Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Năm đã ra lệnh cho các lực lượng Nga thực hiện lệnh ngừng bắn đơn phương kéo dài 36 giờ ở Ukraine vào cuối tuần này nhân dịp lễ Giáng sinh của Chính thống giáo – cuộc ngừng bắn đầu tiên trong cuộc chiến kéo dài gần 11 tháng – nhưng Kyiv từ chối.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bác bỏ động thái của Nga, cho rằng đó là cách câu giờ để tập hợp lực lượng và chuẩn bị các cuộc tấn công kế tiếp.
Theo bản tin ngày 5 tháng Giêng 2023 của hãng AP, ông Putin dường như không đưa ra điều kiện ngừng bắn, và không rõ liệu chiến sự sẽ thực sự tạm dừng trên chiến tuyến dài 1.100 km (684 dặm) hay không ở nơi nào khác. Ông không nêu rõ liệu Nga có trả đũa nếu bị Ukraine tấn công trong thời gian ngừng bắn hay không.
“Thực tế là một số lượng lớn công dân theo Chính thống giáo sống trong các khu vực giao tranh, chúng tôi kêu gọi phía Ukraine tuyên bố ngừng bắn và cho họ cơ hội tham dự các buổi lễ vào đêm Giáng sinh, cũng như Ngày Chúa giáng sinh,” mệnh lệnh của Putin cho biết.
Người đứng đầu Giáo hội Chính thống Nga, Thượng phụ Kirill, đã đề nghị một thỏa thuận ngừng bắn từ trưa Thứ Sáu đến nửa đêm Thứ Bảy theo giờ Moscow (4 giờ sáng Thứ Sáu đến 3 giờ chiều EST Thứ Bảy giờ miền Đông Hoa Kỳ). Giáo hội Chính thống giáo, có đông tín đồ ở Nga và Ukraine, sử dụng lịch Julian, tổ chức lễ Giáng sinh vào ngày 7 tháng Giêng hàng năm. Ông Kirill ủng hộ cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putin và gọi đó là một phần của “cuộc đấu tranh siêu hình” nhằm ngăn chặn sự xâm lấn của hệ tư tưởng tự do phương Tây.
Các quan chức Ukraine đều bác bỏ lời kêu gọi của Putin.
Trong bài phát biểu qua video hàng đêm, Tổng thống Zelensky đặt nghi vấn về động cơ của giới lãnh đạo Nga. “Bây giờ họ muốn sử dụng lễ Giáng sinh như một vỏ bọc để ngăn chặn bước tiến của chúng tôi ở vùng Donbass trong một thời gian, để mang thiết bị, đạn dược và điều động binh sĩ đến gần các vị trí của chúng tôi hơn. Nó sẽ mang lại điều gì? Chỉ là một sự gia tăng số lượng tổn thất,” ông Zelensky nói.
Zelensky cũng nói, kể từ khi ông công bố kế hoạch hòa bình 10 điểm hồi tháng Mười Một 2022, gần 110.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng và ông cáo buộc Điện Kremlin muốn tạm dừng giao tranh “để tiếp tục chiến tranh với sinh lực mới”. Con số thương vong của quân Nga mà ông Zelensky đưa ra cao hơn rất nhiều so với dự tính của các chuyên gia quân sự. Một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ đã nói vào tháng Mười Một rằng khoảng 100.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng hoặc bị thương. Chính quyền Nga không cung cấp bất kỳ con số nào về thương vong quân sự của họ và truyền thông không thể kiểm chứng được.
Cố vấn của Tổng thống Zelensky, ông Mykhailo Podolyak, đăng tweet nói rằng lực lượng Nga “phải rời khỏi các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng – chỉ khi đó họ mới có một ‘thỏa thuận ngừng bắn tạm thời’”. Người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraine Oleksiy Danilov cũng khẳng định với kênh truyền hình Ukraine: “Chúng tôi sẽ không đàm phán bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào với họ”. “Một bầy quỷ ở Điện Kremlin thì có liên quan gì đến ngày lễ Giáng sinh của Cơ đốc giáo? Ai mà tin những kẻ đáng ghê tởm đang giết chết trẻ em, phóng hỏa nhà hộ sinh và tra tấn tù nhân? Một lệnh ngừng bắn? Dối trá và đạo đức giả”, ông Danilov viết trên Twitter.
Từ Washington, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ned Price cho biết Hoa Kỳ “không mấy tin vào ý định đằng sau thông báo ngừng bắn này”, đồng thời nói thêm rằng các quan chức Điện Kremlin “không cho chúng tôi lý do để chấp nhận bất cứ thứ gì mà họ đưa ra”. Ông cho rằng lệnh ngừng bắn dường như là một mưu đồ “để nghỉ ngơi, tái trang bị, tập hợp lại và cuối cùng là tái tấn công.”
Người phát ngôn của Liên hiệp quốc Stephane Dujarric hoan nghênh yêu cầu ngừng bắn tạm thời của Putin nhưng cho biết nó “sẽ không thay thế một nền hòa bình công bằng phù hợp với Hiến chương Liên hiệp quốc và luật pháp quốc tế”.
Văn phòng tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ông Putin đã ra lệnh ngừng bắn sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thúc giục ông ta thực hiện “một lệnh ngừng bắn đơn phương” trong một cuộc điện đàm gần đây giữa hai nhà lãnh đạo.
Điện Kremlin cho biết ông Putin “tái khẳng định Nga sẵn sàng đối thoại nghiêm túc” với chính quyền Ukraine qua sự trung gian của Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Erdogan cũng nói với ông Zelensky sau đó rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng làm trung gian hòa giải cho một “hòa bình lâu dài”. Tổng thống Erdogan thường xuyên đưa ra những đề nghị như vậy, và đã giúp môi giới một thỏa thuận cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc và tạo điều kiện để hai bên trao đổi tù nhân.
Điện Kremlin cho biết Nga sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán hòa bình với điều kiện chính quyền Kyiv công nhận các thực tế lãnh thổ mới, nghĩa là Ukraine phải công nhận bán đảo Crimea và các lãnh thổ bị chiếm giữ trái phép khác là một phần lãnh thổ của Nga. Về phần mình Ukraine khẳng định chỉ đàm phán khi Nga rút quân khỏi các khu vực chiếm đóng. Các cuộc đàm phán do đó bị bế tắc.
Đọc thêm:
