Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) đã từ chức lãnh đạo đảng Dân Chủ Tiến Bộ (đảng Dân Tiến) cầm quyền sau thất bại của đảng trước Quốc Dân Đảng đối lập trong cuộc bầu cử địa phương diễn ra hôm thứ Bảy 26 tháng Mười Một. Tuy nhiên bà Thái vẫn là tổng thống đảo quốc tự trị Đài Loan cho đến hết nhiệm kỳ vào năm 2024.
Cuộc bầu cử địa phương đang diễn ra chỉ bầu các thị trưởng, quận trưởng và cơ quan lập pháp địa phương. Các ứng cử viên chỉ tranh cử chung quanh những vấn đề đối nội như dịch COVID-19, tình hình tội phạm, giao thông, kinh tế… Những chức vụ được bầu lần này đều không có tiếng nói quyết định trong lĩnh vực đối ngoại và quan hệ với Trung Quốc lục địa.
Cuộc bỏ phiếu vừa kết thúc và việc kiểm phiếu đang diễn ra nhưng theo kết quả sơ bộ, Quốc Dân Đảng Đài Loan giành được 13 trong tổng số 21 ghế thị trưởng và quận trưởng, bao gồm cả thủ đô Đài Bắc, các thành phố Đào Viên, Đài Trung và Tân Đài Bắc. Đảng Dân Tiến chỉ giành được năm ghế thị trưởng. Kết quả này tương tự như cuộc bầu cử địa phương lần trước năm 2018.
“Kết quả đã không như chúng tôi mong đợi. Chúng tôi khiêm tốn chấp nhận kết quả bầu cử, chấp nhận quyết định của người dân Đài Loan. Chúng tôi không có thời gian để hối tiếc. Chúng tôi đã ngã, nhưng chung tôi sẽ đứng lên trở lại.” Tổng thống Thái nói với báo chí tại đại bản doanh đảng Dân Tiến ngay sau khi bà công bố quyết định từ chức đảng trưởng – việc bà đã từng làm sau thất bại của cuộc bầu cử năm 2018.
Một lãnh tụ khác của đảng Dân Tiến, đương kim Thủ tướng Đài Loan Tô Trinh Xương (Su Tseng-chang), cũng đệ đơn xin từ chức nhưng đã bị bà Thái từ chối; thay vì vậy bà yêu cầu ông Tô ở lại vị trí để bảo đảm sự ổn định trong tình hình quốc nội và quốc tế nhiều biến động, bảo đảm các chính sách của đảng Dân Tiến được thực thi đầy đủ.
Các nhà quan sát cho rằng, trong cuộc bầu cử địa phương, cử tri quan tâm tới các vấn đề đời sống thực tế hơn là những lo ngại từ đối thủ Trung Quốc.
Trong quá trình vận động cho các ứng cử viên đảng Dân Tiến, bà Thái đã nhiều lần lên tiếng “phản đối Trung Quốc và bảo vệ Đài Loan”. Bà cho rằng cả thế giới đang nhìn cách Đài Loan bảo vệ nền dân chủ giữa những áp lực quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc cộng sản, nhưng nhiều chuyên gia địa phương không nghĩ rằng Trung Quốc có vai trò lớn trong cuộc bầu cử này.
Trong khi đó, Quốc Dân Đảng Đài Loan tập trung phê phán chính phủ của bà Thái trong việc đối phó với đại dịch COVID-19, đặc biệt là khi số ca nhiễm bệnh tăng cao hồi đầu năm và chính phủ không mua đủ vaccine để phòng dịch. Tình trạng giá cả leo thang, kẹt xe và ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn cũng là mối bận tâm của cử tri Đài Loan.
Quốc Dân Đảng đối lập cũng tố cao bà Thái và đảng Dân Tiến có đường lối đối kháng quá mức với Trung Quốc, dù họ phản đối mạnh mẽ những ý kiến cho rằng Quốc Dân Đảng có thái độ thân Bắc Kinh. Lãnh đạo Quốc Dân Đảng, ông Eric Chu, vui mừng trước thắng lợi trong cuộc bầu cử nhưng cam kết bảo vệ tự do của người dân Đài Loan. “Chúng tôi sẽ đề cao việc bảo vệ nước Trung Hoa Dân quốc, bảo vệ dân chủ và tự do. Chúng tôi sẽ làm việc nhiều hơn để duy trì hòa bình khu vực,” ông Chu nói với báo chí và sử dụng quốc hiệu chính thức của hòn đảo thay vì dùng tên gọi “Đài Loan”.
Trong quá trình vận động tranh cử, cả hai đảng đều ít đề cập tới những cuộc thao diễn quân sự đầy đe dọa của Trung Quốc gần Đài Loan kể từ sau chuyến thăm Đài Bắc của Chủ tịch Hạ Viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi hồi đầu tháng Tám.
Văn phòng Đài Loan sự vụ của chính phủ Bắc Kinh nói kết quả cuộc bầu cử địa phương cho thấy công luận ở Đài Loan quan tâm tới hòa bình, ổn định và “cuộc sống tốt đẹp” và Bắc Kinh sẽ tiếp tục làm việc với người dân Đài Loan để thúc đẩy quan hệ hòa bình, chống lại xu hướng đòi độc lập cho Đài Loan và sự can thiệp của các thế lực ngoại quốc. Trong khi đó ở Đài Loan có những tin tức tố cáo Bắc Kinh dùng tiền bạc và nhiều thủ đoạn bí mật khác để “mua phiếu” cho các ứng cử viên là người của Quốc dân đảng.
Theo thông lệ, người Đài Loan quan tâm nhiều hơn tới cuộc bầu cử quốc hội và bầu cử tổng thống vào năm 2024. Trong cuộc bầu cử năm 2020, bà Thái Anh Văn và đảng Dân Tiến đã giành thắng lợi áp đảo trước Quốc Dân Đảng nhờ đường lối chống Trung Quốc và bảo vệ dân chủ tự do, cho dù họ đã thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử địa phương hai năm trước đó.
Đọc thêm:
