Không có con số thống kê số giáo viên Việt Nam bỏ nghề đi lao động xứ người, nhưng đây đang là xu hướng của nam giáo viên, khi gánh nặng kinh tế của gia đình đè nặng lên vai họ, mà thu nhập từ nghề giáo viên không đủ sống.
Loạt bài viết về tình trạng giáo viên bỏ nghề đi lao động xứ người để đổi đời của VietnamNet từ ngày 24 – 27 Tháng Bảy 2023 đã phác họa một thực trạng đáng báo động của ngành giáo dục Việt Nam: Dù các cấp học đều thiếu giáo viên, nhu cầu tuyển dụng cao, nhưng giáo viên bỏ nghề ngày một tăng!
Nguyên nhân chính vẫn là kinh tế.
Mới nhất là sự việc ba thầy giáo ở huyện Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh) xin nghỉ phép đi chữa bệnh nhưng thực chất là sang Hàn Quốc tìm việc. Khi có việc làm ổn định tại xứ người, cả ba thầy giáo đã không quay trở lại trường, buộc Ủy ban huyện Kỳ Anh phải ra quyết định kỷ luật.
Trong số ba thầy giáo, có một viên chức ngành giáo dục là ông Lê Văn Q. (45 tuổi), Hiệu phó trường trung học cơ sở (THCS) Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh.
Hai trường hợp khác giáo viên dạy môn toán (môn vốn có nhiều học sinh phải đi học thêm) là thầy Trần Đăng G. (45 tuổi), giáo viên trường THCS Kỳ Khang, huyện Kỳ Anh và thầy Hồ Văn Th. (45 tuổi), giáo viên trường THCS Kỳ Phú, huyện Kỳ Anh.
Lãnh đạo phòng Giáo dục huyện Kỳ Anh ngậm ngùi cho biết thầy Q., thầy G. và thầy Th. đều là những giáo viên có nhiều năm công tác trong ngành giáo dục, chuyên môn nghiệp vụ tốt.
Trao đổi với VietnamNet, hiệu phó một trường trung học phổ thông (THPT) tại Hà Tĩnh cho biết từ năm 2010 đến nay, trường có đến năm giáo viên viết đơn xin ra khỏi ngành.
Có trường hợp cả hai vợ chồng đều là giáo viên (chồng là giáo viên Thể dục, vợ là giáo viên tiếng Anh một trường THCS) đều xin nghỉ việc.
Lý do xin ra khỏi ngành của các giáo viên này là tìm được công việc khác phù hợp hơn với hoàn cảnh gia đình. Họ không nói nghỉ dạy để làm gì, nhưng hiện tất cả đều đang lao động ở xứ người.
Vị hiệu phó chia sẻ thêm năm 2016, thầy H. là giáo viên dạy Toán, thầy C. giáo viên dạy Sinh đều xin nghỉ dạy, ra khỏi ngành sau nhiều năm thâm niên giảng dạy. Vì cả hai đều có thân nhân đang lao động ở Hàn Quốc nên họ sang nước này tìm việc mới.
Một hiệu trưởng trường THPT chia sẻ với VietNamNet, đa số giáo viên sống chật vật với đồng lương, vì thế họ buộc phải nghĩ cách tăng thu nhập, đặc biệt là với giáo viên nam – những “trụ cột” trong gia đình.
Vị hiệu trưởng này kể câu chuyện về thầy K., một giáo viên dạy Ngữ văn trong trường. Cuối Tháng Năm 2015, thầy K. lên phòng gặp hiệu trưởng để mượn 50 triệu đồng.
Vị hiệu trưởng không ngạc nhiên bởi hoàn cảnh gia đình thầy K. khó khăn, có con bị bệnh tim bẩm sinh. Nhiều lần, công đoàn trường cũng đã phải quyên góp ủng hộ gia đình thầy.
Lúc đầu, ông hiệu trưởng tưởng thầy K. cần tiền để chữa bệnh cho con trai, không dè thầy bảo mượn số tiền này để sang Đức làm nghề phục vụ trong nhà hàng cho một người quen.
Tới Đức, may mắn có người quen giúp đỡ cùng với sự chịu khó, cần cù, công việc mới của thầy K. thuận lợi, có nguồn thu nhập tốt, tích góp đủ để mổ tim cho con trai và xây được căn nhà khang trang cho vợ con ở quê nhà.
Một người thầy khác là Trương X.T (47 tuổi), giáo viên tiếng Anh có biên chế tại trường THCS ở Hà Tĩnh. Hơn 10 năm trước, nhận thấy mức lương hơn 3 triệu đồng/tháng không đủ sống, thầy T. đã xin nghỉ việc và sang Úc kiếm việc làm bằng visa du học.
Trên chuyến bay sang Úc, thầy K. còn gặp hai giáo viên khác, một ở Hà Tĩnh, một ở Quảng Bình… cũng ra nước ngoài bằng visa du học. Sau bảy năm lao động ở Úc, khi trở về quê nhà, thầy T. có trong tay tiền tỷ, nhiều tài sản và gia đình sống sung túc.
Thầy kể: “Những tháng lễ hội của Úc, việc làm thêm rất nhiều. Có những ngày, tôi nhận làm thêm ba việc khác nhau, chỉ ngủ ba tiếng, đổi lại tháng đó kiếm được hơn 300 triệu đồng gửi về cho gia đình. Tháng cao điểm, tôi kiếm được hơn 400 triệu đồng, nếu làm phép tính, số tiền kiếm được một tháng ở Úc bằng lương giáo viên đi dạy 10 năm”.
Thầy T. làm gì? Sang Úc, thầy xin vào làm ở các trang trại, làm thợ sơn, phục vụ nhà hàng… Tuy nhiên, cũng có đồng nghiệp mà thầy biết khi sang Úc tham gia trồng cần sa đã vướng vào vòng lao lý.
Hiện nay, con đường xuất cảnh bằng visa du học ở Úc khó hơn (với điều kiện có chứng chỉ IELTS từ 5.5 trở lên) nên các thầy giáo tìm cách xuất ngoại bằng visa du lịch hoặc “kết hôn giả”.
Vì chi phí cho tấm vé xuất ngoại cao nên có những thầy giáo bất chấp phạm pháp, phải ngồi tù ở Úc vì trồng cần sa.
Tuy vậy, số cựu giáo viên phạm pháp ở xứ người vẫn là số ít so với số thành công, nên chắc chắn không ảnh hưởng đến làn sóng nghỉ việc của giáo viên Việt Nam.
