Các phi hành gia trên Trạm Vũ Trụ Quốc Tế (ISS) trải nghiệm sự thay đổi bất ngờ và khác thường của ngày và đêm.
Không giống như cuộc sống trên Trái Đất, nơi chúng ta chỉ thấy một lần mặt trời mọc và một lần lặn mỗi ngày, các phi hành gia trong không gian lại chứng kiến tới 16 lần mặt trời mọc và lặn chỉ trong vòng 24 giờ. Điều này xảy ra là do ISS quay quanh Hành Tinh Xanh với tốc độ đáng kinh ngạc và điều mà các phi hành gia, trong đó có Sunita Williams, nói đến một cách rất hào hứng.
Tại sao các phi hành gia lại nhìn thấy nhiều lần mặt trời mọc và lặn như vậy?
ISS quay quanh Trái Đất với tốc độ trung bình 17,500 miles/giờ, nghĩa là nó hoàn thành một quỹ đạo đầy đủ quanh Hành Tinh Xanh sau mỗi 90 phút. Khi trạm vũ trụ di chuyển, nó di chuyển từ phía sáng của Trái Đất vào bóng tối rồi lại trở về phía có ánh sáng mặt trời. Mỗi lần điều này xảy ra, các phi hành gia lại trải nghiệm một lần mặt trời mọc hoặc lặn mới. Do đó, chỉ trong một ngày trên Trái Đất, họ chứng kiến mặt trời mọc và lặn 16 lần.
Năm 2013, Sunita Williams, một phi hành gia nổi tiếng của NASA từng dành thời gian trên ISS, đề cập đến trải nghiệm tuyệt đẹp ngoạn mục này trong một sự kiện tại University of Gujarat, có sự tham dự của bộ trưởng Narendra Modi khi đó. Bà chia sẻ: “Vì tôi muốn bay vào không gian và nỗ lực hết mình vì điều đó, nên tôi may mắn được chứng kiến 16 lần mặt trời mọc và 16 lần mặt trời lặn trong một ngày trên một tàu con thoi di chuyển nhanh.” Theo bà, ngoài sự thật khoa học, đây còn là một trải nghiệm vô cùng tuyệt đẹp.
Đối với các phi hành gia như Sunita Williams, việc chứng kiến rất nhiều lần mặt trời mọc và lặn mỗi ngày là một trong những phần tuyệt vời nhất của du hành vũ trụ. Williams không bao giờ ngờ tới sự thay đổi nhanh chóng từ ngày sang đêm.
Sunita gọi quang cảnh này “tuyệt đẹp” và “siêu thực.” Với 16 lần mặt trời mọc và lặn mỗi ngày, các phi hành gia có được góc nhìn hiếm hoi và luôn thay đổi về Trái Đất mà rất ít người có được cơ hội để nhìn thấy.
Chu kỳ ngày và đêm của không gian hoạt động như thế nào?
Trên Trái Đất, sự quay của hành tinh này tạo ra chu kỳ ngày và đêm. Trái Đất mất khoảng 24 tiếng để hoàn thành một vòng quay hoàn chỉnh, mang đến cho con người nhịp độ ban ngày và buổi tối nhất quán. Tuy nhiên, ISS quay quanh Trái Đất nhanh hơn đáng kể so với tốc độ quay của Hành Tinh Xanh. Khi ISS di chuyển trên quỹ đạo của mình, các phi hành gia phải đối mặt với ánh sáng mặt trời trong 45 phút, sau đó 45 phút trong bóng tối. Chu kỳ này lặp lại 16 lần sau mỗi 24 giờ.
Theo dõi thời gian trong không gian
Với ISS quay quanh Trái Đất cứ sau 90 phút, các phi hành gia luôn tồn tại giữa ngày và đêm, khiến việc phụ thuộc vào mặt trời để ghi nhớ thời gian trở nên khó khăn. Để luôn cập nhật thông tin về thời gian, các phi hành gia sử dụng Giờ Phối Hợp Quốc Tế (Coordinated Universal Time – UTC), được biết đến như giờ chuẩn sử dụng trên toàn cầu. Ngày của họ được chia thành các khoảng thời gian rất cụ thể, với công việc, bữa ăn và thời gian nghỉ ngơi đều được lên kế hoạch theo các khoảng thời gian 5 phút.
Trên Trái Đất, mặt trời mọc và lặn giúp mỗi người biết khi nào nên ngủ và thức dậy, nhưng trong không gian, các phi hành gia trên ISS không dựa vào điều đó. Trạm di chuyển quá nhanh đến nỗi nó luôn chuyển đổi giữa sáng và tối, điều này ảnh hưởng đến giấc ngủ của họ. Để quản lý, họ tuân theo một lịch trình nghiêm ngặt dựa trên UTC nhằm bảo đảm được nghỉ ngơi đầy đủ và khỏe mạnh.
Các phi hành gia sử dụng đồng hồ nguyên tử rất chính xác để giữ liên lạc với nhóm của họ trên Trái Đất và duy trì mọi thứ diễn ra suôn sẻ. Những chiếc đồng hồ này rất quan trọng để điều hướng và giao tiếp với Hành Tinh Xanh. Khi các nhiệm vụ đi xa Trái Đất, việc giữ đúng giờ thậm chí còn quan trọng hơn đối với sự thành công của các nhiệm vụ.
