Chính quyền quận Tân Bình vừa thông báo cho người dân Vườn Rau Lộc Hưng về kế hoạch xây dựng công trình trên phần diện tích đất mà họ đã cướp trắng sau khi phá hủy hơn 500 căn nhà và để trống khu đất cho cỏ mọc hoang tàn suốt 5 năm qua. Vườn Rau Lộc Hưng, nơi oan khiên ngút trời, nơi người dân đi tìm công lý từ biết bao nhiêu năm qua mà vẫn mịt mùng. Chúng ta đã biết gì về họ?
Ngày 08 Tháng Một 2019 (tức 03 tháng Chạp), sau khi đưa những chiếc máy xúc, máy ủi vào trong khu vực Vườn Rau Lộc Hưng để san bằng, biến nơi đó thành bình địa, thì chính quyền sở tại đã tổ chức họp báo để báo công thành tích phá dỡ 112 căn nhà xây dựng trái phép, đẩy hàng trăm gia đình sa vào cảnh màn trời chiếu đất vào ngay những ngày giáp Tết cổ truyền dân tộc.
Thế nhưng, có vẻ như con số 112 căn nhà bị phá dỡ được công bố chỉ là một phần nhỏ bé của con số thật sự đáng kinh hoàng mà thôi.
Sau khoảng 10 ngày tạm trấn tĩnh trước chấn động tinh thần, khi bị thô bạo đẩy ra lề đường để tận mắt chứng kiến căn nhà yêu thương phút chốc hoang tàn, thì những nạn nhân đau thương mới tạm trấn tĩnh lại. Ngồi với nhau, bắt đầu tự thống kê lại những mất mát, họ bàng hoàng, cay đắng nhận ra rằng đã có thể đến hơn 500 căn nhà đã từng là mái ấm che chở họ qua bao nhiêu năm đã trở thành đống gạch vụn dưới những chiếc gàu xúc hung hãn, vô nhân tính.
Khi nói chuyện với chúng tôi, nghe họ đưa ra con số giật mình, chúng tôi vội hỏi “Như thế nào được hiểu là một căn nhà?”, bởi lẽ, chúng tôi đã e ngại rằng đôi khi căn phòng cũng được đồng hóa là căn nhà chăng? Thật ra, “lo bò trắng răng”, vì chúng tôi nhận được câu trả lời không gì có thể rõ ràng hơn: “Một căn nhà để ở và có đủ các công trình phụ như khu vực bếp, khu vực vệ sinh…”.
Theo họ, vào thời điểm Tháng Một 2019, trong khu vực Vườn Rau Lộc Hưng có 159 hộ gia đình sử dụng đất (không phải là 134 hộ như chính quyền sở tại công bố).
Trong đó, có 154 hộ sử dụng đất làm nhà ở, hoặc vừa làm nhà ở vừa trồng rau, còn lại năm hộ chỉ thuần túy sử dụng đất để trồng rau. Số 154 hộ sử dụng đất làm nhà ở đã xây dựng tổng cộng 503 căn nhà (sai số không quá 3) để tách hộ, tách nhà khi con cái trưởng thành, lập gia đình và cả nhà cho thuê để có thu nhập.
Xem ra, những người dân hiền lành, chân thật ở Vườn Rau Lộc Hưng vốn chỉ biết “Kính Chúa, yêu rau” mất mát nhiều quá, ban đầu là mái ấm, là niềm tin và công lý, sau đó thì có vẻ như sự thật cũng chực chờ nối gót rời họ ra đi! Khốn khổ, đồng bào tôi…
Vậy thì, chính quyền ra tay phá hủy nhà dân vào ngay những ngày giáp tết có phải để xây dựng công trình khẩn cấp hay không? Câu trả lời là KHÔNG! Vì lẽ, suốt 5 năm qua (từ ngày phá hủy nhà dân) thì toàn bộ diện tích đất cướp của dân chỉ để trống cho cỏ mọc hoang tàn mà thôi, cho đến nay họ mới thông báo kế hoạch xây dựng công trình vào Tháng Mười Hai 2023?!
Chợt nhớ vào một chiều cuối năm âm lịch, ngay sau thời điểm nhà dân bị phá hủy. Tôi có cuộc hẹn làm việc với bà con ở Vườn Rau Lộc Hưng.
Đến đúng giờ hẹn thì bà con đã hiện diện đông đủ ở đấy chờ chúng tôi tự bao giờ. Trong căn phòng khách nhỏ, hơn 50 người gồm cả những cụ bà lớn tuổi chen chúc ngồi bệt dưới sàn nhà và nhường cho chúng tôi chỗ ngồi trên ghế salon. Tất nhiên, chúng tôi đã chẳng dám sỗ sàng ngồi vào đấy mà ngồi bệt xuống nền nhà cùng với bà con.
Sau vài lời giới thiệu, tôi tóm tắt về đánh giá sơ bộ của nhóm luật sư đối với sự việc của bà con và có ý muốn nghe các thắc mắc của họ. Đáp lại, chỉ là những ánh mắt hiền hậu, nhìn tôi như chờ đợi. Mãi rồi mới có cánh tay rụt rè đưa lên xin hỏi… Có lúc, tôi hỏi chuyện một cụ bà, cụ cho biết mình đã trên 70 tuổi, tuy lưng đã hơi còng mà vẫn hàng ngày chăm chỉ kéo nước ra vườn rau để tưới, nhưng giờ thì… cụ im bặt, mắt xa xăm.
Trước giờ, tôi vẫn biết bà con vốn rất hào hiệp, đã từng dang tay cưu mang biết bao nhiêu đồng bào hoạn nạn, cơ nhỡ. Nay tiếp xúc với họ, càng xác quyết trong tôi lòng tin về một cộng đồng giáo dân tốt và lành như bụt, sống chân thật, chan hòa, chia sẻ, gắn bó tình làng, nghĩa xóm, chỉ biết an phận “Kính Chúa, yêu rau” (câu nguyên văn của bà con). Vũ khí “sát thương” nhất mà họ sở hữu chỉ là sự cầu nguyện khi cuộc sống thách thức, quăng quật họ như đã từng quăng quật Thầy của họ.
Mới thấy, chính quyền Cộng sản quá nhẫn tâm, ác độc khi ấy liên tục tuyên truyền “chuốc độc” cho công chúng khi mô tả về khu vực Vườn Rau Lộc Hưng như một nơi dung túng, chứa chấp tội phạm xã hội, đối tượng nghiện ngập, là môi trường bài bạc, đá gà… Điều đó ắt hẳn không vô tình, điều đó là hữu ý để bào chữa cho những hình ảnh lan truyền khắp thế giới về cảnh hoang tàn, đổ nát của những mái ấm nay đã trở thành đống gạch vụn.
Ngẫm xem, trước đây, khi nghe đến Văn Giang, Dương Nội, Tiên Lãng, Đồng Tâm, Thủ Thiêm, thì có lẽ người dân Vườn Rau Lộc Hưng chưa bao giờ nghĩ sẽ đến lượt mình là nạn nhân? Nhưng bây giờ, sau Vườn Rau Lộc Hưng, chúng ta đã có thể nghĩ đến lượt mình là nạn nhân chưa? Hay cứ lặng im chờ máy xúc xuất hiện đến trước cổng nhà mình?
Lúc đấy, các luật sư chưa thể mang công lý đến cho họ, nhưng các luật sư đã chuyển đến cho họ sự cảm thông của cả một cộng đồng, rằng họ không hề đơn độc trong hành trình mưu tìm công lý của mình, dù hành trình ấy có xa xăm, vất vả và gian nan đến thế nào!
Tháng Mười Hai 2023, họ sẽ phải đối diện với sự thách thức mới, rằng chính quyền sẽ ngang nhiên cho xây dựng những công trình trên phần đất cướp trắng của họ…
Washington DC, ngày 14/11/2023
