng dần. Hai tuần trước, quân Nga nã pháo vào một tháp truyền hình ở Kyiv và giết chết Yevhenii Sakun, người điều hành camera cho kênh LIVE của Ukraine. Sakun từng làm phóng viên cho đài truyền hình Tây Ban Nha EFE. Trong khi đó, nhiều nhà báo Ukraine khác chết sau khi cầm vũ khí để bảo vệ đất nước họ.
Pasha Lee, một diễn viên và người dẫn chương trình truyền hình, đã đăng ký tham gia lực lượng dân quân và bị giết trong một cuộc bắn phá của Nga ở Irpin. Cách đây tám năm, trong cuộc xâm lược Ukraine lần thứ nhất của Nga, Viktor Dudar – người đưa tin cho tuần báo Expres của Ukraine – đã bỏ bút và cầm súng. Lần này cũng vậy, và ông đã bị giết trong trận chiến gần Mykolaiv. Tuần trước, một nhóm nhà báo quốc tế đưa tin về đám tang của Dudar ở Lviv, thành phố miền Tây Ukraine gần nơi ông sống cùng vợ và con gái. Mykola Saveliev, một biên tập viên hiện cũng cầm súng chiến đấu, nói với Leila Fadel của hãng tin NPR tại đám tang: “Tôi chưa sẵn sàng chết nhưng tôi sẵn sàng sàng giết (bọn Nga) ngay bây giờ”.
Các nhà báo khác thoát chết trong gang tấc. Ngay sau khi Nga xâm lược, Stefan Weichert và Emil Filtenborg Mikkelsen thuộc tờ báo Đan Mạch Ekstra Bladet đã bị bắn khi đang đưa tin về vụ đánh bom một trường mẫu giáo ở Ohtyrka gần biên giới Nga. Họ may mắn sống sót. Nhiều ngày sau, tại một địa điểm gần Kyiv, súng Nga đã nã trúng lưng Stuart Ramsay, phóng viên Sky News của Anh, cùng đồng nghiệp quay phim Richie Mockler. Nhờ áo giáp, họ sống sót.
Ngày 3 Tháng Ba, hai nhà báo Czech thoát khỏi tử thần trong gang tấc khi tránh được hỏa lực từ những khẩu AK-47 của lính Nga. Ngày 5 Tháng Ba, quân Nga bắn vào chiếc xe của Adnan Can và Habib Demirci của Al Araby TV ở Irpin. Hai người phải lao vào nhà dân trốn và mắc kẹt ở đó vài ngày. Ngày 6 Tháng Ba, một toán lính Nga khi đang trên đường đến Mykolaiv đã bắn vào xe của Guillaume Briquet, một phóng viên tự do người Thụy Sĩ, và sau đó chúng còn cướp đi nhiều vật dụng.
Cùng lúc, lính Nga ở Đông Nam Ukraine cũng nổ súng uy hiếp và cướp chiếc xe chở Viktoria Roshchina, một nhà báo của Đài truyền hình Ukraine. Theo Liên minh các nhà báo quốc gia Ukraine, quân Nga đã giam 50 nhân viên truyền thông trong một văn phòng ở thành phố Berdyansk, miền Nam nước này vào ngày 8 Tháng Ba, ép họ không đưa tin bất lợi cho Nga…
Sáng sớm Thứ Sáu 11 Tháng Ba, Maryan Kushnir, nhà báo thuộc chi nhánh Ukraine của Radio Free Europe/Radio Liberty, khi tháp tùng cùng quân đội Ukraine gần Kyiv, đã bị bắn trúng trong một cuộc tấn công của Nga. Trên video chia sẻ, Maryan Kushnir cho thấy máu chảy ròng ròng ở cổ. Hôm sau 12 Tháng Ba, Oleh Baturin, một nhà báo sống gần thành phố Kherson của Ukraine hiện Nga chiếm đóng, bị bắt cóc. Vợ nạn nhân nói rằng ông rời nhà đi họp nhưng đến nay vẫn chưa trở về.
Các mối đe dọa đối với các phóng viên ở Ukraine đã trở nên dữ dội từ khi cuộc xâm lược bắt đầu nhưng mức độ nguy hiểm ngày càng tăng và hiện diện khắp nơi. Theo Columbia Journalism Review, cuộc tấn công vào tháp truyền hình Kyiv giết chết Yevhenii Sakun và những vụ tương tự ở ít nhất ba địa điểm khác dường như là chiến dịch tấn công phối hợp nhắm vào cơ sở hạ tầng thông tin một cách có chủ đích của Nga. Tổ chức Phóng viên không biên giới (RSF) đã tổng hợp bằng chứng về sự việc và đệ trình lên Tòa án Hình sự Quốc tế, nhấn mạnh rằng việc tấn công các cơ sở truyền thông dân sự là một tội ác chiến tranh.
_____________
