Vụ khám xét dinh thự riêng của cựu Tổng thống Donald Trump đang làm chia rẽ nước Mỹ và gây bão trên truyền thông. Sự việc bắt đầu như thế nào, một bài tường thuật độc quyền của báo Newsweek đăng Thứ Tư 10 Tháng Tám đưa ra nhiều chi tiết
Newsweek dẫn nguồn từ hai quan chức cấp cao của chính phủ cho biết cuộc đột kích vào khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump dựa trên thông tin từ một nguồn tin mật của Cục Điều tra Liên bang (FBI), một người có khả năng xác định ông cựu tổng thống đang cất giấu những tài liệu mật nào và biết cả vị trí cất giấu chúng.
Cuộc đột kích được cố tình sắp xếp vào thời điểm mà ông Trump đi vắng để không thu hút sự chú ý của công luận. Những người có thẩm quyền quyết định của FBI tại trụ sở ở Washington và chi nhánh Miami – nơi có khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago – không muốn cho ông cựu tổng thống có một cơ hội chụp ảnh hoặc ngăn cản cuộc đột kích. Nỗ lực đó đã thất bại: nó đã dẫn đến phản ứng giận dữ của các nhà lãnh đạo đảng Cộng Hòa (GOP) và những người ủng hộ ông Trump.
Cả hai quan chức chính phủ cấp cao đều nói rằng cuộc đột kích không có động cơ chính trị, FBI chỉ nhằm mục đích thu hồi các tài liệu tuyệt mật đã bị đưa ra khỏi Tòa Bạch Ốc một cách bất hợp pháp. Việc chuẩn bị một hoạt động như vậy đã bắt đầu từ nhiều tuần trước, nhưng về ngày giờ, văn phòng thực địa của FBI tại Miami và trụ sở chính ở Washington đều tập trung vào việc tránh “màn xiếc” của giới truyền thông và lo ngại rằng tài liệu có thể bị tiêu hủy.
Vào khoảng 10 giờ sáng thứ Hai 8 Tháng Tám theo giờ miền Đông, khoảng hai chục nhân viên và kỹ thuật viên FBI đã có mặt tại nhà riêng của Donald Trump ở Florida để thực hiện lệnh khám xét nhằm thu giữ bất kỳ tài liệu nào thuộc sở hữu của chính phủ hoặc có thể thuộc quyền sở hữu của Trump nhưng phải giao cho Nha Lưu trữ Quốc gia theo quy định của Đạo luật Hồ sơ Tổng thống năm 1978 (Presidential Records Act of 1978 – PRA). (Để đối phó với vụ bê bối thư điện tử của bà Hillary Clinton, năm 2018 chính ông Trump đã ký một đạo luật quy định việc xóa và giữ lại các tài liệu mật trở thành một trọng tội).
Đạo luật PRA quy định hồ sơ tổng thống là tài sản của chính phủ liên bang Hoa Kỳ chứ không phải là tài sản riêng của tổng thống và đặt các hình phạt nghiêm khắc cho những ai không tuân thủ. “Bất cứ ai lưu giữ bất kỳ hồ sơ, biên bản, bản đồ, sách, tài liệu, giấy tờ hoặc những thứ khác, cố ý và bất hợp pháp che giấu, xóa, cắt xén, loại bỏ, làm sai lệch hoặc phá hủy những thứ đó, sẽ bị phạt $2,000, lên đến ba năm tù giam hoặc sẽ bị tước bỏ chức vụ và không đủ tư cách đảm nhiệm bất kỳ chức vụ nào của Hoa Kỳ.”
Theo nguồn tin của hai quan chức cấp cao, chính mối lo ngại về việc sở hữu bất hợp pháp “thông tin quốc phòng” bí mật là cơ sở cho lệnh khám xét và không liên quan đến cuộc điều tra của Ủy ban Hạ Viện ngày 6 Tháng Giêng hoặc bất kỳ hành vi sai trái nào khác bị cáo buộc của ông cựu tổng thống.
***
Con đường dẫn đến cuộc đột kích bắt đầu cách đây một năm rưỡi. Ngay trong quá trình chuyển giao từ chính quyền Trump sang chính quyền Tổng thống Joe Biden, Nha Lưu trữ và Hồ sơ Quốc gia (National Archives and Records Administration – NARA) đã đặt câu hỏi liệu hồ sơ tổng thống có được chuyển giao đầy đủ cho cơ quan liên bang để lưu giữ lịch sử hay chưa.
Vào Tháng Hai, chuyên gia lưu trữ David Ferriero ra làm chứng trước Quốc Hội rằng cơ quan NARA đã bắt đầu nói chuyện với người của ông Trump ngay sau khi họ rời nhiệm sở và nhóm ông Trump đã trả lại 15 hộp tài liệu. Ông Ferriero nói rằng trong những tài liệu đó, NARA phát hiện ra các tài liệu “được đánh dấu là thông tin an ninh quốc gia đã được phân loại”; từ đó đặt thêm nghi vấn liệu ông Trump có tiếp tục sở hữu tài liệu mật hay không.
Bản thân ông Trump cũng nói rằng, ông đã trả lại các hồ sơ chính thức cho cơ quan Lưu trữ, và nói việc mang các hồ sơ đó về dinh thự Mar-a-Lago là “một quy trình bình thường và thường xuyên để bảo đảm việc bảo tồn di sản của tôi và phù hợp với Đạo luật Hồ sơ Tổng thống.” Ông cũng tuyên bố cơ quan lưu trữ “không tìm thấy” bất cứ thứ gì trong những thứ đã được ông trả lại, chứng tỏ không có gì nhạy cảm. Ông cũng nói các tài liệu đã vô tình được chuyển đến Florida trong khoảng thời gian chuyển tiếp kéo dài sáu giờ khi đồ đạc của ông được chuyển ra khỏi Tòa Bạch Ốc.
Theo nguồn tin của Bộ Tư pháp, cơ quan Lưu trữ nhìn nhận vấn đề rất khác; họ tin rằng Tòa Bạch Ốc thời ông Trump đang cản trở họ và tiếp tục sở hữu tài liệu trái phép. Đầu năm nay, NARA đã yêu cầu Bộ Tư pháp mở cuộc điều tra.
Vào cuối Tháng Tư, một đại bồi thẩm đoàn liên bang đã bắt đầu xem xét liệu ông Trump có vi phạm Đạo luật Hồ sơ Tổng thống hay liệu Tổng thống Trump có sở hữu bất hợp pháp thông tin an ninh quốc gia hay không. Thông qua quy trình đại bồi thẩm đoàn, cơ quan lưu trữ quốc gia đã cung cấp cho các công tố viên liên bang bản sao các tài liệu nhận mà ông Trump nộp lại vào Tháng Giêng năm 2022 và đại bồi thẩm đoàn kết luận rằng đã có hành vi vi phạm pháp luật, theo nguồn tin của Bộ Tư pháp.
***
Vào tuần trước, các công tố viên của vụ án và Trợ lý Luật sư Hoa Kỳ tại địa phương đã đến gặp thẩm phán liên bang Bruce Reinhart của Florida ở West Palm Beach để yêu cầu phê duyệt việc khám xét nhà riêng của Donald Trump. Nguồn tin tình báo cho biết để có được lệnh khám xét, các công tố viên đã trình bày các bản khai hữu thệ chứa đựng nhiều chi tiết thuyết phục rằng ông Trump tiếp tục sở hữu các hồ sơ mật, vi phạm luật liên bang và các nhà điều tra có đủ thông tin để chứng minh rằng những hồ sơ đó được cất giữ tại khu nghỉ dưỡng Mar-a- Lago — kể cả chi tiết chúng được cất trong một két sắt cụ thể trong một căn phòng cụ thể.
Nguồn tin tình báo cho biết: “Để có thể thuyết phục thẩm phán liên bang ở Florida chấp thuận một cuộc đột kích chưa từng có như vậy, các nhà điều tra phải có bằng chứng rất chắc chắn.” Thẩm phán Reinhart đã xem xét các bằng chứng và đặt ra nhiều câu hỏi về các nguồn tin và mức độ khẩn cấp, sau đó ông thẩm phán đã ký lệnh khám xét cho phép FBI tìm kiếm tài liệu liên quan trong khu dinh thự của ông Trump.
Có được lệnh khám nhà, FBI sau đó lên kế hoạch đột kích Mar-a-Lago trong thời gian ông Trump đi chơi golf ở Bedminster, New Jersey. Một nguồn tin mật vụ cho biết giám đốc Sở Mật Vụ – cơ quan bảo vệ an ninh cho tổng thống, cựu tổng thống và gia đình họ – đã được báo trước về các chi tiết cụ thể của cuộc đột kích. Và FBI cũng đã phối hợp với Cơ quan Mật vụ để tiếp cận khu nghỉ dưỡng.
Vào giờ đã định, một đoàn xe gồm nhiều chiếc SUV màu đen không mang phù hiệu và một chiếc xe tải cho thuê Ryder chở khoảng hai chục đặc nhiệm và kỹ thuật viên FBI tiến vào cổng khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago. Các nhân viên Sở Mật vụ trang bị vũ khí dày đặc túc trực ở cổng nhà. Sở cảnh sát Palm Beach cũng có mặt tại hiện trường.
Toàn bộ hoạt động được tiến hành tương đối lặng lẽ. Không có nhân viên nào của FBI mặc những chiếc áo gió màu xanh sẫm mang biểu tượng của họ, không cho thấy sự hiện diện của FBI. Và mặc dù cơ quan thực thi pháp luật địa phương có mặt chứng kiến cuộc khám xét, Sở Cảnh sát Palm Beach đã cẩn thận đăng tweet vào hôm thứ Ba rằng họ “không biết về sự tồn tại của lệnh khám xét cũng như không hỗ trợ FBI thực hiện lệnh khám xét.”
Theo báo cáo, có khoảng 10-15 hộp tài liệu đã được chuyển khỏi khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago sau cuộc khám xét. Ông Donald Trump nói trong một tuyên bố rằng FBI đã mở két sắt cá nhân của ông như một phần trong cuộc tìm kiếm. Luật sư của Trump, Lindsey Halligan, người có mặt trong cuộc khám xét kéo dài nhiều tiếng đồng hồ, nói rằng FBI đã nhắm mục tiêu vào ba phòng – một phòng ngủ, một văn phòng và một nhà kho. Điều đó cho thấy FBI đã biết cụ thể cần phải xem xét chỗ nào trong khu dinh thự rộng lớn, có tới 124 phòng của ông Trump.
Đọc thêm:
