H.C.
Các phi trường lớn trên toàn Hoa Kỳ rơi vào tình trạng hỗn loạn trong hai ngày cuối tuần này, nhân viên y tế và biên phòng tất bật thực hiện việc sàng lọc y tế đối với hàng ngàn người trở về từ châu Âu sau một quyết định đột ngột của chính phủ hồi cuối tuần.
Hàng ngàn hành khách tức giận nói họ phải xếp hàng nhiều giờ liền, chờ được nhân viên y tế thăm khám trong những nhà ga đông nghịt người với nguy cơ rất cao bị lây nhiễm coronavirus từ các hành khách khác.
Hôm thứ Sáu 13-03, chính quyền liên bang công bố biện pháp “nâng cao sàng lọc nhập cảnh” (enhanced entry screenings) hành khách nhập cảnh vào Hoa Kỳ như là một phần trong chương trình hạn chế nhập cảnh nhằm làm chậm tiến trình phát tán của coronavirus. Bắt đầu từ khuya thứ Sáu ngày 13-03, hành khách đi trên những chuyến bay từ 26 quốc gia khu vực Schengen của châu Âu chỉ được vào Hoa Kỳ tại 13 cảng hàng không, nơi họ phải khai báo lịch sử y tế, được khám các triệu chứng của bệnh cúm Vũ Hán và được hướng dẫn tự cách ly.
Nhưng ngay sau khi bắt đầu thực hiện, biện pháp mà lẽ ra sẽ giúp ngăn ngừa virus lây nhiễm vào Hoa Kỳ đã tạo ra tình trạng hoàn toàn trái ngược: hàng ngàn người xếp hàng chen chúc nhau, vai kề vai trong những không gian chật hẹp và kín mít đã tạo điều kiện thuận lợi cho con coronavirus quái ác này phát tán nhanh và mạnh hơn.
Tình trạng hiện nay ở các phi trường đe dọa làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng dịch cúm Vũ Hán, bộc lộ cách ứng phó bị động và không mạch lạc của chính quyền liên bang Mỹ đối với đại dịch, cũng không đưa ra cho công chúng một thông điệp nhất quán rằng chính quyền sẽ làm gì tiếp theo để ngăn chặn đại dịch, báo The Washington Post nhấn mạnh.
Bà Lori Lightfoot, Thị trưởng thành phố Chicago – nơi có phi trường quốc tế O’Hare, một trong 13 phi trường được chỉ định đón tiếp các chuyến bay từ châu Âu – phát biểu tại một cuộc họp báo sáng nay Chủ nhật 15-03 ngay tại phi trường: “Đêm qua chúng tôi nhìn thấy sự an toàn và an ninh của hành khách bị xâm phạm nghiêm trọng, và mọi người bị đẩy vào một tình huống trái ngược hoàn toàn với khuyến cáo của CDC (cơ quan Kiểm soát và Phòng bệnh) và không thể chấp nhận được”. Bà cảnh báo: “Chúng ta sẽ thấy thêm nhiều thảm họa như đêm qua, đó hoàn toàn là trách nhiệm của chính phủ liên bang đã không chịu lắng nghe.”
*
Lệnh cấm nhập cảnh ban hành hôm thứ Tư 11-03 áp dụng từ khuya thứ Sáu 13-03 cho hành khách đến từ khu vực Schengen đã được mở rộng để bao gồm cả hành khách đến từ Vương quốc Anh và Ái Nhĩ Lan, bắt đầu từ tối mai thứ Hai 16-03. Hàng ngàn công dân Mỹ đang có mặt tại châu Âu đã vội vã thu xếp bay về nhà trước khi các lệnh cấm này được thi hành, và hậu quả là các phi trường Mỹ rơi vào tình trạng hỗn loạn chưa từng thấy trong hai ngày cuối tuần. Có nơi hành khách phải xếp hàng hơn tám tiếng đồng hồ mới qua được cửa kiểm soát nhập cảnh, có nơi khu vực nhập cảnh dành cho công dân Hoa Kỳ, mang hộ chiếu Hoa Kỳ lại đông đúc gấp nhiều lần so với khu vực dành cho người ngoại quốc.
Trong một tweet rạng sáng Chủ nhật 15-03, sau khi trên mạng lan truyền nhiều hình ảnh về tình trạng tắc nghẽn tại các phi trường Mỹ, ông Chad Wolf, Quyền bộ trưởng Bộ An ninh nội địa (Department of Homeland Security, DHS), nói rằng Bộ của ông đang cố gắng tăng cường khả năng “sàng lọc” hành khách và giúp các hãng hàng không đẩy nhanh thủ tục này. “Tôi hiểu tình hình rất căng thẳng. Trong những thời điểm chưa từng có này, tôi yêu cầu mọi người kiên nhẫn,” ông Wolf viết.
Cơ quan Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ (US Customs and Border Protection, CBP) sáng nay Chủ nhật cũng ra tuyên bố “thừa nhận thời gian chờ đợi mà hành khách phải chịu ngày hôm qua tại một số phi trường là không thể chấp nhận được”. “Do tình trạng khẩn cấp quốc gia, không may sẽ có những lúc quy trình bị gián đoạn và thời gian thanh lọc hành khách bị kéo dài,” thông báo của CBP viết. Quyền giám đốc CBP Mark Morgan sáng nay cũng viết trên Twitter rằng cơ quan CBP “đặt ưu tiên hàng đầu cho sức khỏe và sự an toàn của mọi công dân Mỹ” và nói ông thấy “ở một vài phi trường tình hình đã được cải thiện ngay.”
*
Tuy nhiên, hành khách không cảm nhận được điều đó. Ngoài việc phải xếp hàng nhiều giờ, nhiều người lo ngại khả năng bị lây nhiễm virus từ những hành khách khác. Bà Dorothy Lowe, cư dân ở Longview, bang Texas, nói với đài WFAA-TV tại phi trường Dallas-Fort Worth trong lúc chờ nhập cảnh sau chuyến bay từ Mexico về: “Chúng tôi bị lùa vào xếp hàng cạnh nhau. Tôi không lo về chuyện thời gian chờ đợi lâu mà lo nhiều hơn vì không biết những người chung quanh tôi đi từ đâu về, liệu họ đã bị nhiễm bệnh hay không.”
Ở phi trường John F. Kennedy của thành phố New York tình hình cũng tương tự. Ở phi trường quốc tế Dulles ngoại ô thủ đô Washington khoảng một phần ba số hành khách ở khu vực nhập cảnh có mang khẩu trang hoặc đeo sẵn khẩu trang trên cổ.
Nhiều nhà lập pháp của Quốc hội, cả Dân chủ và Cộng hòa, cũng đã lên tiếng phê phán cách hành xử của chính phủ. “Chính quyền đã không chuẩn bị sẵn sàng sau khi Tổng thống ban lệnh cấm nhập cảnh từ châu Âu,” Thượng nghị sĩ Edward J. Markey (Dân chủ, Massachusettes) viết trong thư gửi lãnh đạo CBP và CDC, yêu cầu các cơ quan này sớm có hành động thích hợp để “ngăn chặn tình trạng rối loạn này lan tràn.”
Ông JB Pritzker, Thống đốc tiểu bang Illinois, nơi có thành phố Chicago, viết trên Twitter: “Đám đông và những hàng người ở O’Hare là không thể chấp nhận được và cần phải được giải quyết ngay lập tức. Tổng thống và Phó tổng thống cần phải làm gì đó ngay bây giờ. Những đám đông này đang chờ đi qua cửa hải quan thuộc thẩm quyền quản lý của liên bang.”
