Bắc Kinh đang tung ra một khuynh hướng giáo dục mới, với loạt sách giáo khoa mới áp đặt trong các trường học, trong đó quy định ‘tình cảm với đất nước, ý thức về bản sắc dân tộc và biết ơn Đảng’
Năm học mới bắt đầu vào tuần này tại Hồng Kông, được bổ sung thêm những điều được coi là vô cùng quan trọng và bắt buộc với loạt sách giáo khoa mới về Tư tưởng Tập Cận Bình .
Nền giáo dục Hồng kông với những khuynh hướng truyền thống tiếp nhận tri thức mở từ trên thế giới, lúc này đang gặp nhiều cấm đoán và bị buộc phải giảng dạy thêm những môn học bắt buộc về an ninh quốc gia và lòng yêu nước ủng hộ Bắc Kinh – tức biết ơn và ủng hộ Đảng cộng sản Trung Quốc.
Các diễn biến này đang diễn ra dồn dập (không chỉ ở Hồng Kông mà ở toàn bộ đại lục), cho thấy ảnh hưởng và sự khao khát kiểm soát tư tưởng của Đảng Cộng sản cầm quyền đang ngày càng gia tăng, và muốn cải tạo nhận thức con người ở vùng đất gọi là bán tự trị này.
Nội dung giảng dạy về hệ tư tưởng của nhà lãnh đạo Trung Quốc được gói gọn trong một môn học mới hiện là môn bắt buộc đối với học sinh trung học, Quyền công dân, Kinh tế và Xã hội, được công bố lần đầu vào năm 2022.
Các chương trình giáo khoa mới này truyền tải “giáo dục lòng yêu nước” cho tất cả ba năm học của học sinh trung học, và nội dung của nó nhằm mục đích “nuôi dưỡng ý thức về quốc gia, tình cảm đối với đất nước và ý thức về bản sắc dân tộc của học sinh”, theo hướng dẫn chương trình giảng dạy do chính phủ ban hành. Quan trọng hơn hết của nội dung giáo dục là đồng hóa đất nước Trung Quốc với sự tồn tại của Đảng cộng sản.
Học sinh từ lớp ba được đặt ra mục tiêu phải tìm hiểu về Tư tưởng Tập Cận Bình trong một nhận thức về “cơ cấu chính trị của đất nước chúng ta và sự tham gia vào các vấn đề quốc tế”. Các hướng dẫn khuyến nghị giáo viên dành 12 bài học, mỗi bài 40 phút cho chương trình này.
Hướng dẫn nêu rõ một số trường đã được khuyến khích triển khai các chương trình thí điểm môn học mới vào năm 2023, nhưng tất cả 512 trường trung học đều phải triển khai chương trình giảng dạy mới từ thứ Hai, ngày 2 tháng 9 năm 2024.
Viết trên mạng xã hội, một cư dân Hong Kong ví chương trình giảng dạy mới giống như một cuộc “tẩy não” lịch sử và nhân tính.
Họ nói thêm rằng “Nói rằng giáo dục làm méo mó tâm trí thì cũng chỉ là cách nói cho nhẹ đi mà thôi”.
Một người khác thì nhận định rằng “mọi thứ đang bị bóp méo và dán vào tư tưởng của thế hệ trẻ rằng việc sinh ra đất nước này là do Đảng cộng sản, và ai cũng phải biết ơn vì miếng ăn, manh áo và sự ổn định đang có”.
Một cư dân Hồng Kông khác liên hệ chương trình giảng dạy mới với mối lo ngại về “quá trình đại lục hóa” của Hồng Kông.
“Khi tôi gặp sinh viên trên phố, tôi nghe họ trò chuyện bằng tiếng Quan Thoại, họ cũng sử dụng các thuật ngữ tiếng Trung, và thậm chí thói quen ăn uống của họ cũng đã bị ảnh hưởng bởi tiếng Trung”, một người nói.
“Nếu chúng ta thêm phương tiện truyền thông và giáo dục lòng yêu nước của chính phủ, có lẽ chúng ta sẽ chứng kiến sự biến mất bản sắc tự do của người dân Hồng Kông thực sự ngay trong cuộc đời tôi.”
Những thay đổi đối với giáo dục tiểu học đã được công bố vào cuối năm 2023. Cục giáo dục cho biết các chương trình giáo dục phổ thông dành cho học sinh tiểu học sẽ được thay thế bằng chương trình giảng dạy mới vào năm 2025. Các bài giảng mới sẽ bao gồm an ninh quốc gia, chiến tranh thuốc phiện và cuộc xâm lược Trung Quốc của Nhật Bản – nhằm để đẩy mạnh lòng căm thù – hai sự kiện quan trọng trong câu chuyện của Bắc Kinh được đặt tên là “thế kỷ nhục nhã”, mục đích là tạo động lực thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc cực đoan, mà đang ngày càng gia tăng của Trung Quốc.
Triết lý chính trị cá nhân của Tập Cận Bình, được gọi chính thức là “Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội mang bản sắc Trung Quốc cho thời đại mới”, đã được ghi vào hiến pháp Trung Quốc năm 2018.
Năm 2021, tư tưởng này đã được đưa vào các trường học ở Trung Quốc đại lục. Những lời dạy của Tập Cận Bình trong chương trình giảng dạy ở đại lục dường như toàn diện hơn nhiều so với những lời dạy được đưa vào Hồng Kông. Tuy nhiên, nó vẫn gây ra sự lo ngại trong một số phụ huynh và công dân, bởi mọi thứ rõ ràng là một tiến trình được chủ định.
Lượng tuyển sinh vào trường học ở Hồng Kông đã giảm mạnh trong những năm gần đây, do tỷ lệ sinh thấp và tình trạng di cư của cư dân, chọn bỏ ra nước ngoài sinh sống, và người nước ngoài sống Hồng Kông ngày càng ít, sau cuộc đàn áp phong trào dân chủ và áp dụng các biện pháp kiểm soát xã hội chặt chẽ hơn theo hướng có lợi cho Đảng Cộng sản cầm quyền.
