Trong phiên họp Quốc hội chiều 15 Tháng Tám, Đại biểu Nguyễn Anh Trí đã có phần chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Lê Minh Hoan về nhập khẩu muối.
Ông Trí đề nghị ông Bộ trưởng Hoan cho biết giải pháp cụ thể như thế nào để Việt Nam không cần nhập khẩu muối ăn, để diêm dân có thể sống bằng nghề của mình.
Ông Hoan “than thở” những điều ai cũng biết từ lâu lắm rồi, rằng nghề muối truyền thống đang gặp nhiều khó khăn lắm, diện tích sản xuất muối đang thu hẹp, đời sống người dân làm muối chưa bảo đảm.
Thực ra nghề muối đã khó khăn lắm, nói thế mới biết đời sống diêm dân lúc nào cũng mặn chát như muối nhưng chẳng có ông bộ trưởng Bộ NN-PTNT tiền nhiệm nào để ý giải quyết cả.
Làm thì cắm mặt xuống ruộng muối, nắng cháy da thì mừng có được một hạt muối, mưa thì ôm mặt khóc vì muối tan thành nước mắt. Đã thế lại còn bị thương lái ép giá, chặn đầu ra thì không bỏ ruộng muối về thành phố làm culi thì lấy gì mà sống?
Người ta hỏi, thì ông Hoan mới đáp cho có thôi, chứ đụng đến muối thì chán lắm. Mấy ruộng muối ấy cho cũng chả ai thèm tham nhũng, vì chẳng lẽ mỗi lần xuống kiểm tra lại mang cả tấn muối về à? Bán cả năm không hết mà chẳng được bao nhiêu tiền, để ăn thì ăn cả đời vẫn còn. Thế nên ông Hoan cho biết bộ của ông đang “đổi mới tư duy”, nhằm tạo ra giá trị gia tăng nhiều hơn cho ngành muối, chuyển đổi từ tư duy sản xuất muối sang tư duy xây dựng nền kinh tế muối.
Ông Hoan nói ông muốn muối không chỉ là một gia vị, mà phải trở thành thực phẩm, dược phẩm, mĩ phẩm. Bộ của ông đang thực hiện theo hướng đó, và nhiều doanh nghiệp cũng đang góp phần tạo ra nhiều giá trị gia tăng hơn cho ngành này.
Ông đại biểu Nguyễn Anh Trí có vẻ “nóng máu” trước lý giải của ông Hoan nên bấm nút tranh luận. Ông Trí cho biết người Việt ăn khoảng 1.5 đến 1.6 triệu tấn muối một năm, ông Hoan không lo phát triển sản xuất muối, tạo thêm thu nhập cho diêm dân, mà lại bỏ ra hàng tỷ đô la Mỹ nhập khẩu mỗi năm khoảng 600,000 tấn muối, thì nghe thôi đã thấy… không được. Ông Trí nói trước Quốc hội:
“Kính thưa quý vị, một đất nước có biển như thế này, nắng như thế này, kinh nghiệm của nhân dân làm muối như thế này, mà vẫn phải nhập khẩu muối, tôi cảm thấy rất đau lòng”.
Diêm dân còn đau lòng hơn ông Trí, ông Hoan cũng ghi nhận sự đau lòng đó, và cho biết Bộ NN-PTNT đang xây dựng chuỗi logistic ngành muối để bảo đảm phát triển ngành muối hiệu quả hơn. Chắc đến lúc đó không còn ai đau lòng nữa. Chỉ có điều, chẳng ai biết lúc đó là lúc nào, vì ông Hoan chỉ toàn nói bộ ông sẽ làm, đang làm.
Còn về chuyện nhập muối, ông Hoa nói chuyện đó cũng bình thường thôi, vì Việt Nam vẫn nhập khẩu than dù ngành than cũng có tiềm năng, rồi ông thí dụ tiếp, gạo ta xuất khẩu hàng đầu thế giới, nhưng ta vẫn phải nhập khẩu gạo của Ấn Độ, Campuchia đấy thôi! Thế thì trong khi hàng chục tỉnh duyên hải miền Trung làm ra cả triệu tấn muối mà vẫn phải nhập muối về cũng là chuyện bình thường.
Ông Hoan diễn giải thế để ông Trí, diêm dân, người dân cả nước biết ông vẫn đang làm việc đấy, và “trong tương lai, sẽ có giải pháp về công nghệ, để ngành muối đáp ứng được tiêu chuẩn phục vụ cho ngành công nghiệp trong nước”.
Trong khi chờ đợi những thứ ông Hoan “đang tiến hành”, thì diêm dân đang “chết dần, chết mòn” trong ruộng muối của chính họ.
