Hoa Kỳ và các đồng minh đang nỗ lực điều chỉnh lại mối quan hệ với Taliban – một tổ chức vẫn nằm trong danh sách theo dõi khủng bố trên toàn thế giới; trong lúc ở Kabul, Taliban chuẩn bị công bố một chính phủ Afghanistan mới và tình hình ngày càng tồi tệ đối với người dân Afghanistan.
Trong vài tuần gần đây, Hoa Kỳ đã hợp tác với nhóm Taliban để bảo đảm việc di tản hàng chục nghìn người khỏi sân bay Kabul. Các quan chức cao cấp của Bộ Quốc phòng cho biết, mối đe dọa từ nhóm chiến binh Nhà nước Hồi giáo Khorasan (ISIS-K) gây ra có thể đòi hỏi Hoa Kỳ sẽ hợp tác với Taliban trong tương lai.
Một cuộc khủng hoảng nhân đạo và kinh tế ngày càng gia tăng đang thúc đẩy nhiều người dân Afghanistan tìm lối thoát. Giá các loại thực phẩm căn bản nhất, như trứng và bột mì, đã tăng vọt. Thực phẩm viện trợ khẩn cấp mà Liên Hiệp Quốc phân phát cho hàng trăm nghìn người Afghanistan thiếu đói dự kiến sẽ hết vào cuối tháng. Viện trợ nước ngoài đã cạn kiệt. Nhiều hàng người dài dằng dặc tại các ngân hàng chờ rút những đồng tiền cuối cùng. Và chính phủ Mỹ đã cho phép công ty chuyển tiền quốc tế Western Union nối lại việc chuyển tiền kiều hối của những người Afghanistan tại Mỹ gửi cho thân nhân ở quê nhà dù lệnh cấm vận và phong tỏa tài sản của chính phủ cũ của Afghanistan vẫn được duy trì.
Hôm Thứ Tư, các quan chức quốc phòng hàng đầu của Mỹ bày tỏ sự thận trọng trước khả năng tiếp tục làm việc với các thủ lĩnh Taliban, những người đã hợp tác trong cuộc di tản vừa qua.
Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd J. Austin III nói với các phóng viên rằng mặc dù Hoa Kỳ đã làm việc với Taliban về một loạt các ưu tiên hạn hẹp nhưng “Thật khó để dự đoán sự hợp tác với Taliban sẽ đi đến đâu trong tương lai.”
Tướng Mark A. Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, gọi Taliban là “một tổ chức tàn bạo”, nhưng nói thêm, “Trong chiến tranh, bạn làm những gì bạn phải làm.”
Khi được hỏi liệu Hoa Kỳ có hợp tác với Taliban để chống lại Nhà nước Hồi giáo Khorasan, còn được gọi là ISIS-K hay không, Tướng Milley nói rằng đó là một khả năng. Liệu Taliban có thể kiểm soát nhóm khủng bố này hay không đã trở thành vấn đề được quốc tế quan tâm sau khi nhóm ISIS-K nhận trách nhiệm về cuộc tấn công vào sân bay Kabul khiến 170 dân thường và 13 thành viên quân đội Mỹ thiệt mạng trong những ngày cuối cùng của cuộc di tản.
Các quốc gia khác đang nỗ lực tìm kiếm con đường hợp tác với Taliban hoặc các đối tác trong khu vực để di tản những thường dân còn lại muốn rời khỏi đất nước. Hôm Thứ Năm 02 Tháng Chín, Ngoại trưởng Anh, Dominic Raab đã đến Doha của Qatar, gặp gỡ các nhà lãnh đạo Qatar để thảo luận về tình hình ở Afghanistan và cách mở ra một hành lang an toàn cho những người ở lại muốn ra đi. Qatar trước đây đã tiếp đón các thủ lĩnh Taliban và là nơi diễn ra các cuộc đàm phán hòa bình giữa Taliban và Hoa Kỳ đầu năm 2020.
Trong một cuộc họp báo sau cuộc họp, ông Raab nói rằng Anh “trong tương lai gần sẽ không công nhận Taliban”, nhưng nói thêm: “Chúng tôi thấy cần phải có sự can dự trực tiếp”, theo BBC.
Một thông cáo của Bộ Ngoại giao Anh cho biết ông Raab đã bàn với giới chức lãnh đạo Qatar về khả năng liệu có mở lại một phi trường hoạt động được ở Kabul trong thời gian ngắn để cung cấp một tuyến đường quan trọng cho những người Afghanistan có nguy cơ cao vẫn muốn rời đi hay không. Ngoại trưởng Raab cũng thảo luận về tính khả thi của việc đi lại an toàn cho công dân nước ngoài và người Afghanistan qua các đường biên giới đất liền. Tuy nhiên nhiều nguồn tin quốc tế cho biết các nước láng giềng với Afghanistan đều đã đóng cửa biên giới và tăng cường kiểm tra an ninh nhằm ngăn chặn một làn sóng người tị nạn tràn vào nước họ.
Ông Simon Gass, Đặc phái viên của Anh về quá trình chuyển đổi Afghanistan, đã có cuộc hội đàm trong những ngày gần đây với các đại diện chính trị cấp cao của Taliban, Bộ Ngoại giao cho biết.
(theo The New York Times)
Đọc thêm:
