Allen Weisselberg, giám đốc tài chánh [Chief Financial Officer] của tập đoàn Trump Organization vừa nhận 15 tội trạng trốn thuế và bị toà án New York phạt 5 tháng tù tại nhà tù Rikers Island của thành phố. Thẩm phán Juan Manuel Merchan còn nói Weisselberg có thể ra tù sớm hơn nếu y “đạt hạnh kiểm tốt đằng sau song sắt” [behave well behind bars].
Weisselberg bị chính quyền New York tố cáo việc không trả đồng thuế nào cho những khoản phụ cấp [perks] mà ông ta nhận được từ tập đoàn Trump Org (trụ sở đặt tại New York) trị giá $1.7 triệu trong nhiều năm qua. Trong đó có tiền trả học phí trường tư cho mấy đứa cháu nội ngoại, tiền nhà cho căn apartment đắt tiền của hai vợ chồng ở Manhattan, tiền thuê hai chiếc Mercedez-Benz v.v. Theo luật thuế của IRS, tất cả những cái gọi là “corporate benefits” trên đều phải được khai là thu nhập và phải đóng thuế.
Nhiều người thắc mắc tại sao Weisselberg lại được án nhẹ như vậy. Mặc dù ta không thể biết quan toà Merchan và luật sư hai bên đã thương thảo ra sao đằng sau hậu trường [behind closed doors], nhưng một trong những điều kiện khi tuyên án là Weisselberg sẽ phải ra làm nhân chứng cho một vụ án khác mà bang New York đang tố tập đoàn Trump Org, sẽ diễn ra vào Tháng Mười năm nay. Theo hãng tin Associated Press, công ty Trump Org đã “giúp Weisselberg và các nhân viên cao cấp khác né tránh trả thuế thu nhập bằng cách không khai báo chính xác với nhà nước tất cả những khoản phụ cấp.” [The company is accused of helping Weisselberg and other executives avoid income taxes by failing to report their full compensation accurately to the government.]
Bài báo cũng nhấn mạnh rằng cá nhân ông Trump không bị truy tố trong vụ này. [Trump himself is not charged in the case.] Tuy nhiên, trong trường hợp chính quyền New York thắng kiện vào Tháng Mười, tập đoàn mang tên Trump chắc chắn sẽ bị phạt tiền và một số nhân vật cao cấp khác có thể sẽ phải ngồi tù lâu hơn. Những người đó là ai ta chưa thể biết, nhưng khả năng hai người con trai của cựu tổng thống sẽ phải hầu toà là rất cao. Đầu tháng Giêng năm 2017, vài ngày trước khi nhậm chức, Tổng thống Tân cử Donald Trump đã từ chức giám đốc tập đoàn Trump Org và giao việc điều hành một số công ty quan trọng cho Eric Trump và Donald Trump Jr.
Trump Organization là một tập đoàn khổng lồ, với khoảng 500 công ty lớn nhỏ kinh doanh trong nhiều lãnh vực khác nhau như – construction [xây cất], real estate development [phát triển bất động sản], entertainment [vui chơi giải trí], retail [buôn bán lẻ], online shopping [bán hàng trên mạng], investments [đầu tư]. Trump Org làm chủ nhiều khách sạn, resort, casino, sân golf trên thế giới. Ngoài ra họ còn có các công ty con chuyên về truyền thông, in ấn, mạng xã hội, giáo dục, vận chuyển hàng không, thi hoa hậu v.v… Tính đến năm 2015 tập đoàn có trên 22,000 nhân viên, với doanh thu khoảng $450 triệu vào năm 2020.
Trump Org có một lịch sử lâu đời, khởi nghiệp bởi bà nội của Donald Trump, Elizabeth Christ Trump, từ năm 1921 mang tên “E. Trump & Son”. Chữ “Son” đây chính là Fred Trump, con trai thứ của hai ông bà Frederick và Elizabeth Trump, sau này là bố của tổng thống Hoa Kỳ thứ 45.
Sau khi tốt nghiệp trung học năm 1923, Fred Trump làm nghề thợ mộc và phụ giúp mẹ mình điều hành công ty, chuyên xây cất nhà cửa và mua bán bất động sản ở Queens, New York. Khi thị trường bất động sản sụp đổ vào năm 1929 bởi cuộc đại suy thoái kinh tế [The Great Depression], công ty gia đình Trump cũng bị phá sản theo. Mãi đến năm 1935 Fred Trump mới gầy vốn lại được để tái dựng công ty xây cất nhà cho cư dân ở hai Brooklyn và Queens tại New York.
Thời Đệ Nhị Thế Chiến, công ty của Fred Trump ký được hợp đồng với chính phủ để xây apartment cho binh sĩ tạm cư. Sau chiến tranh, việc kinh doanh của Fred Trump lên như diều gặp gió với những khu nhà và apartment lớn ở Shore Haven và Beach Haven, nhờ được chính phủ tài trợ cả chục triệu đôla. Đầu thập niên 1970, Fred trở thành chủ tịch hội đồng quản trị [Chairman of the Board] và giao cho Donald Trump làm chủ tịch [President] công ty.
Năm 1973, Trump Organization bị Bộ Tư pháp tố cáo tội vi phạm đạo luật Fair Housing Act (1965) vì đã kỳ thị không cho người da Đen thuê nhà. Thay vì mướn luật sư để biện hộ cho mình, Fred và Donald Trump kiện ngược lại chính phủ và đòi bồi thường $100 triệu tội mạ lỵ.
Sau hai năm giằng co, cuối cùng đôi bên đi đến một thoả thuận pháp lý gọi là “consent decree” – Trump Org không nhận tội nhưng phải thi hành một số yêu cầu của nhà nước để chứng tỏ họ sẵn sàng cho người da màu thuê nhà vô điều kiện. Thoả thuận này trở thành cái “blueprint” [mô thức] cho Donald Trump từ đấy về sau. Mỗi khi bị kiện cáo chuyện gì, việc đầu tiên Donald Trump làm là kiện ngược lại người kiện mình. Và thường thì ông ta thắng, hoặc chí ít cũng huề.
Nhưng để xem lần này Trump Org đối phó cách nào, sau khi Allen Weisselberg bị bà Bộ trưởng Tư pháp của New York là Letitia James nắm thóp – tiếng Anh gọi là “grabbed by the balls.”
____________
