H.C.
Chính phủ Canada đã chặn Công ty khai thác vàng Sơn Đông (Shandong Gold Mining Co.) thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc mua một mỏ vàng của Canada ở Bắc Cực.
Quyết định được đưa ra hôm thứ Hai là lần thứ hai ông Trudeau phủ quyết một hợp đồng mua bán công ty do Trung Quốc đề nghị kể từ khi lên nắm quyền vào cuối năm 2015. Quyết định này ngược với chính sách của đảng Tự do cầm quyền là phát triển quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Trung Quốc.
Hơn thế nữa, nó có thể làm xấu thêm nữa mối quan hệ giữa hai nước, vốn đã căng thẳng sau khi Canada bắt giữ giám đốc điều hành cấp cao của Huawei Technologies Co., bà Mạnh Vãn Chu (Meng Wanzhou), con gái của người sáng lập Huawei, tại Vancouver vào năm 2018 do công ty bị cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran. Trung Quốc sau đó đã bắt giữ hai công dân Canada, cáo buộc họ vi phạm luật an ninh quốc gia, mà ông Trudeau cho là để trả đũa việc bắt giữ bà Meng.
Như Saigon Nhỏ đã đưa tin, công ty Sơn Đông, một trong những công ty khai thác vàng lớn nhất thế giới, đã đề nghị mua TMAC Resources Inc, công ty sở hữu một mỏ vàng nằm cách Vành đai Bắc Cực gần 120 dặm về phía bắc. Giá mua công ty TMAC và mỏ vàng chỉ vào khoảng 150 triệu Mỹ kim.
Tuy nhiên, các cựu quan chức quân đội và an ninh quốc gia Canada đã phản đối thỏa thuận này. Họ cho rằng việc sở hữu công ty TMAC sẽ cho phép Trung Quốc tiếp cận quá gần Bắc Cực, một khu vực nhạy cảm mà Trung Quốc đã và đang cố thâu tóm vì nó có tầm quan trọng ngày càng tăng như một tuyến đường vận chuyển và một nguồn tài nguyên khoáng sản có giá trị.
Theo luật của Canada, chính phủ phải xem xét mọi thương vụ mua lại của các công ty nhà nước nước ngoài và có quyền ngăn chặn việc thâu tóm đó để bảo vệ an ninh quốc gia. Thuật ngữ “an ninh quốc gia” không được xác định cụ thể trong luật để các quan chức chính phủ được linh hoạt khi sử dụng quyền phủ quyết.
Ủy ban Tài nguyên và Năng lượng thuộc Thượng viện Hoa Kỳ cũng đang theo dõi các diễn biến về thỏa thuận giữa công ty TMAC và công ty Sơn Đông Trung Quốc.
Công ty TMAC nói chính phủ đã hoàn thành việc xem xét và ngăn chặn thương vụ mua bán mỏ vàng Bắc Cực. “TMAC và Sơn Đông đang thảo luận về việc chấm dứt giao dịch,” công ty Canada cho biết. Một phát ngôn viên của Bộ trưởng phụ trách chính sách đầu tư Canada xác nhận giao dịch đã bị phủ quyết, nhưng từ chối bình luận thêm.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa yêu cầu Canada nên cung cấp một môi trường công bằng và không phân biệt đối xử cho các doanh nghiệp từ tất cả các nước, bao gồm cả Trung Quốc. Mọi sự chính trị hóa hoặc can thiệp vào kinh doanh “với lý do an ninh quốc gia là sai”, đại sứ quán Trung Quốc nói thông qua một nữ phát ngôn viên. Có điều ai cũng biết, Trung Quốc là nước đi đầu trong việc chính trị hóa mọi giao dịch trong xã hội và phân biệt đối xử nặng nề với các doanh nghiệp nước ngoài.
Lần đầu tiên chính phủ của ông Trudeau phủ quyết thỏa thuận với Trung Quốc là vào năm 2018. Canada đã chặn đề xuất mua lại Aecon Group Inc. – công ty xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng Canada có trụ sở tại Toronto, của tập đoàn Trung Quốc CCCC International Holding Ltd, cũng với lý do lo ngại về an ninh quốc gia.
Quyết định hôm thứ Hai cho thấy chính quyền Trudeau đang nhanh chóng điều chỉnh lại lập trường đối với Bắc Kinh. Các nhà cựu ngoại giao và nhà phân tích chính sách đối ngoại cho biết Canada đã tập trung quá lâu vào việc bảo vệ các lợi ích thương mại — từ các nhà xuất khẩu lương thực đến các công ty khai thác và dịch vụ tài chính — và không để ý rằng Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình đã quyết đoán hơn rất nhiều trong việc bành trướng ảnh hưởng ra toàn cầu.
“Mọi người cần khôn ngoan hơn, phải hiểu các công cụ mà chính phủ Trung Quốc sẵn sàng sử dụng để tranh giành ảnh hưởng đã vượt ra ngoài giới hạn các quy tắc thông thường mà chúng ta quen làm việc với các đồng minh cùng chí hướng”, ông Trudeau nói trong một cuộc phỏng vấn với The Wall Street Journal vào đầu tháng này.
(theo Wall Street Journal)
