Không chỉ có các công ty ở Mỹ, những tay tội phạm cũng có thể khai thác dữ liệu để lừa đảo bạn. Vì thế, bạn cần bảo vệ dữ liệu cá nhân mình.
Một khi đã kết nối Internet, bạn đừng mong dữ liệu cá nhân của mình an toàn 100%. Thật đáng sợ khi một số nhóm tiếp thị ẩn danh biết tỏng tòng tong bạn đang thích gì, và nhanh chóng ra tay. Vậy, bạn cần làm gì để tự bảo vệ mình?
Một trong những yếu tố lớn nhất để khai thác dữ liệu là điện thoại thông minh, đặc biệt là các ứng dụng bạn cài đặt trên đó. Mỗi khi cài đặt một ứng dụng, bạn đồng ý với các điều khoản của ứng dụng đó – End User License Agreement (EULA) và các yêu cầu khác.
Các dấu hiệu cảnh báo chính cho thấy ứng dụng chỉ là một công cụ khai thác dữ liệu đang cấp quyền giám sát hoạt động Internet, thu thập thông tin cá nhân một cách rõ ràng hoặc sử dụng máy tính hay thiết bị của bạn cho mục đích riêng của họ. Nếu thấy bất cứ điều gì khiến bạn phải đắn đo, hãy suy nghĩ kỹ trước khi đồng ý.
Khi cài đặt một ứng dụng trên thiết bị, bạn sẽ thấy một loạt quyền cấp cho ứng dụng, để nhà cung cấp thu thập dữ liệu về bạn. Đây là một mỏ vàng khai thác dữ liệu.
Một cuộc điều tra cách đây mấy năm phát hiện, có khoảng 5,400 ứng dụng lấy dữ liệu từ điện thoại thông minh của một người – tổng cộng là 1.5 gig dữ liệu. Năm 2017, một nhà sản xuất ứng dụng có tên Alphonso bị phát hiện đang theo dõi nội dung mọi người đang xem trên TV bằng cách kích hoạt micro trên điện thoại thông minh của họ.
Nếu một ứng dụng yêu cầu nhiều quyền không cần thiết – trò chơi có thực sự cần quyền truy cập vào micrô – vị trí và máy ảnh của bạn không? Bạn nên cho rằng đó là một ứng dụng khai thác dữ liệu hơn bất kỳ ứng dụng nào khác. Hãy ngừng cài đặt các ứng dụng đó. Mọi ứng dụng đều muốn kiếm tiền từ bạn và nếu bạn không trả ngay lúc đó, bạn cũng sẽ phải “xì tiền” ra theo một cách khác, hoặc là bạn mất toi toàn bộ dữ liệu.
Phương tiện truyền thông xã hội rõ ràng là một bãi rác khi nói đến quyền riêng tư. Theo đúng nghĩa đen, bạn đang đăng một bức ảnh của mình tại cửa hàng với hashtag #LiveToShop, vì vậy bạn không nên ngạc nhiên khi quảng cáo của cửa hàng đó theo bạn đến… cuối cuộc đời.
Bây giờ bạn sợ chưa? Đừng lo, hãy thực hiện một số bước đơn giản sau đây:
Đặt hồ sơ của bạn ở mức độ riêng tư. Nếu mục tiêu chính của bạn trên mạng xã hội là kết nối với bạn bè hoặc đồng nghiệp, hãy hạn chế phạm vi tiếp cận bài đăng của bạn chỉ với những người đó thôi.
Đừng chấp nhận mọi yêu cầu kết nối mà bạn nhận được, nếu không biết người đó, họ không cần phải tham gia vào cuộc đời bạn, dù chỉ là mạng xã hội.
Đừng hô cho cả thế giới biết về kế hoạch du lịch, thói quen chi tiêu hoặc đánh giá sản phẩm của bạn trên Internet. Việc sử dụng mạng xã hội sẽ làm tổn hại đến quyền riêng tư của bạn, nhưng nếu bạn quan tâm đến thông tin mà người khai thác dữ liệu muốn, ít nhất là hãy từ chối việc thực hiện điều đó một cách dễ dàng.
Khai thác dữ liệu không chỉ là việc các nhà quảng cáo bán nội dung của bạn, mà còn giúp những kẻ lừa đảo sử dụng để lấy thông tin cá nhân, đánh cắp danh tính, hoặc tồi tệ hơn thế nữa. Một cách dễ dàng để chúng có khả năng thực hiện việc này là đợi bạn phản hồi với meme lừa đảo. Những meme này trông giống như những câu đố vui vô hại, trong đó bạn cung cấp một số thông tin cá nhân, có vẻ như vô hại và nhận được tiếng cười khúc khích đáp lại.
Một cách dễ dàng để tránh việc khai thác dữ liệu thông qua các meme lừa đảo: Đừng xem meme. Dù sao đi nữa, cuộc sống của bạn sẽ ngày càng tốt hơn nếu không nghiện meme.
Một trong những cách hiệu quả nhất để giảm thiểu khả năng tiếp xúc với việc khai thác dữ liệu đòi hỏi bạn phải nỗ lực nhiều hơn một chút. Hiện có nhiều công cụ bảo mật khác nhau để ngăn chặn luồng dữ liệu của bạn đến lỗ đen tiếp thị không thể chấp nhận được:
Mạng cá nhân ảo (VPN – Virtual Personal Network) rất hữu ích cho quyền riêng tư vì VPN che khuất vị trí và địa chỉ IP của bạn, điều này khiến những người khai thác dữ liệu khó đối chiếu dữ liệu họ nhận được hơn rất nhiều. Việc cài đặt VPN trên máy tính, điện thoại và các thiết bị sẽ giúp ích rất nhiều trong việc tiếp cận thông tin cá nhân.
Trình duyệt Tor (The Onion Router) định tuyến lưu lượng truy cập lướt web của bạn thông qua nhiều nút được mã hóa, khiến về cơ bản không ai có thể theo dõi hành trình của bạn trên Internet. Nếu bạn thực sự muốn ẩn mình, hãy kết hợp Tor với VPN và bạn sẽ gần như vô hình. Nếu bạn chưa sẵn sàng sử dụng Tor làm trình duyệt hàng ngày, hãy sử dụng trình duyệt tập trung vào quyền riêng tư như DuckDuckGo, hoặc Brave, hoặc ít nhất là điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư trong trình duyệt để bảo đảm an toàn.
Hầu hết mọi trang web bạn truy cập đều theo dõi hoạt động của bạn và thu thập dữ liệu về bạn. Mặc dù sử dụng trình duyệt bảo mật là một cách hiệu quả để ngăn chặn điều đó, nhưng các plugin chặn quảng cáo sẽ vượt trội hơn bằng cách từ chối hoàn toàn quyền truy cập xâm nhập vào trải nghiệm duyệt web của bạn. Vì vậy, hãy chặn quảng cáo.
