Trung Quốc đã giảm nhẹ giọng điệu về Đài Loan từ hôm thứ Tư 21 Tháng Chín, không còn to tiếng đe dọa như trước. Bắc Kinh nói việc đảo quốc dân chủ này hợp nhất với Hoa Lục dưới quyền kiểm soát của họ là không thể tránh khỏi nhưng họ sẽ nỗ lực để đạt được điều đó một cách hòa bình.
Các bình luận này được đưa ra sau phát biểu gần đây của Tổng thống Joe Biden rằng Mỹ sẽ cử quân đội bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc xâm lược và một ngày sau khi các chiến hạm của Mỹ và Canada đi qua eo biển Đài Loan bất chấp phản đối của Trung Quốc, theo tin của hãng tin AP.
“Tôi muốn nhắc lại rằng… chúng tôi sẵn sàng phấn đấu cho một viễn cảnh thống nhất trong hòa bình với sự chân thành và nỗ lực cao nhất,” Mã Tiểu Cương (Ma Xiaoguang), người phát ngôn của chính phủ Trung Quốc về vấn đề Đài Loan, cho biết khi được hỏi về mối lo ngại ngày càng tăng rằng Trung Quốc có thể dùng vũ lực để thâu tóm hòn đảo.
Tuy vậy, phát ngôn của Mã dường như không báo hiệu một sự thay đổi lớn trong chính sách, cũng không phải là một nỗ lực rộng lớn để làm dịu tình hình eo biển Đài Loan trước khi Đảng Cộng sản cầm quyền tổ chức đại hội toàn quốc năm năm một lần vào tháng tới.
Trung Quốc và Đài Loan chia rẽ vào năm 1949 trong một cuộc nội chiến đưa Đảng Cộng sản lên nắm quyền ở Hoa Lục. Những người theo chủ nghĩa quốc gia đã rút về Đài Loan và thành lập chính phủ riêng trên hòn đảo ngoài khơi bờ biển phía Đông của Trung Quốc.
Từ đó đến nay Trung Quốc và Đài Loan là hai nước riêng biệt, theo hai thể chế chính trị khác nhau và Bắc Kinh chưa bao giờ đặt được ách cai trị của mình lên đảo Đài Loan. Dù vậy, Trung Quốc vẫn luôn tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ của họ và đe dọa xâm chiếm bằng vũ lực nếu cần. Hoa Kỳ ủng hộ Trung Quốc và Đài Loan thống nhất trong hòa bình, nhưng có nghĩa vụ hỗ trợ Đài Loan tự vệ trước sự tấn công của Trung Quốc.
Tháng trước, Trung Quốc đã phóng nhiều tên lửa vào vùng biển xung quanh Đài Loan trong các cuộc tập trận quân sự lớn được cho là để đáp lại chuyến thăm của Chủ tịch Hạ Viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi.
Phát biểu trong một cuộc họp báo về vấn đề Đài Loan, ông Mã của Trung Quốc đã không sử dụng từ “vũ lực” như ông ta vẫn thường làm trong quá khứ. Thay vào đó, ông nói rằng Trung Quốc sẽ thực hiện “các biện pháp kiên quyết” chống lại bất kỳ động thái khiêu khích nào của Đài Loan hoặc những người ủng hộ Đài Loan trên trường quốc tế.
Ông ta nói rằng Trung Quốc sẽ đưa ra nhiều chính sách hơn nữa để giúp đỡ Đài Loan, nêu bật những lợi ích của việc hội nhập với Trung Quốc và khuyến khích giao lưu nhân dân. “Đất mẹ phải được thống nhất và chắc chắn sẽ được thống nhất,” Mã nói và gọi đó là “một xu hướng lịch sử mà không ai có thể ngăn cản”.
Nhưng người Đài Loan, những người đã quen với các quyền tự do dân chủ, dường như không muốn sáp nhập vào Trung Quốc – đặc biệt là sau khi Trung Quốc đàn áp phong trào bất đồng chính kiến và tước đoạt các quyền tự do ở Hong Kong, một thuộc địa cũ của Anh đã trở lại Trung Quốc vào năm 1997.
Quân đội Trung Quốc, lần thứ hai trong những tuần gần đây, đã ghi nhận việc chiến hạm Mỹ đi qua eo biển Đài Loan mà không gọi đó là hành động khiêu khích, như họ vẫn thường tuyên bố.
Người phát ngôn của quân đội Trung Quốc, Đại tá Thạch Nghị (Shi Yi) nói các lực lượng Trung Quốc đã theo dõi chuyến đi của tàu khu trục có tên lửa dẫn đường USS Higgins và tàu khu trục nhỏ của Canada, HMCS Vancouver. Ông nói thêm rằng quân đội Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Uông Văn Bân (Wang Wenbin) thì mạnh miệng hơn, cáo buộc Mỹ gây rối và cấu kết với các nước khác để gây sức ép.
Hải quân Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng cuộc hành quân chung Mỹ-Canada hôm thứ Ba “thể hiện cam kết của Hoa Kỳ và các đồng minh và đối tác của chúng tôi đối với một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.”
Đọc thêm:
