Cứ tưởng đâu cách gọi làng, xã chỉ có thể tìm thấy ở làng quê Việt Nam xưa, nhưng ngay tại thành phố Houston, Texas, có đến bảy ngôi làng, trong đó có làng Thái Xuân, toạ lạc ở hướng Nam của Houston. Đêm Thứ Bảy, 10 Tháng Chín vừa qua, tại ngôi làng đó đã diễn ra đêm hội trăng rằm đón Tết Trung Thu đặc sắc, đậm tính cổ truyền. Đây là sự kiện được “dân làng” gìn giữ trong nhiều năm qua.
Ngôi làng 30 tuổi
Quay về những năm cuối của thập niên 80, có vị linh mục tên Trần Chấn Chỉnh. Là một trong những người Việt may mắn thoát được đến bến bờ tự do, ông định cư ở Houston, Texas. Vị linh mục này đã mua lại những chung cư cũ rồi bán với giá rẻ cho cộng đồng, với tâm huyết giúp cho người Việt tha hương có một nơi sống tề tựu cùng nhau như một gia đình. Làng Thái Xuân là một trong bảy ngôi làng do linh mục Chỉnh đã tạo dựng.
Trưởng làng hiện nay là ông Phạm Kỳ Hùng nói: “Cha Chỉnh ấp ủ từng ngôi làng sẽ là những gia đình Việt Nam yêu thương nhau, là anh em đùm bọc nhau như thông điệp của Chúa.”
Làng Thái Xuân ra đời năm 1993, sau Làng St. Marie và Làng St. Joseph. Thái Xuân là tên được lấy lại tên của ngôi làng cũng do chính linh mục Chỉnh dựng lên vào năm 1950 ở huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, Việt Nam. Điểm đặc biệt của ngôi làng này là nơi quy tụ nhiều người Việt di cư theo diện H.O (Humanization Organization – Tổ chức nhân đạo) nhất.
Theo trưởng làng Kỳ Hùng, làng Thái Xuân được lợi thế là ở ngay trung tâm, nên được gọi là trung tâm văn hoá của cộng đồng Việt, tức là nơi diễn ra những lễ hội truyền thống, mang ý nghĩa bảo tồn.
Vì lẽ đó, Tết Trung Thu năm nay, cũng như bao năm khác, đã diễn ra ở làng Thái Xuân.
Giữ gìn nguồn cội
Cơn mưa nhỏ đổ xuống chiều Thứ Bảy, 10 Tháng Chín đã không làm cho không khí của đêm hội trăng rằm bị ảnh hưởng. Theo lời trưởng làng, do mọi người đã chuẩn bị trước lều, bạt nên chương trình vẫn diễn ra đúng như sự chờ đợi.
Sân khấu được dựng lên từ ý tưởng của khu nhà chòi, mái lá, thích hợp với hình ảnh đêm rằm phá cỗ ở làng quê xưa. Trên “sân khấu”, các em thiếu nhi trong trang phục cổ truyền biểu diễn ca khúc “Cây Đa Quán Dốc.” Bên dưới, từ các vị cao niên cho đến các em nhỏ cầm trên tay những chiếc lồng đèn đủ hình dáng. Ánh sáng phát ra trong các lồng đèn màu đó, tuy là đèn LED, không phải nến thật, nhưng cũng đủ soi sáng một vùng ký ức của Trung Thu xưa trong tâm tưởng người tham dự.
Bà Hiền Trần, sang Mỹ năm 1993, là dân làng Thái Xuân từ năm đó, cho biết dù đã có mặt nhiều đêm Trung Thu ở làng, nhưng năm nào bà cũng xúc động. “Nhìn khung cảnh nhà tranh vách lá, cây chuối, lồng đèn, tôi và mọi người ai cũng nhớ Việt Nam,” bà nói qua điện thoại, giọng nói tràn ngập nỗi hân hoan.
Tất cả tiết mục trong đêm lễ hội đều là những hoạt động quen thuộc mang giá trị văn hoá như múa lân, thi quốc phục, văn nghệ dân gian do các em thiếu nhi biểu diễn. Các phần quà là lồng đèn và bánh Trung Thu, tuy đơn sơ, nhưng đã mang đến thật nhiều niềm vui cho mọi người, từ người lớn cho đến các em nhỏ. Trưởng làng Phạm Kỳ Hùng chia sẻ: “Những món quà nhỏ thôi, nhưng nhìn vào ánh mắt của các em, những thế hệ sinh ra và lớn lên ở Mỹ, mình thấy điều nhận lại từ những lễ hội thế này là vô giá, không gì thay thế được.”
Bà Hiền Trần, thay mặt cho những dân làng khác, nói lên cảm xúc của cộng đồng Việt trong đêm hội cổ truyền trên xứ người: “Ai cũng vui, cũng thích. Vì ai cũng nhớ Trung Thu Việt Nam.” Bà nhớ lại, đêm đó, bà chọn chiếc áo dài màu vàng bà thích nhất, có mặt tại sự kiện thật sớm, gặp gỡ và phụ giúp mọi người tổ chức đêm hội chu đáo. Bà nói: “480 phần ăn đều phát hết. Ban tổ chức rất chu đáo, chuẩn bị cả phần ăn chay.”
Không chỉ dân làng Thái Xuân, mà nhiều làng khác như Làng St. Joseph, Làng St. Marie, Làng Đà Lạt, Làng Huế… và cư dân ở các quận khác ở Houston cũng về tham dự Tết Trung Thu. Ngoài ra, trưởng làng Phạm Kỳ Hùng cho biết, lễ hội còn có khách mời là những quan chức chính quyền của quận hạt như Chủ tịch cộng đồng Steven Điêu, các sĩ quan cảnh sát có thâm tình với Làng Thái Xuân.
Cũng theo ông Hùng, đặc biệt là các em thuộc thế hệ “Gen X” rất hào hứng. Theo ông, các em được sinh ra ở Mỹ, không được biết đến không khí Tết Trung Thu “nguyên bản” ở quê nhà, thì những thế hệ đi trước có trách nhiệm khích lệ giữ gìn, không làm mất đi những lễ hội mang tính phong tục tập quán của người Việt Nam. Đó cũng chính là tâm niệm của Linh mục Trần Chấn Chỉnh: “Cộng đồng Việt quy tựu cùng nhau, thương yêu và bảo tồn nguồn cội”, trưởng làng Phạm Kỳ Hùng nhấn mạnh.
