“Tôi thật sự đã sống lại trong những ngày cuối cùng Tháng Tư năm 1975. Rất nhiều tình huống khủng khiếp đã xảy ra tương tự như thời điểm Sài Gòn sụp đổ. Tôi hy vọng mình sẽ không bị rơi vào cảm xúc quá nhiều trong cuộc nói chuyện này.”
Từ Kula, Hawaii, cựu sĩ quan USS Kirk, Jim Bongaard kể về đám cháy lịch sử đến nay vẫn chưa được dập tắt hoàn toàn.
Jim Bongaard nói qua điện thoại, có quá nhiều thông tin sai lệnh bên ngoài, nên ông chỉ kể tất cả những gì ông chứng kiến và trải qua, không phải những gì ông “nghe được.”
6 giờ chiều Thứ Hai, 14 Tháng Tám, Jim Bongaard vừa quay về nhà, lấy lại sức sau một ngày dài cùng với các tình nguyện viên của thành phố Lahaina, Maui County nỗ lực trong việc cứu hộ. Vài ngày trước, ông là một trong những người lặn ngụp ngoài khơi, cứu các nạn nhân vì tránh ngọn lửa kinh hoàng phải nhảy xuống biển thoát thân. Trong những ngày đầu của tuần lễ xảy ra trận cháy, ngôi nhà của vợ chồng ông là nơi trú ẩn cho tám gia đình ở vùng lân cận.
“Nhà của họ đã bị lửa đốt cháy hết. Họ đến ở tạm nhà của chúng tôi. Phụ nữ thì chuẩn bị thực phẩm tiếp tế, nấu ăn. Đàn ông thì đi cứu người. Cư dân của Maui cùng nhau vượt qua thảm hoạ này,” Jim nhắn tin vào ngày Thứ Sáu tuần trước.
Gần một tuần xảy ra vụ cháy rừng lịch sử thiêu rụi thị trấn Lahaina, Hawaii, có ít nhất 99 người chết, công việc tìm kiếm cứu hộ chỉ trong 25% phần diện tích bị tàn phá ở Hawaii. Số người tử vong dự đoán sẽ tăng lên gấp đôi trong tuần tới, và không ai có thể nói đâu là con số cuối cùng.
“Vì sao tôi nói những gì lúc này giống với năm 1975? Vì chúng tôi thuộc lực lượng Hải Quân, chúng tôi không được huấn luyện để di tản khỏi một quốc gia,” Jim nói, “đã từng xảy ra những đám cháy chưa bao giờ nhiều ngôi nhà và nhiều người bị ảnh hưởng như thế này.”
Theo lời kể của Jim Bongaard, lửa khởi nguồn từ trên núi, kèm theo những cơn gió thổi mạnh với tốc độ 80 miles/giờ. Và sau đó là cơn bão lửa nhanh chóng lan khắp Lahaina. Ngọn lửa cuốn dần, cuốn dần vào trong thành phố. Rất nhiều người kẹt giữa một bên là lửa, một bên là đại dương, bởi vì chỉ có một, hai con đường thoát khỏi vùng đó.
“Tất cả mọi người cùng làm hết những gì có thể để cứu người và thoát thân. Một lần nữa nó gợi lại ký ức của tôi về những gì xảy ra trên chiến hạm Kirk. Bởi vì, chúng tôi xử lý tình huống theo từng phút một, làm những việc chưa bao giờ được huấn luyện. Làm cách nào tốt nhất? Cách này không được ư? Hãy làm cách khác. Ồ cách này được rồi. Cùng nhau làm như thế…” Jim nói rất nhanh. Có vẻ như quá khứ và hiện tại đang cùng hoà lẫn trong cảm xúc của ông.
Chiều Thứ Hai, thêm vài người quen của vợ chồng ông, người quen của bạn bè ông gọi đến cho biết nhà của họ không còn. “Chúng tôi bảo họ tìm cách đến nơi của chúng tôi,” ông nói.
Những ngày qua, vợ của ông, người mà Jim nói, “chỉ cần gọi bà ấy là người phụ nữ can đảm của Jim Bongaard,” đã dùng số tiền trong tài khoản cá nhân của vợ chồng ông (khoảng $3,000) để mua nhu yếu phẩm, như giấy vệ sinh, chăn mền, quần áo. Bà chở những vật phẩm đó đến các khu nhà trú ẩn, phân phát cho người dân, chăm sóc nạn nhân bị thương trong vụ cháy. Sáng hôm qua, “người phụ nữ can đảm của Jim Bongaard” phải đi xét nghiệm và kết quả dương tính với Covid-19.
“Chúng tôi sẽ ổn. Cộng đồng ở đây rất đoàn kết và đoàn kết hơn lúc nào hết,” Jim nói. 16 căn nhà ở Kula, nơi ông ở, đã bị thiêu rụi. Ông nói rất may mắn là ngọn gió không đổi hướng, “nếu không chúng tôi sẽ trong tình trạng không nhà.”
“Những ngôi nhà bị thiêu cháy là những ngôi nhà rất cũ. Họ không phải triệu phú. Nhà của họ không có giá trị triệu đô như người ta nghĩ. Cũng có những căn nhà đắt tiền trong khu vực, làm bằng gỗ cũ. Và tất cả cháy rụi trong tích tắc. Tất cả đã xảy ra không có một khuyến cáo nào trước đó.”
Theo lời của cựu sĩ quan USS Kirk, thành phố Lahaina vẫn chưa thoát khỏi tình trạng xấu nhất. Cho đến nay, chỉ khoảng 6% diện tích ở Lahaina được rà soát sau khi trở thành đống tro tàn. Vẫn còn những đám cháy âm ỉ và nó dần dần nuốt trọn hết tất cả những gì ở gần đó. Có những rãnh nước nhỏ chảy ra từ các khe núi. Nhiều người đã xảy xuống đó, ẩn mình dưới nước để tránh ngọn lửa.
Rất nhiều vấn đề khó khăn ở phía trước. Jim nói, vài ngày qua có trực thăng cứu hộ đến hòn đảo, nhưng “chúng tôi chỉ có ba trực thăng cho công việc đó trên toàn hòn đảo này.”
Cuộc nói chuyện phải dừng lại vì Jim cho biết ông phải tiếp tục lao vào cuộc tìm kiếm, cứu người ngoài bờ biển. Ông chào tạm biệt cùng câu nói: “Chúng tôi lại là The Lucky Few trong trận cháy ở Hawaii’”
“Có lẽ nghiệp của tôi (Karma account) vẫn chưa hết từ sau năm 1975”
Tin nhắn của Jim Bongaard gửi đến sau khi kết thúc cuộc gọi.
—
Đọc thêm:
