Để nuôi dạy những đứa trẻ nhạy bén về mặt cảm xúc, cha mẹ cần nói chuyện với chúng theo những cách thông cảm về mặt tinh thần.
Là một nhà tâm lý học, bác sĩ chuyên khoa thần kinh được đào tạo tại Harvard University, Tiến sĩ Julia DiGangi, cũng là tác giả của cuốn sách “Energy Rising: The Neuroscience of Leading with Emotional Power”, dạy mọi người các phong cách giao tiếp thúc đẩy sự kết nối và tính độc lập, cả hai đều quan trọng nếu bạn muốn có những mối quan hệ bền chặt và đồng cảm với con cái.
Bộ não được lập trình để hoạt động xuất sắc khi nào và ở đâu mà nó có thể. Vì vậy, khi trẻ gặp khó khăn, không phải vì chúng không muốn học tốt mà đơn giản là vì chúng không thể.
Nói cách khác, vấn đề không phải là động lực của con trẻ. Đó là sự mất kết nối giữa kỳ vọng của cha mẹ và khả năng của con cái. Phản ứng thông minh về mặt cảm xúc là tò mò về điểm giao nhau giữa động lực và khả năng của con trẻ.
Giả sử con bạn dành quá nhiều thời gian để chơi trò chơi điện tử và dành quá ít thời gian cho việc đọc sách, thay vì chất vấn con trẻ: “Tại sao con không chăm chỉ hơn? Động lực của con biến đi đâu rồi? Hãy thử hỏi một câu hỏi mở: “Cha/mẹ thấy con rất thích trò chơi điện tử. Cha/mẹ rất muốn nghe những gì con thích về những trò chơi đó. Con có muốn kể với cha/mẹ về mấy game đó không nào?”
Khi con cái cởi mở, nói chuyện với mình, là lúc cha mẹ “lái” chúng trở lại việc học tập, phân bổ thời gian cho hợp lý để vừa học giỏi, vừa chơi hay.
Có một số đứa trẻ thường gặp khó khăn về giác quan. Chúng bực bội vì phải đến phòng khám, thậm chí còn không chịu xuống xe. Nhưng khi được hỏi, chúng nói rằng thường thì cảm giác khó chịu là vì tiếng nhạc phát trong phòng khám của bác sĩ. Điều này có thể dễ dàng khắc phục bằng một cặp bịt tai.
Cuối cùng, vấn đề thực sự là các bậc cha mẹ đã không lắng nghe được nhu cầu của con cái mình. Bộ não của trẻ được cấu tạo để tự chủ và nhu cầu khám phá thế giới dựa trên danh tính của chính trẻ nhỏ, chứ không phải niềm tin của phụ huynh về việc chúng nên tỏ ra như thế nào.
Nếu bạn đang bất đồng quan điểm với một đứa trẻ có vẻ bướng bỉnh, thay vì la mắng: “Tại sao con cứ cãi mẹ vậy hử?” hoặc “Mày lì lợm lắm rồi đó nhe!”, hãy thử đặt câu hỏi với con: “Con ơi, con có thấy mẹ bỏ rơi con chưa? Mẹ vẫn đang nghe xem con muốn gì, hãy nói cho mẹ nghe, vì sao con chưa làm điều mẹ yêu cầu, nếu hợp lý, mẹ sẽ sửa.”
Cha mẹ nhạy bén về mặt cảm xúc không cố ép buộc để con cái tuân thủ mình, mà để đạt được sự kết nối. Con cái cần biết rằng bạn sẵn sàng lắng nghe sự thật về trải nghiệm của chúng chưa.
Nhiều bậc cha mẹ thường kết luận mọi vấn đề một cách đơn giản và thảm khốc về hành vi của con cái dựa trên sự bất an của chính họ.
Một cặp vợ chồng chia sẻ với cô DiGangi: “Con bé không tôn trọng chúng tôi, vì dù bị nhắc nhở hoài về việc làm bài tập môn khoa học, nó cứ im thin thít, chẳng nói chẳng rằng. Nhưng khi các bậc cha mẹ nêu lên mối lo ngại của mình trong một cuộc trò chuyện riêng tư, đứa con của họ trả lời một cách dứt khoát: “Con thực sự tôn trọng cha mẹ mà! Nhưng môn khoa học khó quá, phải để từ từ con mới học được chứ!”
Cách tiếp cận thông minh nhất về mặt cảm xúc đối với nỗi lo sợ rằng con cái không tôn trọng bạn, là đặt những câu hỏi cụ thể, không mang tính phán xét, sau đó khẳng định rõ ràng là bạn đang sẵn sàng lắng nghe. Ví dụ, đối với cô bé sợ môn khoa học, các bậc cha mẹ nên nhẹ nhàng nói: “Cha/mẹ từng học qua môn này rồi, nào, con có thể nói con đang không rõ chỗ nào, nếu không giải thích được, mình nên hỏi cô giáo, chứ đừng để bài này qua bài khác mà không hiểu, sau này con sẽ gặp khó khăn đấy.”
Cảm xúc của con cái ảnh hưởng đến cha mẹ. Khi chúng bối rối, chúng ta cũng bối rối. Vì vậy, khi những cảm xúc lớn nảy sinh, điều tự nhiên là bạn muốn kiểm soát cảm xúc của con mình bằng cách bảo chúng im lặng, bình tĩnh lại hoặc lắng nghe kỹ hơn. Nhưng với tư cách là cha mẹ, công việc của bạn không phải là kiểm soát cảm xúc của con cái mà là làm chủ cảm xúc của chính mình.
(theo CNBC)
