Sau nhiều tuần tranh cãi quyết liệt, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) hôm thứ Hai 30 Tháng Năm 2022 đã đồng ý cắt giảm 90% lượng dầu nhập khẩu từ Nga vào cuối năm nay, khai thông được sự bế tắc trong việc thỏa thuận về biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất đối với hành vi xâm lược của Nga tại Ukraine.
“Thỏa thuận cấm xuất khẩu dầu của Nga sang EU. Điều này ngay lập tức bao gồm hơn 2/3 lượng dầu nhập khẩu từ Nga, cắt giảm một nguồn tài chính khổng lồ cho cỗ máy chiến tranh của nước này. Gây áp lực tối đa lên Nga để chấm dứt chiến tranh”, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cho biết trong một tweet vào cuối ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày với 27 nhà lãnh đạo của khối.
Các nhà ngoại giao cho biết thỏa thuận này sẽ mở đường cho các biện pháp khác trong gói lệnh trừng phạt thứ sáu của EU đối với Nga, bao gồm việc loại ngân hàng lớn nhất của Nga, Sberbank, khỏi hệ thống thông tin thanh toán toàn cầu SWIFT.
Theo nội dung thỏa thuận được tiết lộ với báo chí, EU sẽ cấm nhập cảng dầu mỏ được vận chuyển bằng đường biển đến các hải cảng EU, nhưng không cấm việc nhập dầu được chuyển qua các hệ thống đường ống trên đất liền. Hai phần ba số dầu của Nga nhập cảng vào EU được vận chuyển bằng tàu biển, một phần ba được chuyển qua đường ống Druzhba tới các nước không giáp biển như Hungary, Ba Lan.
Một lệnh cấm vận dầu mỏ như vậy do đó sẽ không ảnh hưởng tới Hungary – một quốc gia không giáp biển, phụ thuộc nhiều vào dầu thô từ Nga – và những nước khác lo ngại về tác động kinh tế của lệnh cấm này. Cho đến nay, Hungary là nước phản đối mạnh nhất lệnh cấm nhập cảng dầu của Nga và khiến cho các cuộc thảo luận rơi vào bế tắc. Slovakia, Cộng hòa Czech và Đức, những nước cũng nhập cảng dầu của Nga bằng đường ống, cam kết loại bỏ nguồn cung cấp này trong khi Hungary không đưa ra bất kỳ sự đảm bảo nào như vậy.
Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã phê phán các nhà lãnh đạo EU quá mềm mỏng với Moscow. “Tại sao các vị phụ thuộc vào Nga, vào áp lực của họ chứ không phải là ngược lại? Nga phải phụ thuộc vào các vị mới phải. Tại sao Nga vẫn nhận được mỗi ngày gần một tỷ euro tiền bán dầu khí? Tại sao các ngân hàng của bọn khủng bố vẫn làm việc với châu Âu và hệ thống tài chính toàn cầu?” ông Zelenskiy nói trong một phát biểu qua video hằng ngày.
Guồng máy chiến tranh của Tổng thống Vladimir V. Putin được tài trợ bằng nguồn thu từ việc bán dầu thô, xăng dầu tinh chế và khí đốt tự nhiên của Nga, chiếm phần lớn doanh thu xuất khẩu của đất nước, chủ yếu do các công ty năng lượng do nhà nước kiểm soát. Chiến tranh làm xăng dầu và khí đốt tăng giá, chỉ riêng các nước EU đã phải trả $23 tỷ mỗi tháng để mua dầu của Nga.
Các nhà phân tích cho rằng Nga sẽ tiếp tục tìm được khách hàng mua dầu của mình, đặc biệt là hai khách hàng lớn Ấn Độ và Trung Quốc, nhưng khối lượng bán và lợi nhuận có thể sẽ giảm đáng kể khi lệnh cấm vận của EU có hiệu lực.
Châu Âu phụ thuộc rất nhiều vào nhiên liệu của Nga – 27% lượng dầu thô nhập khẩu vào EU đến từ Nga. Với lệnh cấm vận mới, tình trạng thiếu khí đốt và dầu ở EU là một khả năng có thật.
Đọc thêm:
