Với mục đích lưu truyền một mảng lịch sử truyền khẩu trong biến cố 30 tháng Tư năm 1975, đầu tháng Tư vừa qua, Saigon Nhỏ đã tổ chức chương trình “Như chỉ mới hôm qua – Ký ức 30 Tháng Tư”. Sau tròn một tháng mời gọi độc giả, Saigon Nhỏ nhận được sự hưởng ứng đầy khích lệ từ khắp nơi. Số lượng bài gửi về thậm chí ngoài sự mong đợi của tòa soạn.
Không chỉ thế hệ lớn tuổi từng là chứng nhân một giai đoạn lịch sử bi thương đẫm nước mắt mà ngay cả thế hệ trẻ sinh sau năm 1975 cũng gửi đến và chia sẻ cảm xúc của mình (Tháng Tư Của Tôi, tác giả D.A.N). Có những cụ ông gần 90 tuổi (Huy Vũ, Ngày Buồn Nhất Đời Tôi) và cũng có những cụ bà; những sĩ quan Quân lực VNCH cũng như những phụ nữ bình thường; những thanh niên mới trưởng thành và những “bé gái” vào thời khắc 1975 chỉ vừa 10 tuổi…, tất cả đã gửi đến những ghi chép sống động mà nếu ráp nối lại sẽ tạo nên một cuốn phim lịch sử, tái hiện những gì xảy ra cách đây gần nửa thế kỷ mà sinh động như thể chẳng khác gì chỉ-mới-hôm-qua.
Gần 50 bài viết tham gia chương trình “Ký ức 30 tháng Tư” – gửi đến Saigon Nhỏ từ Việt Nam, Pháp, Áo, Canada và Mỹ – đã dựng lại bức tranh với khá nhiều chi tiết, trải dài từ miền Trung vào Nam…
– Từ cảnh hỗn loạn chạy giặc “đi đâu và đến đâu ngay trên chính quê hương mình” (Những Chiếc Đầu Đen Ám Ảnh Hơn Nửa Thế Kỷ, Quỳnh Anh) đến tâm trạng hoang mang chơi vơi của những người “vừa mới cưới vợ chưa đầy một tháng” (Những Ngày Cuối Tháng Tư Không Quên, Huỳnh Công Ân);
– Từ câu chuyện đi thăm nuôi của những người vợ sĩ quan đến câu chuyện một người ở chung trại tù với nhạc sĩ-đại tá Nguyễn Văn Đông (Ba Nén Tâm Hương, Phan Kim Nhựt);
– Từ những hình ảnh những ngày Sài Gòn choáng váng trước thời điểm thất thủ đến một Sài Gòn phản kháng ngay trong sân trường Taberd sau ngày “giải phóng” (Nỗi Đau Vẫn Ngậm Ngùi, Triều Phong)…
Tất cả cho thấy, “mấy chục năm rồi, trời tháng Tư vẫn nhuốm màu ký ức thê lương. Thời gian và cuộc sống thường nhật, đôi khi chỉ như một lớp áo mỏng che đậy những vết thương vĩnh viễn không lành” – như tác giả Đan Viên viết.
Trong Lời mời gọi cùng viết về “Ký ức 30 tháng 4”, Saigon Nhỏ có nêu: “Đừng ngần ngại sẻ chia, đừng giữ lại những gì có thể chỉ là im lặng vô nghĩa trong đời mình”. Những gì chúng tôi nhận được từ sự hưởng ứng độc giả thậm chí còn nhiều hơn thế (đến ngày 2-5-2021, chúng tôi vẫn còn nhận được bài – Theo Đoàn Quân Di Tản của Phạm Thị Mai Trang – mà tác giả nói rằng, “Tôi biết chương trình này hơi muộn, giờ gửi, có kịp không?”).
Điều này khiến Saigon Nhỏ trở nên khó khăn hơn trong việc chọn ra bài hay nhất để trao nhuận bút đặc biệt, vì không có bất kỳ bài nào gửi đến chương trình mà không chứa đựng ít nhiều giá trị lịch sử lẫn giá trị nhân văn. Đáng trân trọng hơn cả là tất cả tác giả gửi bài đều xuất phát từ thôi thúc muốn chia sẻ những giá trị tinh thần hầu để lại cho thế hệ sau những ký ức nhắc nhớ một giai đoạn “mệnh nước nổi trôi”. Saigon Nhỏ rất trân quý điều đó và xin cám ơn tất cả cô bác và anh chị đã bỏ thời gian để viết ra và gửi gắm. Dù thế nào, Saigon Nhỏ cũng buộc phải làm một việc “khó xử” là chọn ra một số bài để trao nhuận bút đặc biệt, như là món quà nhỏ bày tỏ sự cám ơn chân thành. Dưới đây là danh sách những bài được tuyển chọn:
Giải Nhất: Bạc Tóc Tuổi Hai Mươi, Phạm Thị Mai Hương (500 USD)
Bài viết này, của một cô giáo, đã miêu tả chi tiết bức tranh “chạy giặc” hỗn loạn vào những ngày thời điểm VC tràn vào miền Nam. Bài viết không chỉ có giá trị như một phóng sự báo chí mà còn thể hiện đậm chất văn học của một tác giả trưởng thành và được giáo dục trong một nền văn hóa miền Nam một thời rực rỡ. Tác giả nói lên tâm sự và cảm xúc cá nhân nhưng cùng lúc tác giả cũng lột tả được tâm trạng của hàng triệu người miền Nam vào những ngày mà không chỉ chính thể VNCH sụp đổ mà theo đó còn là sự tan nát và ly tán của vô số gia đình miền Nam mà đến tận giờ hậu quả của nó vẫn còn có thể thấy được sau 46 năm ròng kể từ thời điểm được đánh dấu bằng hai từ đầy mỉa mai: “Giải phóng”.
Giải Nhì: Chuyện Nhà Chồng Tôi – Một Bi Kịch Không Hồi Kết Sau Ngày “Kết Thúc” Tiếng Súng Chiến Tranh, Phạm Thanh Nghiên (300 USD)
Đây là một câu chuyện đau lòng, khi sau 46 năm ngày “thống nhất đất nước”, một “công dân Việt Nam” vẫn tiếp tục “lưu vong” trên chính quê hương mình. Và nhân vật trong bài viết không là trường hợp duy nhất ở Việt Nam hiện tại. Câu chuyện mà tác giả kể không chỉ là một “bi kịch tháng Tư”. Nó là bi kịch của một đất nước đang nằm dưới sự cai trị từ một chính thể mà chính sách của họ dành cho người miền Nam thuộc chế độ cũ luôn được đặt trên “căn bản” hận thù, khi mà chế độ cai trị cộng sản dựng lên tính “chính danh” của họ bằng cách đến tận nay vẫn tiếp tục gieo rắc thù hận, chia cắt và đối xử nghiệt ngã thậm chí với cả người chết!
Giải Ba: Như Một Lớp Áo Mỏng Che Những Vết Thương Vĩnh Viễn Không Lành…, Đan Viên (250 USD)
Một cách chính xác, những gì được kể trong bài viết này không chỉ là thảm kịch sau ngày “giải phóng”, mà phải nói đó là sự thảm khốc của BI KỊCH HẬU CHIẾN, khi mà dù tiếng súng đã ngưng nhưng những viên đạn vô hình vẫn “bắn giết” và “tử hình” không biết bao nhiêu nạn nhân. Các cuộc “thảm sát” sau 1975, không đầy xác người như những trận giao tranh ác liệt thời chiến, nhưng đã gieo rắc nỗi thống khổ cho hàng triệu gia đình và làm mất đi tuổi thơ của vô số đứa trẻ, như tác giả trong bài viết. Ký ức đối với những tâm hồn non nớt trước những gì chứng kiến sau ngày 30 tháng Tư không chỉ là quá khứ. Nó là những vết thương vĩnh viễn không lành…
*****
Trong Lời mời gọi cùng viết về “Ký ức 30 tháng 4”, Saigon Nhỏ có thông báo “sẽ tuyển chọn, đăng các bài viết hay nhất, và sẽ gửi nhuận bút đặc biệt cho ba bài được ban biên tập cũng như độc giả đánh giá là xuất sắc nhất, lần lượt là 500, 300 và 200 USD”. Tuy nhiên, do số lượng bài gửi đến nhiều và có nhiều bài hay nên Ban Tổ Chức quyết định trao thêm năm giải Khuyến Khích cho năm tác giả sau đây:
1- Trăng Thôi Chiếu Sáng, Lê Khánh Long (150 USD)
2- Nỗi Đau Vẫn Ngậm Ngùi, Triều Phong (150 USD)
3- Ký Ức Tháng Tư Của Một “Hạ Sĩ Quèn” Ông Tạ, Bùi Dzũng (150 USD)
4- Đùng Một Cái, Ngày 30 Tháng Tư, Thiên Di (150 USD)
5- Những Chiếc Đầu Đen Ám Ảnh Hơn Nửa Thế Kỷ, Quỳnh Anh (150 USD)
Ngoài ra, tất cả tác giả còn lại sẽ được gửi tặng sách biếu.
Tuần báo Saigon Nhỏ trân trọng kính mời tất cả cô bác, anh chị tham dự buổi tổng kết và trao giải chương trình “Ký ức 30 tháng Tư” được tổ chức tại:
Tòa soạn Saigon Nhỏ, 14771 Moran St., Westminster, CA 92683
Vào lúc 9 giờ sáng giờ California (12 giờ trưa giờ miền Đông Hoa Kỳ, hoặc 11 giờ khuya giờ Việt Nam), ngày Thứ Bảy 15 tháng Năm, 2021
Quý vị ở xa, có thể theo dõi chương trình này qua các trang mạng: saigonnhonews.com, nguoi-viet.com, facebook Saigon Nhỏ, hoặc youtube.com/saigonnhonews
Thư mời sẽ được gửi đến quý vị qua email.
Ban Tổ Chức xin chân thành cám ơn tất cả tác giả đã gửi bài viết tham gia và cũng xin cám ơn tất cả độc giả đã theo dõi chương trình “Như chỉ mới hôm qua – Ký ức 30 tháng Tư”.
