Tỷ lệ lạm phát đã tăng lên hơn 50% ở một số quốc gia. Người dân Mỹ đang cảm thấy sức ép của lạm phát, nhưng ở một số nơi trên thế giới, tỷ lệ này còn cao hơn và giá mọi mặt hàng đều tăng vọt.
Giá thực phẩm, năng lượng và nhà cửa đã “móc túi” người tiêu dùng Mỹ trong Tháng Sáu, đẩy lạm phát tiêu dùng lên 9.1%, cao nhất trong gần 41 năm. Theo Bộ Lao động Hoa Kỳ, hơn phân nửa chi tiêu của một gia đình Mỹ trung bình đổ vào ba khoản trên. Nhiều chuyên gia kinh tế cho biết các nước đang phát triển bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi lạm phát.
Kinh tế Úc, Hàn Quốc, Đức, Canada cũng bị ảnh hưởng đáng kể bởi lạm phát. Theo Cục Thống kê Úc, tỷ lệ lạm phát của nước này đã vượt 5%. “Thổ Nhĩ Kỳ thuộc số quốc gia có mức lạm phát cao nhất thế giới” – Fariborz Moshirian, Giám đốc Viện tài chính toàn cầu (Institute of Global Finance) tại Đại học New South Wales (Úc) nói. Sri Lanka, nơi các cuộc biểu tình bột phát dữ dội bởi thảm hoạ thiếu lương thực và nhiên liệu khiến tổng thống phải từ chức và tháo chạy khỏi đất nước bằng máy bay quân sự, có mức lạm phát gần 55%.
Cũng theo Fariborz Moshirian, lạm phát ở Brazil khoảng 12%; và ở Nga, lạm phát từ 10 đến 14%. Một số nước không có số liệu hay số liệu lạm phát không chính xác như tại châu Phi khiến việc ứng phó xảy ra chậm hoặc sai lệch. Tỷ lệ lạm phát ở Argentina đã trên 60% và dự kiến sẽ lên tới 70% vào cuối năm nay. Trong nhiều năm, quốc gia Nam Mỹ này phải chật vật chống đỡ tình trạng lạm phát cao nhưng không mấy thành công.
Theo Moshirian, hầu hết các nước châu Âu có lạm phát dao động từ 5% đến 7.5%. Ông nhận định: “Hy Lạp và Ý có tỷ lệ lạm phát cao, 12% và 7%. Trong khi các nước Scandinavia cố gắng giữ lạm phát từ 2.5 đến 5%, các nước đang phát triển hoặc có thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Ví dụ thu nhập của bạn chỉ $200 một tuần và phải chi tiêu tất cả cho các nhu cầu cơ bản, khi lạm phát 10% hay 20%, bạn sẽ thiếu $10-$20 để chi tiêu. Còn nếu bạn có thu nhập $2,000 một tuần, lạm phát không ảnh hưởng nhiều đến các nhu cầu chi tiêu cơ bản như người có thu nhập $200”.
Nhìn chung, gần như không có nước nào là ngoại lệ và các nước đang phát triển chịu nhiều tác động từ các cú sốc bên ngoài hơn. Chuỗi cung ứng đứt gẫy, cuộc chiến ở Ukraine đã đẩy giá cả tăng nhanh chóng. Tờ Fortune đã ghi nhận vài nước chứng kiến tình trạng lạm phát chóng mặt:
Thổ Nhĩ Kỳ
Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những quốc gia có tỷ lệ lạm phát cao nhất trên thế giới. Vào Tháng Sáu, giá tiêu dùng đã tăng 78.6% so với cùng kỳ năm trước, theo Viện Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ. Nước này đang chứng kiến tình trạng lạm phát trên diện rộng. Việc tăng chi phí thực phẩm và giao thông gây ảnh hưởng nghiêm trọng. Ghi nhận vào Tháng Sáu cho thấy giá thực phẩm tăng 93.9% so với một năm trước, trong khi chi phí vận chuyển tăng vọt 123.4% so với cùng kỳ. Lạm phát có thể trở nên trầm trọng hơn do một loạt đợt cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương. Đồng lira của Thổ đã giảm giá vài năm qua và nó gần như “sụp đổ” kể từ đầu năm 2022, mất hơn 23% giá trị so với đôla Mỹ.
Argentina
Tháng Năm, lạm phát ở Argentina đã tăng đến 60.7%, theo Cơ quan thống kê INDEC của nước này. Chỉ riêng giá thực phẩm đã tăng 33.7% trong năm tháng đầu năm và các nhà kinh tế được khảo sát bởi Ngân hàng Trung ương nước này dự báo lạm phát sẽ chạm mức gần 73% vào cuối năm 2022 – theo một bài viết trên Bloomberg vào Tháng Sáu. Ngày 2 Tháng Bảy, tình hình Argentina thậm chí tồi tệ hơn sau khi Bộ trưởng Kinh tế Martin Guzman bất ngờ từ chức, khiến tỷ giá hối đoái của Argentina, vốn định giá đồng peso của Argentina so với đôla Mỹ, giảm 17%.
Vương quốc Anh
Lạm phát ở Vương quốc Anh đã đạt mức cao nhất trong 40 năm vào Tháng Năm, với 9.1%. Anh tiếp tục đối mặt cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, với giá thực phẩm tăng vọt 8.7% vào Tháng Năm và hóa đơn điện vọt lên 50% vào Tháng Tư. Tháng Sáu, Ngân hàng Trung ương Anh dự kiến lạm phát sẽ đạt đỉnh 11% trong năm nay trước khi giảm xuống vào năm 2023.
Khu vực đồng tiền chung châu Âu
Theo Eurostat, văn phòng thống kê EU, châu Âu đang bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng năng lượng do cuộc chiến ở Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga. Giá năng lượng đã tăng 39.2% so với một năm trước vào Tháng Năm, khi EU cố cắt giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ và khí đốt tự nhiên của Nga. Giá thực phẩm, rượu và thuốc lá tăng 7.5% so với cùng kỳ năm ngoái vào Tháng Năm.
Hàn Quốc
Tháng Sáu, lạm phát Hàn Quốc đã đạt mức cao nhất trong 24 năm, với 6%. Nước này đang đối mặt với việc tăng giá sinh hoạt trên diện rộng. Chi phí năng lượng tăng cao nhất. Dữ liệu chính thức mới công bố cho biết, giá sản phẩm dầu mỏ đã tăng 39.6% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc đã tăng lãi suất năm lần kể từ Tháng Tám năm ngoái (lên 1.75%) và Thống đốc Rhee Chang-yong cho biết một đợt tăng lãi suất khác có thể được thực hiện nếu lạm phát tiếp tục leo thang.
Ethiopia
Tháng Năm, lạm phát ở Ethiopia đã tăng lên mức 37%, trong đó lạm phát lương thực tăng 38% so với cùng kỳ. Theo Liên Hợp Quốc, hậu quả lạm phát ở Ethiopia ngày càng tàn khốc, đẩy đất nước này vào một cuộc khủng hoảng nhân đạo. Những cuộc đụng độ giữa các nhóm chiến binh, trong đó có Quân đội Giải phóng Oromo (OLA) và Chính phủ Ethiopia khiến hàng trăm người thiệt mạng, đã làm tình hình kinh tế trở nên tồi tệ hơn.
Nhật Bản
Lạm phát không phải là một vấn đề lớn đối với Nhật; trong nhiều năm, quốc gia này quan tâm nhiều hơn đến tỉ lệ tăng trưởng thấp và giảm phát. Từ năm 2010 đến năm 2020, lạm phát ở Nhật Bản trung bình khoảng 0.42%. Tuy nhiên, vào Tháng Năm, quốc gia này đã chứng kiến tỷ lệ lạm phát hàng năm tăng lên 2.5%, cao hơn một chút so với mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương.
__________
Mỹ: Lạm phát tháng Sáu lên 9.1%, Fed sắp tăng lãi suất
