California là tiểu bang có những quy định khắt khe nhất nước Mỹ để phòng chống sự truyền nhiễm của coronavirus gây đại dịch Covid-19. Nhưng gần đây, với số ca bệnh tăng liên tục ở California, nhiều người đặt câu hỏi, các biện pháp đó có hiệu quả không? Tại sao tình hình dịch bệnh ở California không khả quan hơn các tiểu bang “thỏa mái” như Texas hoặc Florida?
Tính từ đầu dịch đến nay, California đã ghi nhận những kỷ lục đáng buồn là hơn năm triệu cư dân bị nhiễm virus; 75,000 người đã tử vong – số ca nhiễm và tử vong cao nhất nước. California là tiểu bang đầu tiên ghi nhận có người nhiễm Covid-19 vào đầu năm ngoái cũng là tiểu bang đầu tiên ghi nhận có người nhiễm biến thể Omicron hồi giữa tháng trước.
Hôm qua Thứ Tư 15 Tháng Mười Hai, chính quyền California điều chỉnh các quy định chống dịch, bắt buộc mọi người, bất kể đã tiêm ngừa đầy đủ hay chưa, đều phải mang khẩu trang trở lại tại những không gian công cộng và kín như tiệm ăn, phòng tập thể dục… trong ít nhất một tháng nữa – chỉ trừ một số ít trường hợp đặc biệt. Biện pháp cứng rắn này được cho là để ngăn chặn một đợt bùng phát dịch trong mùa Đông.
Nhìn lại từ đầu dịch, California là một trong vài tiểu bang đầu tiên ban hành biện pháp bắt buộc mang khẩu trang trong nhà, yêu cầu xuất trình thẻ tiêm chủng khi dự các sự kiện lớn, giới hạn số người được phép tụ tập trong những sự kiện riêng tư, giới hạn số khách hàng được phục vụ bên trong các tiệm ăn, tiệm làm tóc… bắt buộc giáo viên và nhân viên trường học phải tiêm chủng, và nhiều biện pháp cứng rắn khác. California là tiểu bang “xanh”, do đảng Dân Chủ điều hành, khác với Texas và Florida là tiểu bang “đỏ”, do đảng Cộng Hòa kiểm soát. Trong khi California ban hành những quy định chống dịch cứng rắn như vậy thì cả Texas và Florida đều phản đối việc bắt buộc mang khẩu trang trong nhà hoặc yêu cầu bằng chứng đã tiêm chủng ngừa Covid-19.
Nhưng theo dữ liệu bình quân bảy ngày của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC), đến hôm qua Thứ Tư 15 Tháng Mười Hai, số ca nhiễm virus bình quân mỗi ngày trong 100,000 dân California là 113 người, nhiều hơn hẳn so với Texas (102 người) và Florida (78 người).
Từ dữ liệu như vậy, nhiều người hoài nghi hiệu quả các biện pháp chống dịch của California, không muốn tuân thủ quy định mang khẩu trang, giữ khoảng cách, thậm chí từ chối tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19.
Nhưng theo các chuyên gia y tế, số liệu thống kê về số ca nhiễm trong một thời điểm nào đó thường không có nhiều ý nghĩa; số liệu này luôn trồi sụt thất thường vì nhiều yếu tố khác nhau trong suốt thời gian dịch bệnh. Để biết các biện pháp phòng ngừa có hiệu quả hay không cần so sánh số liệu của một thời gian dài, có thể lấy mốc từ đầu đại dịch.
Tính từ khi đại dịch bùng phát ở Mỹ đầu năm 2020 đến ngày 11 Tháng Mười Hai vừa qua, số người bị nhiễm virus tính trong 100,000 dân của California là 13,000 người – cứ 100 người dân thì có 13 người nhiễm Covid-19. Con số này ở Texas là 15,000 người và ở Florida là 17,300 người.
Nước Mỹ đã thực hiện tiêm chủng cho người dân hơn một năm qua. Và các loại vaccine được sử dụng ở Mỹ được thực tế chứng minh là có hiệu quả phòng dịch, làm giảm đáng kể số trường hợp bị bệnh nặng, số trường hợp phải vào bệnh viện chữa trị và số tử vong. Các chuyên gia cho rằng, không phải số ca nhiễm mà số nhập viện và tử vong mới cho thấy quy mô và tính khốc liệt của đại dịch.
Bác sĩ Michael A. Rodriguez, giáo sư Trường Y tế Cộng đồng thuộc Đại học California, Los Angeles (UCLA) cho biết: “Nhiều người tập trung vào số ca nhiễm bệnh và những con số như vậy gây ấn tượng rất mạnh. Nhưng chính những con số về số người phải vào bệnh viện và số người tử vong mới là những thước đo có ý nghĩa, được sử dụng để nhận biết tác động của đại dịch và những việc chúng ta cần làm để giảm nhẹ các con số đó”.
Về số tử vong, dữ liệu do báo San Francisco Chronicle thu thập cho thấy tới hôm qua 15 Tháng Mười Hai, California có tổng cộng 74,685 người chết vì Covid-19. Đây là con số tử vong cao nhất nước, nhưng không lạ vì California là tiểu bang đông dân nhất Hoa Kỳ. Nếu tính theo bình quân đầu người hoặc theo quy mô dân số thì cứ trong 100,000 dân California có 189 người chết, thấp hơn Texas (252 người) và Florida (288 người).
So sánh số người nhập viện và tử vong vì Covid-19 theo từng nhóm tuổi thì California vẫn ít hơn hai tiểu bang đông dân kế tiếp. Ở nhóm tuổi 50-64 tuổi chẳng hạn, số người chết của California là 235 người trong mỗi 100,000 dân; con số này ở Texas là 257 người và ở Florida là 274 người.
Tỷ lệ tiêm ngừa cao trong dân chúng là yếu tố giúp California hạn chế số người nhập viện và tử vong vì Covid-19.
Như vậy, tính từ đầu đại dịch đến nay và tính theo bình quân đầu người, số người bị nhiễm virus, số người tử vong vì Covid-19 ở California đều thấp hơn đáng kể so với Texas và Florida; điều đó cho thấy các biện pháp chống dịch khắt khe của chính quyền California là có hiệu quả thực tế, giúp tránh được một thảm họa.
Giáo sư Rodriguez lưu ý rằng California là tiểu bang có thành phần cư dân rất đa dạng; có nhiều cộng đồng người gốc Mỹ Latinh và người Mỹ gốc Phi – là những cộng đồng ít tiếp cận các dịch vụ y tế công cộng. Cho nên ngay trong tiểu bang, các số liệu về số ca nhiễm, số nhập viện và tử vong chênh lệch khá lớn giữa các vùng, các sắc dân. Vì thế, đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục về tiêm chủng, tạo thuận lợi cho người dân các sắc tộc thiểu số được tiêm chủng đầy đủ là công việc cấp bách mà chính quyền California phải quan tâm.
Mùa Đông đã đến, cùng với biến thể Omicron có sức truyền nhiễm mạnh đòi hỏi California phải tiếp tục các biện pháp phòng dịch đang thực hiện, dù khắt khe nhưng có hiệu quả, ngăn chặn số người tử vong và làm giảm sức ép lên hệ thống y tế.
Đọc thêm:
