Tổng thống Nga Vladimir Putin đã triệu tập phiên họp khẩn cấp của Hội đồng An ninh quốc gia Nga sau khi một nhóm vũ trang cho biết họ đã chiếm quyền kiểm soát trong một thời gian ngắn một thị trấn của Nga ở vùng biên giới với Ukraine – lần đầu tiên có một cuộc đột kích vào bên trong lãnh thổ Nga.
Truyền thông quốc tế cho biết, Quân đoàn Tình nguyện Nga (Russian Volunteer Corps) – một nhóm chống lại ông Putin và do một người theo chủ nghĩa dân tộc Nga lãnh đạo – hôm thứ Năm 2 tháng Ba 2023 tuyên bố rằng họ đã chiếm quyền kiểm soát một thời gian ngắn thị trấn Lyubichane ở vùng Bryansk của Nga, gần biên giới với đông bắc Ukraine.
Nhóm Quân đoàn Tình nguyện Nga đã đăng lên mạng một đoạn video về hai người đàn ông có vũ trang đứng bên ngoài một nơi có vẻ là một trạm y tế ở Lyubichane và một đoạn video khác mà một phân tích của báo New York Times xác nhận đã được thực hiện ở Shushany, một ngôi làng trong cùng khu vực, cách khoảng 10 dặm về phía nam.
Sự việc nghiêm trọng tới mức ông Putin phải hủy một chuyến công du tới vùng Kavkaz và triệu tập hội đồng an ninh của ông để bàn cách ứng phó. Đến cuối ngày thứ Năm, chính quyền Nga đã khẳng định rằng cuộc xâm nhập đã kết thúc và nhóm này đã bị đẩy lùi vào Ukraine.
Ông Putin tố cáo vụ việc là một vụ tấn công “khủng bố”, một nhãn hiệu mà Nga thường dùng để biện hộ cho những thất bại quân sự trong cuộc chiến ở Ukraine và những vụ nổ khó hiểu trên lãnh thổ Nga được cho là các cuộc tấn công của Ukraine.
Trong một bài phát biểu trên truyền hình, ông Putin nói mà không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào rằng nhóm này đã nổ súng vào dân thường. Thống đốc vùng Bryansk, Aleksandr V. Bogomaz, cho biết trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng nhóm này đã nổ súng vào một chiếc xe, khiến hai thường dân thiệt mạng và một trẻ em bị thương.
Nhóm Quân đoàn Tình nguyện Nga cho biết trên Telegram rằng họ “đến vùng Bryansk để cho đồng bào thấy rằng những người Nga tự do với vũ khí trong tay có thể chiến đấu với chế độ [Putin].”
Báo chí nhà nước Nga đã đưa ra các thông tin mâu thuẫn nhau về vụ việc. Ban đầu, họ nói “những kẻ phá hoại” đã bắt tới sáu người làm con tin, nhưng sau đó rút lại điều đó, dẫn lời các quan chức địa phương nói không có vụ bắt giữ con tin.
Ukraine thường không giấu giếm các cuộc tấn công vào các vị trí của Nga tại các vùng lãnh thổ Ukraine bị Nga chiếm đóng. Nhưng khi nói đến các cuộc tấn công xuyên biên giới, Kyiv đã duy trì một chính sách mơ hồ chiến lược, cố tình mơ hồ hoặc đưa ra những tuyên bố khó hiểu về các vụ nổ hoặc sự cố bên trong biên giới nước Nga.
Ukraine được cho là đã nhiều lần tấn công bên trong lãnh thổ Nga, nhất là hồi tháng Mười Hai năm ngoái, khi các máy bay không người lái của Ukraine phóng từ lãnh thổ Nga đã tấn công một căn cứ quân sự ở thành phố Ryazan. Bộ Quốc phòng Nga hôm qua thứ Tư cho biết họ đã ngăn chặn một cuộc tấn công của 10 máy bay không người lái vào các mục tiêu ở bán đảo Crimea nhưng không đề cập đến các vụ nổ ở Crimea mà báo chí địa phương tường thuật.
Hôm thứ Năm, các quan chức Ukraine nói vụ việc ở Bryansk là một triệu chứng của sự chia rẽ nội bộ của Nga. Oleksiy Danilov, người đứng đầu Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết trong một tuyên bố rằng Moscow đang phải đối mặt với “một phong trào dân quân chống phát xít Nga”.
Nhưng có sự ủng hộ rộng rãi của công chúng Nga đối với Điện Kremlin, và không có bằng chứng nào cho thấy Quân tình nguyện Nga hoặc các nhóm vũ trang khác chiến đấu chống lại Điện Kremlin có sức hấp dẫn rộng rãi bên trong nước Nga.
Ông Putin đã sử dụng cuộc chiến tranh để củng cố hơn nữa sự thống trị của mình đối với xã hội Nga, bỏ tù những công dân phản đối cuộc xâm lược và nuôi dưỡng quan điểm lãng mạn hóa về quân đội bất chấp những tổn thất nặng nề trên chiến trường trong năm qua.
Một số người Nga ủng hộ chiến tranh — bao gồm Konstantin Malofeev, một ông trùm theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan — viện dẫn cuộc xâm nhập thị trấn Bryansk để yêu cầu leo thang chiến tranh. “Những lằn ranh đỏ cuối cùng đã bị xóa ngày hôm nay ở vùng Bryansk,” ông ta viết trên Telegram. “Bây giờ bất cứ ai thậm chí chỉ nói thầm về hòa bình sẽ là đồng phạm của những kẻ khủng bố.”
Đọc thêm:
