Sau khi hoàn thành việc mua lại công ty vào chiều nay thứ Năm 27 tháng Mười, ông Elon Musk đã sa thải một số giám đốc điều hành của Twitter Inc. và tạm thời đảm nhiệm việc điều hành công ty. Nhưng ông sẽ làm gì với mạng xã hội có tầm ảnh hưởng lớn này thì vẫn chưa rõ.
Ông Musk đã sa thải Giám đốc điều hành Twitter Inc. Parag Agrawal, Giám đốc tài chính Ned Segal, Giám đốc pháp lý và chính sách Vijaya Gadde, và Sean Edgett, cố vấn chung. Vài giờ sau việc sa thải đó, ông Musk đã đăng tweet: “Con chim đã được sổ lồng” ám chỉ mạng Twitter có biểu trưng là một con chim xanh.
Hôm qua thứ Tư 26 tháng Mười, ông Musk đăng lên Twitter hình ảnh ông đến trụ sở của công ty ở San Francisco, gặp gỡ các kỹ sư và nhân viên quảng cáo.
Hiện chưa rõ ai sẽ được cử vào các vị trí hàng đầu bị bỏ trống ở Twitter Inc. Câu hỏi bây giờ là chuyển từ một công ty đại chúng thành một công ty tư nhân, Twitter sắp tới sẽ như thế nào và ông Musk sẽ làm gì với một nền tảng truyền thông xã hội có hàng tỷ người dùng, trong đó hầu như có mọi nhân vật nổi bật nhất về chính trị, kinh tế, văn hóa nghệ thuật trên toàn cầu.
Ngoài Twitter, ông Musk cũng đồng thời là người điều hành tập đoàn xe hơi điện Tesla Inc. và công ty công nghệ không gian Space Exploration Technologies Corp., hay SpaceX.
Diễn biến một thương vụ
Ông Musk lần đầu tiên ký thỏa thuận mua Twitter với giá $44 tỷ vào tháng Tư năm nay, tương đương $54.2 mỗi cổ phiếu. Nhưng sau đó ông đe dọa từ bỏ thỏa thuận, rồi đảo ngược quyết định. Ban lãnh đạo Twitter đã kiện ra tòa, đòi ông phải thực hiện cam kết hoặc phải nộp phạt.
Ông Musk đảo ngược quyết định một lần nữa vào đầu tháng này và hoàn tất thương vụ vào hôm nay thứ Năm 27 tháng Mười, trước “hạn cuối cùng” – ngày 28 tháng Mười – mà tòa liên bang ở Delaware đặt ra để hai bên mua bán dàn xếp, nếu không tòa sẽ đưa vụ việc ra xét xử vào đầu tháng Mười Một.
Việc kết thúc thỏa thuận sẽ kết thúc một câu chuyện kéo dài nhiều tháng về việc liệu ông Musk sẽ mua hay không mua Twitter. Việc kết thúc thỏa thuận cũng đặt một trong những nền tảng truyền thông xã hội nổi bật nhất vào sự kiểm soát của người giàu nhất thế giới, và có ý nghĩa quan trọng đối với tương lai của diễn ngôn trực tuyến. Twitter Inc, có trụ sở tại San Francisco là một công ty truyền thông 16 năm tuổi nhưng đã nổi lên như một “quảng trường công cộng” có ảnh hưởng nhất thế giới nhưng cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức.
Một quảng trường công cộng cho tự do ngôn luận?
Ông Musk tự cho mình là một người ủng hộ tối đa quyền tự do ngôn luận. Khi đánh tiếng mua lại Twitter, ông Musk đã cam kết hạn chế việc kiểm duyệt nội dung các tweet để nhấn mạnh quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, cách tiếp cận đó có nguy cơ xung đột với một số nhà quảng cáo, chính trị gia và người dùng thích một nền tảng được kiểm duyệt để loại bỏ những diễn ngôn kích động và thông tin sai sự thật.
Trong một thông điệp gửi đến các nhà quảng cáo trên Twitter hôm thứ Năm, ông Musk cho biết ông mua công ty để “có một quảng trường kỹ thuật số chung, nơi mọi người có thể tranh luận một cách lành mạnh về nhiều niềm tin khác nhau”.
Nhưng cách nhìn nhận cởi mở của ông Musk về diễn ngôn trên Twitter có thể làm trầm trọng thêm những vấn đề đang âm ỉ trên mạng này. Cũng như vài mạng xã hội lớn khác, Twitter đang bị cáo buộc đăng nhiều nội dung độc hại, nhiều thông tin xuyên tác ảnh hưởng xấu tới các cuộc tranh luận chính trị trên khắp thế giới. Cho đến nay, Twitter vẫn nói rằng họ cấm những thông điệp sai trái về bầu cử và kết quả các cuộc bầu cử, loại bỏ những diễn ngôn mang yếu tố kích thích bạo lực và bạo động.
Các nhà nghiên cứu cho rằng các quy định của Twitter là cần thiết để chống lại sự lan truyền các thông điệp thù hận và tin giả trong khi nhiều chính trị gia đảng Cộng Hòa than phiền Twitter kiểm duyệt các quan điểm bảo thủ của đảng họ; và họ hoan nghênh việc ông Musk thâu tóm mạng xã hội này.
Ông Musk nói ông sẽ cho phép cựu Tổng thống Donald Trump quay lại Twitter, mặc dù ông Trump nói rằng ông không có ý định quay trở lại và đã lập ra mạng xã hội riêng của mình. Twitter đã cấm ông Trump sau cuộc tấn công vào Điện Capitol của Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng Giêng năm 2021, với lý do công ty cho rằng các tweet của ông Trump có “nguy cơ kích động thêm bạo lực”.
“Twitter rõ ràng sẽ không bị biến thành một tổ chức phi chính phủ cánh hữu nào đó. Nó phải bao trùm càng rộng càng tốt,” ông Musk cho biết trong một thông điệp.
Các nhà quảng cáo thì lo ngại hình ảnh thương hiệu của họ có thể xuất hiện bên cạnh những thông điệp gây tranh cãi, ảnh hưởng đến sự cảm nhận của người tiêu dùng.
“Cuối cùng thì mọi người nhận ra rằng miền Tây hoang dã cũng cần có cảnh sát; vừa để bảo đảm sự an toàn của công dân, cũng vừa để thăng tiến các cơ hội thương mại,” ông Colin Crowell, cựu giám đốc bộ phận chính sách công toàn cầu của Twitter và đã rời công ty năm 2019, nhận xét với báo The New York Times.
Thay đổi mô hình kinh doanh?
Nhưng các kế hoạch cụ thể của ông Musk cho công ty vẫn chưa rõ ràng. Ngoài việc sa thải ban lãnh đạo cũ, ông Musk chưa cho biết chi tiết về những gì ông sẽ làm sau khi biến Twitter thành công ty tư nhân của riêng ông, cách thức mà ông cải tiến mô hình kinh doanh và cách ông thực hiện những thay đổi mà ông đã đề nghị đối với phương thức kiểm soát nội dung của Twitter.
Giống như các công ty truyền thông xã hội khác, Twitter phụ thuộc rất nhiều vào quảng cáo kỹ thuật số và phải đối mặt với những khó khăn bất ổn kinh tế trên diện rộng. Trong 10 năm qua, Twitter bị lỗ khoảng tám năm, và nay phải gánh hàng tỷ đô la nợ nần do ông Musk đã vay để thực hiện thỏa thuận.
Ông Musk chỉ mới hứa thay đổi ban lãnh đạo, giảm bớt đội ngũ nhân viên hiện có gần 7,500 người, buộc nhân viên phải đến văn phòng thay vì làm việc tại gia.
Trong cuộc gặp các nhà đầu tư để giới thiệu kế hoạch mua lại Twitter hồi tháng Tư, ông Musk nói ông dự đoán Twitter sẽ đạt doanh thu hàng năm khoảng $26.4 tỷ và thu hút 931 triệu người dùng vào năm 2028. Giới phân tích thị trường cho rằng kế hoạch của ông quá lạc quan: Năm ngoái 2021, Twitter chỉ có doanh thu $5.8 tỷ với số người dùng 200 triệu người, chưa bằng 10% của mạng Facebook! Quảng cáo đóng góp hơn 90% doanh thu của Twitter trong quý hai năm nay.
Tờ báo tài chính nổi tiếng The Wall Street Journal dự đoán ông Musk sẽ làm chủ Twitter trong vài năm, sau đó ông có thể đưa nó trở lại sở hữu công cộng – nghĩa là tái phát hành cổ phiếu ra công chúng, giao dịch cổ phiếu trên sàn chứng khoán như từ trước đến nay.
Trước đây, ông Musk nói bóng gió rằng ông muốn chuyển Twitter từ mô hình kinh doanh nặng về quảng cáo sang các hình thức thu nhập khác, bao gồm cả việc người dùng phải trả tiền để mở và duy trì tài khoản trên mạng Twitter – mà hiện là miễn phí giống như Facebook hoặc YouTube.
Để trấn an các nhà quảng cáo, sau khi kết thúc thỏa thuận mua lại Twitter hôm nay, ông Musk đã đăng một lá thư ngỏ, trong đó ông thừa nhận một số biện pháp kiểm soát nội dung sẽ được tiếp tục. Twitter “không thể trở thành một địa ngục miễn phí cho tất cả, nơi ai cũng có thể nói bất cứ điều gì mà không phải chịu hậu quả! Twitter có tham vọng là nền tảng quảng cáo được kính trọng nhất thế giới”.
Đọc thêm: