Vụ ám sát khoa học gia Mohsen Fakhrizadeh đang biến Trung Đông trở thành điểm nóng thời sự. Bất luận sự kiện chính trị dữ dội hoặc một cuộc chiến nào xảy ra ở khu vực thời điểm này cũng có thể ít nhiều làm xáo trộn tình hình chính trị thế giới những ngày cuối năm và dẫn đến những ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Tân Tổng thống Joe Biden…
Vài giờ sau vụ ám sát Mohsen Fakhrizadeh, Ngũ Giác Đài thông báo họ đã đưa tàu sân bay USS Nimitz trở lại Trung Đông. Nhà lãnh đạo tối cao của Iran hôm thứ Bảy 28-11-2020 đã yêu cầu “trừng phạt dứt điểm” những kẻ đứng sau vụ sát hại nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh, người dẫn đầu chương trình hạt nhân quân sự của Tehran. Hình ảnh Mohsen Fakhrizadeh đột nhiên xuất hiện khắp nơi trên các phương tiện truyền thông Iran, khi người vợ góa của ông phát biểu trên truyền hình nhà nước và các quan chức công khai yêu cầu trả thù Israel.
Cuộc tấn công đã làm dấy lên lo ngại về việc Iran tấn công lại Mỹ, đồng minh thân cận nhất của Israel trong khu vực, như đã xảy ra vào đầu năm nay khi một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ giết chết một tướng hàng đầu của Iran. Quân đội Mỹ thừa nhận đã di chuyển một tàu sân bay trở lại khu vực, trong khi một nghị sĩ Iran đề nghị loại bỏ các thanh sát viên hạt nhân của Liên Hiệp Quốc để đáp trả vụ ám sát. Lãnh tụ tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei gọi Fakhrizadeh là “nhà khoa học hạt nhân và phòng thủ nổi tiếng của đất nước”. Khamenei, người có tiếng nói cuối cùng về mọi vấn đề của nhà nước, cho biết ưu tiên hàng đầu của Iran sau vụ giết người là “sự trừng phạt dứt điểm đối với những kẻ gây án và những kẻ đã ra lệnh”. Phát biểu trước đó, Tổng thống Hassan Rouhani đã đổ lỗi cho Israel về vụ giết người. “Chúng tôi sẽ phản hồi về vụ ám sát Fakhrizadeh trong một thời gian thích hợp,” Rouhani nói.
Rouhani và Khamenei đều nói rằng cái chết Fakhrizadeh sẽ không thể dừng chương trình hạt nhân. Chương trình nguyên tử dân sự của Iran đã tiếp tục các thử nghiệm và hiện làm giàu thêm một kho dự trữ uranium ngày càng tăng có độ tinh khiết lên tới 4,5%, sau sự sụp đổ của thỏa thuận hạt nhân khi Mỹ rút khỏi hiệp định năm 2018. Các chuyên gia cảnh báo Iran hiện có đủ uranium làm giàu cho ít nhất hai quả bom nguyên tử nếu họ quyết định theo đuổi chương trình. Các nhà phân tích đã so sánh Fakhrizadeh ngang hàng với Robert Oppenheimer, nhà khoa học đứng đầu Dự án Manhattan của Mỹ trong Thế chiến II, người đã tạo ra bom nguyên tử. Fakhrizadeh đứng đầu cái gọi là chương trình AMAD của Iran mà Israel và phương Tây cáo buộc là một hoạt động quân sự liên quan chế tạo vũ khí hạt nhân.
Các phương tiện truyền thông cứng rắn của Iran đang lan truyền những hình ảnh tưởng niệm cho thấy Fakhrizadeh đứng bên cạnh một tay súng máy giống như tướng Vệ binh Cách mạng Qassem Soleimani, người bị Mỹ giết trong vụ tấn công bằng máy bay không người lái hồi tháng Giêng. Cái chết của Soleimani dẫn đến việc Iran trả đũa bằng một vụ tấn công tên lửa đạn đạo khiến hàng chục lính Mỹ bị thương. Lực lượng hải quân của Lực lượng Cảnh vệ Iran thường xuyên xuất hiện và có các cuộc chạm trán căng thẳng với lực lượng Hải quân Hoa Kỳ ở Vịnh Ba Tư. Iran cũng có thể đuổi các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) ra khỏi nước mình. Nasrollah Pezhmanfar, một nhà lập pháp cứng rắn, cho biết một tuyên bố kêu gọi trục xuất “các cuộc thanh tra gián điệp của IAEA” có thể được đọc vào Chủ nhật 29-11.
Cuộc tấn công hôm thứ Sáu đã xảy ra ở Absard, một ngôi làng nằm ngay phía Đông thủ đô, nơi nghỉ dưỡng của giới tinh hoa Iran. Truyền hình nhà nước Iran cho biết một chiếc xe tải cũ với chất nổ được giấu dưới một đống gỗ đã nổ tung gần một chiếc sedan chở Fakhrizadeh. Khi chiếc sedan của Fakhrizadeh dừng lại, ít nhất năm tay súng xuất hiện và xả súng ào ạt vào xe. Sự chính xác của cuộc tấn công khiến người ta nghi ngờ cơ quan tình báo Mossad của Israel có liên quan. CIA từ chối bình luận về vụ việc. Các quan chức EU cũng không trả lời khi được hỏi. Tại Tehran, một nhóm biểu tình đã đốt ảnh của Trump và Tổng thống đắc cử Joe Biden, người cho biết chính quyền của ông sẽ xem xét tái ký thỏa thuận hạt nhân của Tehran với các cường quốc thế giới. Những người cứng rắn cũng chỉ trích ngoại trưởng Iran, người đã giúp đàm phán thỏa thuận hạt nhân. Điều này cho thấy thách thức trước mắt đối với chính Tehran nếu các quan chức nước này chọn quay lại thỏa thuận.
