Đánh giá mới về số lượng tinh trùng giảm trên toàn cầu làm tăng thêm sự căng thẳng trong cuộc tranh luận về khả năng sinh sản yếu đi của nam giới.
Trong 50 năm qua, số lượng tinh trùng của con người dường như đã giảm hơn 50% trên toàn cầu, theo một nghiên cứu y khoa cập nhật về vấn đề này, được đăng tải trên CNN. Nếu phát hiện mới được xác thực và xu hướng giảm tiếp tục, nó sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với khả năng sinh sản của loài người trong tương lai.
Theo các nhà nghiên cứu, đây cũng là dấu hiệu cho thấy sức khỏe đang giảm sút ở nam giới nói chung, vì chất lượng tinh dịch là một dấu hiệu quan trọng của sức khỏe tổng thể. Phân tích đánh giá và kết luận của nghiên cứu mới dẫn đến cuộc tranh luận giữa các chuyên gia. Một số người xem phát hiện mới là “thực tế và khẩn cấp” trong khi số khác không bị thuyết phục lắm, nhưng gần như tất cả các chuyên gia đều đồng ý vấn đề này cần được nghiên cứu sâu hơn.
“Tôi nghĩ sinh sản là một trong những chức năng cơ bản của bất kỳ loài nào, vì vậy, tín hiệu cho thấy khả năng sinh sản đang suy giảm nên được xem là cảnh báo,” Tiến sĩ Michael Eisenberg, chuyên gia tiết niệu tại Stanford Medicine, người không tham gia vào cuộc nghiên cứu, cho biết. “Ở nam giới, có một mối liên hệ chặt chẽ giữa sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng thể. Sức khỏe sinh sản giảm cũng biểu lộ đàn ông không còn khỏe mạnh như trước nữa!”. Những người khác dù xem nghiên cứu đánh giá mới được tiến hành tốt, họ vẫn nghi ngờ về kết luận, nêu lý do “các phương pháp đếm tinh trùng thay đổi quá nhiều theo thời gian nên không thể so sánh các con số của quá khứ và hiện tại”.
Bản phân tích nghiên cứu mới là cập nhật nghiên cứu đánh giá tinh trùng xuất bản vào năm 2017 (lần đầu tiên có cả dữ liệu từ Trung, Nam Mỹ, châu Á và châu Phi) và vừa được đăng trên tạp chí Human Reproduction Update. Để thực hiện, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế tổng hợp gần 3,000 nghiên cứu ghi lại số lượng tinh trùng của nam giới từ năm 2014 đến năm 2020, những năm chưa được đưa vào nghiên cứu 2017.
Họ loại trừ các nghiên cứu chỉ dành cho những nam giới bị đánh giá là vô sinh, những nghiên cứu chỉ chọn nam giới có số lượng tinh trùng bình thường và những người có các bất thường hoặc bệnh lý ở bộ phận sinh dục. Họ chỉ sử dụng các nghiên cứu được xuất bản bằng tiếng Anh, có từ 10 nam giới tham gia trở lên mà tinh trùng được thu thập theo cách thông thường và được đếm bằng một thiết bị gọi là máy đo huyết cầu (hemocytometer).
Cuối cùng, họ chọn được 38 nghiên cứu đáp ứng các tiêu chí đề ra rồi thêm vào các nghiên cứu được đánh giá trước đó và trích xuất dữ liệu để đưa vào các mô hình (model). Kết quả, các nhà nghiên cứu xác định số lượng tinh trùng giảm đáng kể hơn 1% mỗi năm từ 1973 đến 2018, và tính bình quân trên toàn cầu, số lượng tinh trùng đã giảm 52% vào năm 2018.
Khi giới hạn phân tích trong một số năm nhất định, nhóm nghiên cứu nhận thấy sự suy giảm lượng tinh trùng dường như đang tăng nhanh, từ mức trung bình 1.16% mỗi năm sau 1973 xuống 2.64% mỗi năm sau 2020. Chủ trì nghiên cứu, Tiến sĩ Hagai Levine, nhà dịch tễ học và nhà nghiên cứu sức khỏe cộng đồng tại Trường Y Công cộng và Y tế Cộng đồng Braun (Braun School of Public Health and Community Medicine), nhận xét: “Điều thực sự đáng chú ý là sự suy giảm đang gia tăng”. Ở mức độ dân số, số lượng tinh trùng trung bình giảm từ 104 triệu xuống chỉ còn 49 triệu/ml trong giai đoạn từ 1973 đến 2019 (lượng tinh trùng bình thường là trên 40 triệu/ml).
“Cách thức phân tích tinh dịch cải thiện trong nhiều thập niên,” Tiến sĩ Alexander Pastuczak, bác sĩ phẫu thuật và trợ lý giáo sư Trường Y Đại học Utah ở Thành phố Salt Lake (không tham gia nghiên cứu), giải thích. “Cùng một mẫu tinh dịch nhưng phân tích vào thập niên 1960, 1970 và ngày nay sẽ cho ra hai kết quả khác nhau. Trong các nghiên cứu hiện đại hơn về tinh dịch dựa trên các mẫu được phân tích bằng một phương pháp mới, chúng ta sẽ không thấy xu hướng suy giảm này. Trên thực tế, một số nghiên cứu ở các khu vực Bắc Âu cho thấy số lượng tinh trùng còn tăng lên theo thời gian!”.
Trong nghiên cứu mới này, các tác giả thừa nhận họ không có đủ dữ liệu từ các khu vực khác nhau để có thể biết liệu một số quốc gia có số lượng tinh trùng trung bình thấp hơn các quốc gia khác hay liệu số lượng tinh trùng đang giảm nhanh hơn ở một số khu vực nhất định, vì chỉ có dữ liệu của 53 quốc gia được đưa vào đánh giá. Các tác giả cũng chưa xem xét điều gì dẫn đến suy giảm.
“Vấn đề nên được nghiên cứu sâu hơn,” Levine nói. Nhưng trong một nghiên cứu khác, ông và các cộng sự tìm ra một số yếu tố có liên quan đến lượng tinh trùng thấp dần. “Chúng tôi biết sự căng thẳng, thói quen hút thuốc của người mẹ và đặc biệt là tiếp xúc với các hóa chất nhân tạo có trong nhựa, như phthalates làm gián đoạn sự phát triển của hệ thống sinh sản nam giới. Lối sống cũng đóng vai trò quan trọng. Béo phì, thiếu hoạt động thể chất và ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến (ultraprocessed food) đều là thủ phạm.
“Phát hiện mới rất khoa học, chắc chắn về mặt thống kê và tóm tắt tốt các dữ liệu có sẵn, nhưng điều quan trọng là cần nhận ra kho dữ liệu đó vẫn còn rất hạn chế về cả cách thu thập lẫn cách phân tích dữ liệu,” Tiến sĩ Scott Lundy, chuyên gia tiết niệu tại Phòng khám Cleveland, người không tham gia nghiên cứu, nhận xét. “Phát hiện mới không đủ để gây ra hoảng loạn, vì số lượng tinh trùng vẫn còn ở mức bình thường, nhưng có nguy cơ bất thường trong tương lai và chúng ta phải nhận ra điều đó để nghiên cứu thêm.”
