Phải chờ đến gần cuối Tháng Mười Một 2023 khán giả mới được xem phim mới nhất về vị tướng quân trở thành hoàng đế Pháp, thực hiện bởi Ridley Scott, một đạo diễn đã có nhiều tác phẩm liên quan đến chiến tranh trong lịch sử.
Được công nhận là một trong những vị tướng giỏi nhất từng chiến đấu trên các mặt trận, Napoléon Bonaparte là người hùng số một của nước Pháp. Đi lính năm 1784 khi mới 15 tuổi, Napoleon Bonaparte trở thành vị tướng, ông hoàng với thành tích đáng nể, chiến thắng 60 trận đánh, mà được sử sách ghi nhận nhiều nhất là ba trận đại thắng: Austrelitz (khi đã là Hoàng đế nước Pháp và vua nước Ý, năm 1805); trận Jena-Auerstedt (Phổ, năm 1806) và trận Friedland (Phổ, năm 1807). Nhưng rồi ông cũng thất bại lớn ở trận chiến quyết định tại Waterloo (trên lãnh thổ Bỉ ngày nay, năm 1815), đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp chinh chiến thu phục châu Âu.
Ridley Scott có quyền được mãn nguyện và nghỉ hưu (năm nay đã 85 tuổi) khi mà bảng thành tích cá nhân của ông đã dài với nhiều phim ăn khách. Dù đó là phim khoa học giả tưởng (Alien, Blade Runner, Mars); phim hình sự (Hannibal, American Gangster) hay phim lịch sử 1492: Christophe Colomb, Gladiator, Kingdom of Heaven, Robin Hood và gần đây hơn là The Last Duel (2021).
Nhưng ông vẫn thích làm phim và các nhà sản xuất, hãng phim vẫn mong ông tiếp tục làm phim, dù có thể tác phẩm mới của ông không được khán giả thích thú, điển hình là The Last Dual và The House of Gucci, năm 2021. Cho nên nay mới có Napoleon sắp khởi chiếu và rồi sẽ có thêm Gladiator 2!
Phim Napoleon của Ridley Scott xoáy vào khoảng thời gian mà vị tướng quân này bách chiến bách thắng và lừng lẫy thăng hoa lên ngai vàng rồi tiếp tục thần tốc chinh phục chiến trường. Diễn vai Napoléon Bonaparte là Joaquin Phoenix, tài tử từng làm việc với Scott trong Gladiator (năm 2000) và từng được giải Oscar 2000 Nam diễn viên xuất sắc nhất (phim Joker, năm 2019). “Khi Napoléon còn là một dự án trên trang giấy thì tôi biết phải giao vai ấy cho ai. Chỉ có Joaquin mà thôi, vì anh ta là quỷ sống mà, cứ xem Joker là rõ ngay!” – Ridley Scott nói.
Joaquin Phoenix, năm nay 48 tuổi, phải đọc và xem rất nhiều sách, phim tiểu sử nhân vật hàng đầu lịch sử Pháp mà anh được giao thể hiện. “Căng lắm, vì các bạn biết đấy, ông Scott không phải là nhà làm phim dễ tính”. Theo tài tử Mỹ này, phần thử thách nhất là làm sao diễn tả được tâm lý của Napoleon khi gần Joséphine. “Họ yêu nhau, đam mê nhau nhưng tình yêu này không bình thường như kiểu yêu của những người bình thường!”.
Phim bắt đầu vào thời điểm 1793, năm mà Napoleon Bonaparte rời đảo Corse đến sống ở vùng Marseille đúng thời chinh chiến nổ ran với đế quốc Anh. Pháp thì còn đang sôi sục khí thế cách mạng lật đổ chính thể quân chủ. Chàng trai xứ Corse khi ấy 24 tuổi, là sĩ quan pháo binh, đã dự đoán đúng khi nào quân Anh tấn công. Sự can đảm và chiến lược của anh ta phát huy đúng, giúp Pháp lấy lại được cảng Toulon.
Một cuộc chinh phục mà khán giả hẳn rất trông đợi là viên sĩ quan pháo binh ấy bị “trúng tiếng sét ái tính” trong một buổi dạ vũ với người đẹp xứ Martinique mang tên Joséphine de Beauharnais và rồi chiếm được nàng ra sao. Sau này khi trở thành hoàng hậu nước Pháp, với lễ đăng quang diễn ra trong Nhà thờ Đức Bà Paris vào Tháng Năm 1804, nàng có lúc nổi hứng phát biểu, “Không có ta Napoléon chẳng làm được gì cả!”.
Nhưng đến ngày 10 Tháng Một 1810, Joséphine suy sụp, khóc hết nước mắt (và cả chàng cũng khóc) khi bị Napoleon ly dị. Họ chia tay vì lý do chính trị khi Napoleon chưa thỏa lòng chinh phục châu Âu. Đạo diễn Scott giao vai Joséphine cho Vanessa Kirby (người Anh, từng được đề cử Oscar Nữ diễn viên vai chính xuất sắc nhất với phim Pieces of a Woman và mới gần đây tỏa sáng cạnh Tom Cruise trong Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One).
“Làm phim về Napoleon rất khó vì ông là người rất phức tạp. Vừa là kẻ chinh phục, là ông hoàng nhưng cũng vừa là một quái vật, theo suy nghĩ của nhiều người,” đạo diễn giải bày. “Nhìn theo lăng kính đạo đức nhân loại ngày nay thì tay Napoleon nhuốm đầy máu. Tôi so sánh ông ta với Alexandre Đại đế; nhà độc tài phát xít Adolf Hitler và tên độc tài Stalin,” ông Scott trả lời phỏng vấn tạp chí chuyên ngành điện ảnh Empire. “Nhưng cũng phải công nhận ông ta thực sự tài giỏi, rất can đảm, có tinh thần lãnh đạo cao cường.”
Phim kết thúc thời điểm 1821, khi Napoleon Bonaparte qua đời trong cô đơn trên đảo St. Helena ở tuổi 51.
____________
