Dưới thời Đảng Cộng sản Liên Xô, những tấm biểu ngữ luôn đậm tính khoe khoang, đánh bóng từ sản xuất công nghiệp đến bội thu mùa màng; chỉ tiêu máy kéo, xe tăng vượt kế hoạch; biết ơn chủ nghĩa cộng sản và suy tôn Vladimir Lenin, người sáng lập Liên Xô. Nhưng ngày 1 Tháng Năm, 1986, khi mọi người đang bị mê hoặc với các các biểu ngữ và rừng cờ đỏ búa liềm ở thành phố Kharkov (Kharkiv), thành phố lớn thứ hai ở Ukraine, người ta nghe tin có một vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra tại nhà máy hạt nhân ở Chernobyl, cách Kharkiv dưới 300 dặm.
Ngày Lao động 1 Tháng Năm là một trong những ngày lễ lớn nhất của Liên Xô để tôn vinh giới nông dân và công nhân. Kremlin luôn tổ chức buổi duyệt binh hoành tráng nhân dịp này, ngay cả lúc đang xảy ra một thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử thế giới. Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl bị nổ vào ngày 26 Tháng Tư, 1986, tức năm ngày trước cuộc duyệt binh. Nhưng Kremlin vẫn im thin thít và từ chối tiết lộ bất cứ điều gì cho đến khi đám mây phóng xạ từ Chernobyl được phát hiện lan xa đến tận bán đảo Scandinavia vào ngày 28 Tháng Tư, khiến không thể che giấu thảm họa được nữa.
Dù buộc phải thừa nhận sự thật, Đảng Cộng sản Liên Xô vẫn hạ thấp hậu quả của vụ nổ. Bây giờ, 36 năm sau, Nga lại tiếp tục màn che giấu ở một sự kiện khác: Bức tranh thực sự cuộc xâm lược Ukraine! Trở lại Chernobyl, ngày 29 Tháng Tư, ba ngày sau vụ nổ, Moscow chỉ phát đi một thông báo dưới 20 giây trên truyền hình về một lò phản ứng hạt nhân bị hỏng và sự trợ giúp đang được tiến hành cho những người bị ảnh hưởng. Cuộc diễu hành ngày 1 Tháng Năm vẫn được tổ chức tại các thành phố gần nhà máy.
Những tấm biểu ngữ, cờ xí xiển dương đủ thứ thành công và lạc quan, trừ một sự thật không được nói đến: Phóng xạ treo lơ lửng trên đầu nhiều người dân! Những tuần sau đó tràn ngập tin đồn đến tận phòng khách gia đình trên khắp Liên Xô nhưng Moscow tiếp tục che giấu. Không ai biết sự thật nào khác ngoài sự thật duy nhất: Đảng Cộng sản Liên Xô đang nói dối về Chernobyl.
Nay cuộc xâm lược ở Ukraine cũng thế. Những chế độ độc tài thường biện minh và đổ lỗi cho mọi thứ, ví dụ đổ lỗi thiếu ăn, thu hoạch vụ Đông tồi tệ, chiến tranh, khó khăn kinh tế cho “bọn phản động”, “bọn tư bản phá hoại”, thậm chí đổ lỗi cuộc thanh trừng chết người hàng loạt cho sự điên rồ hoang tưởng cá nhân của Joseph Stalin chứ không phải do chế độ cộng sản! Vụ Chernobyl cũng không là ngoại lệ.
Việc Moscow từ chối hủy bỏ lễ kỷ niệm 1 Tháng Năm đã phơi bày sự độc ác của Đảng Cộng sản. Ngay cả những tín đồ trung thành nhất của chủ nghĩa cộng sản cũng nhận ra họ đang sống trong một đất nước sẵn sàng đẩy hàng triệu người vào nguy hiểm chỉ để vì một cuộc duyệt binh phô trương. Chính Tổng thống đầu tiên và cuối cùng của Liên Xô Mikhail Gorbachev đã thừa nhận vụ Chernobyl là “thứ đã làm xói mòn niềm tin vào hệ thống Liên Xô”, làm nhiễm độc nghiêm trọng một vùng đất rộng lớn và tốn hàng tỷ đôla để giải nhiễm và chính sự dối trá này đã góp phần chính vào sự sụp đổ của Liên Xô cùng với các yếu tố khác. Nhiều thập niên giữ bí mật của Moscow về thảm họa khiến người ta không thể ước tính chính xác về số thương vong. Kết quả là đến nay, các chuyên gia vẫn tiếp tục phỏng đoán và đánh giá tác động thực sự của vụ nổ. Nay, Ukraine cũng vậy, thiệt hại về người và của được khoanh lại trong những con số đẹp và thổi phồng thất bại của đối phương.
Quyết định của Bộ Chính trị Liên Xô giữ nguyên lễ kỷ niệm Ngày Lao động với đầy đủ qui mô là minh chứng lịch sử về một chế độ độc tài được xây dựng trên sự dối trá. Lenin lên nắm quyền bằng cách hứa với mọi người “hòa bình, đất đai và bánh mì” nhưng thay vào đó, mở ra một chế độ giết hại hàng triệu người, đa số do chết đói. Sau đó đến Stalin. Năm 1932 và 1933, Stalin làm cho 3.9 triệu người Ukraine chết đói, nhưng che giấu con số thật và cấm các nhà báo nước ngoài đến săn tin. Trong gần 70 năm Liên Xô tồn tại, có nhiều thế hệ công dân bị đổ máu oan ức chỉ do sự ngu xuẩn, bịp bợm và tuyên truyền của Đảng Cộng sản. Điều tương tự đang xảy ra ngày nay, trong cuộc chiến tranh man rợ của Putin tại Ukraine. Phương thức đánh lừa người dân và thế giới có thể hơi khác nhau, nhưng sự dối trá là duy nhất. Và sự thật cũng không bao giờ được giải mã.
Các nhà độc tài ở Kremlin có điểm chung là muốn để dấu ấn cho triều đại mình như “người khôi phục vị thế của Nga”. Ngày nay, Putin tự giới thiệu với dân chúng Nga mình là “Anh hùng bảo vệ thế giới Slavie thần thoại và Chính thống giáo Nga. Thế giới được Mẹ Nga bảo vệ gồm cả Belarus, Ukraine và những người Nga ở khắp Đông Âu”. Giống những người theo chủ nghĩa xét lại trước đây, Putin gọi Ukraine là “Nước Nga nhỏ bé”.
Ngày lễ Lao động ở Nga hôm nay không lớn bằng thời Liên Xô và đã mất đi tên gọi hoang đường “Ngày của giai cấp vô sản”, nhưng sắp tới, một cuộc duyệt binh khác, ngày 9 Tháng Năm kỷ niệm chiến thắng Thế chiến thứ hai tại Moscow, có thể được dùng như dịp chuyển “chiến dịch quân sự đặc biệt” thành tuyên bố “chiến tranh với Ukraine và phương Tây” nếu Putin không giành được chiến thắng lớn nào để dõng dạc kể công. Không khó để đoán vô số lời nói dối, sự thật nửa vời và xuyên tạc về cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine sẽ được Putin và chính phủ Nga lan truyền mạnh mẽ trong ngày hôm đó.
Dự báo có cả màn kịch của những người nói tiếng Nga “được giải cứu” khóc lóc cám ơn đoàn quân Nga từ chiến trường về dự duyệt binh, và cả những lời kể ngớ ngẩn về “bọn Ukraine cuồng tín dã man” trước khi van nài Putin “Hãy cứu thế giới Slave và Chính thống giáo Nga!”. Với những kiểu nói dối và dàn dựng không biết xấu hổ như thế thì dù cuộc xâm lược Ukraine có thất bại thảm khốc, Putin vẫn không thể huỷ bỏ cuộc xâm lược, cũng giống như Đảng Cộng sản Liên Xô không thể huỷ cuộc duyệt binh 1 Tháng Năm, 1986.
