Lâu nay dư luận Mỹ luôn thắc mắc liệu pháp luật có áp dụng đúng các thủ tục pháp lý đối với cựu Tổng Thống Donald J. Trump nếu ông bị truy tố hình sự liên bang hay không? Liệu cựu tổng thống có bị còng tay trong ngày đầu ra tòa? Có bị chụp ảnh ‘mug shot’ hay không?
Trong ba lần hầu tòa trước đây, Trump đã không phải bị chụp ảnh ‘mug shot’. Nhưng điều đó đã thay đổi vào hôm qua, thứ Năm ngày 24 Tháng Tám, khi cựu tổng thống ra đầu thú tại Nhà tù Quận Fulton, bang Atlanta, với các cáo buộc gian lận bầu cử tổng thống năm 2020.
Những người đam mê sưu tầm các ảnh “mug shot” giờ đây đã có một bức ảnh lịch sử mới để thêm vào bộ sưu tập: Cựu tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên có ảnh “mug shot.”
Lịch sử ảnh ‘mug shot’
Từ thế kỷ 18, thuật ngữ “mug shot” có nguồn gốc từ chữ “mug”, một từ lóng tiếng Anh chỉ khuôn mặt. Tấm ảnh “mug shot” đầu tiên được chụp vào năm 1888 là của Alphonse Bertillon, một sĩ quan cảnh sát và nhà nghiên cứu người Pháp. Ông Bertillon đã đưa ra giả thuyết rằng việc tiêu chuẩn hóa quy trình bắt giữ sẽ hữu ích cho cơ quan điều tra. Và thế là bức ảnh ‘mug shot’ đầu tiên đã ra đời. Ông Bertillon đã chụp hai bức chân dung ngang vai, một tấm từ phía trước và một nhìn nghiêng, rồi gắn chúng vào một tấm thẻ có tên, ngày tháng, và các thông tin nhận dạng khác.
Cảnh sát ở các quốc gia khắp thế giới thường có thủ tục chụp “mug shot” – ảnh chân dung các nghi phạm, ngay sau khi họ bị bắt giữ hoặc tới đầu thú. Hầu hết các “mug shot” đều có hai phần: một phần nhìn từ bên và một ảnh nhìn thẳng phía trước. Trước khi công nghệ máy tính ra đời, bị cáo được yêu cầu cầm một tấm bảng có ghi tên, ngày tháng, và các thông tin khác. Trong những năm gần đây, ảnh kỹ thuật số được sử dụng và bị cáo không còn được yêu cầu cầm bảng khi chụp ‘mug shot’ nữa.
Chụp “mug shot” là thủ tục bắt buộc trong quá trình tố tụng và thường được coi là một “vết nhơ” trong lý lịch tư pháp của những người bị lưu hồ sơ. Mục đích của chụp “mug shot” là cho phép cơ quan điều tra có được ảnh của những nghi phạm, nhằm giúp các nạn nhân và cảnh sát điều tra có thể nhận dạng. Những tấm “mug shot” sẽ tự động được đưa vào hệ thống công cộng ở Hoa Kỳ và bất kỳ ai cũng có thể lấy được thông qua Đạo luật Tự do Thông tin (Freedom of Information Act), trừ khi hồ sơ của người bị bắt đã được niêm phong.
Rất nhiều người nổi tiếng có “mug shot”. Trong đó người mẫu kiêm diễn viên Jeremy Meeks có lẽ là người đầu tiên nổi tiếng nhờ “mug shot”. Meeks bị bắt vào năm 2014 vì tội sử dụng vũ khí. Sau khi “mug shot” của Meeks được tung lên mạng, hàng triệu người đã ngất ngây với vẻ lãng tử và phong độ của anh.
Khi được trả tự do ở California vào năm 2016, Meeks đã nhận được một hợp đồng làm người mẫu. Sau bảy năm, Meeks trở thành một người mẫu thành công và nổi tiếng, với dòng thời trang riêng. Gần đây Meeks đã chia sẻ trên Instagram rằng thật khó có thể tin rằng cuộc sống của anh đã thay đổi nhiều đến thế nhờ ‘mug shot’.
“Mug shot’ của Trump đi vào lịch sử
Chỉ cần một cú nhấp chuột, đèn flash của camera phát sáng trong tích tắc, ghi lại toàn bộ hình ảnh phía trước camera. Hình ảnh được camera chụp lại trong khoảnh khắc tích tắc đó sẽ tồn tại gần như vĩnh viễn. Marty Kaplan, giáo sư tại Trường Truyền thông Annenberg của Đại học Nam California cho biết: “Nó sẽ mãi mãi là một phần của biểu tượng sống trong thời đại này.”
Thứ Năm vừa qua, chiếc camera bên trong một nhà tù ở Atlanta đã trở thành nhân chứng lịch sử Hoa Kỳ: lần đầu tiên trong lịch sử một cựu tổng thống Hoa Kỳ tới đầu thú và bị chụp ‘mug shot’. Tất cả những tình nghi bị cáo buộc các tội hình sự nghiêm trọng như giết người, hãm hiếp, say rượu lái xe… đều trải qua thủ tục hình sự như thế.
Trump đã trở thành cựu tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên bị chụp ‘mug shot’, nhưng ông không phải là nhà lãnh đạo thế giới đầu tiên có trải nghiệm này. Một số nhà độc tài khét tiếng nhất thế kỷ 20, bao gồm Vladimir Lenin, Joseph Stalin, và Benito Mussolini, cũng có ảnh ‘mug shot’ vì bị bắt.
Tấm ảnh ‘mug shot’ của Trump sẽ còn xuất hiện trong sử sách rất lâu, thậm chí cả ngay sau khi ông ta qua đời. ‘Mug shot’ của Trump là hình ảnh của một ông mặc vest xanh, sơ mi trắng, và cà vạt đỏ, đầu hơi nghiêng về phía ống kính. Một vài trong số 18 người khác bị Tổng chưởng lý Quận Fulton truy tố đã mỉm cười trong các ảnh ‘mug shot’ của họ. Nhưng Trump thì không. Rất có thể, Trump đã cố tình ‘diễn’ khuôn mặt và ánh mắt giận dữ, muốn ‘ăn sống’ kẻ thù trong tấm ảnh ‘mug shot’ của mình.
Giống như tất cả người Mỹ, Trump vẫn là vô tội, cho đến khi ông được công tố viên chứng minh là có tội trước tòa. Tấm ảnh ‘mug shot’ có thể không có nghĩa lý gì với Trump, hoặc những đồng phạm khác của ông. Nhưng thực tế, nó đánh dấu một trong những ngày tồi tệ nhất của cuộc đời một con người. Hơn nữa, Trump là người rất xem trọng hình ảnh của bản thân. Bởi thế dù cho ông ta cố gắng tạo ra vẻ ngoài bất cần trong tấm ‘mug shot’, thì giây phút đó rất có thể là tủi nhục đối với Trump.
Trump sử dụng ‘mug shot’ để kiếm tiền
Với tính cách “xem mình như vua” của Trump, thì ông ta sẽ không bao giờ thừa nhận “mug shot” là một khoảnh khắc xấu hổ, khi ông vẫn đang bằng mọi giá chạy đua vào Tòa Bạch Ốc lần thứ hai, trong khi đối mặt với 2 truy tố liên bang và 2 truy tố tiểu bang (New York và Georgia). Bởi thế, Trump đã tận dụng ‘mug shot’ để gây quỹ cho chiến dịch tranh cử tổng thống của mình.
Nhiều tháng trước đây, chiến dịch tranh cử của Trump đã tạo ra một bức ảnh ‘mug shot’ giả để bán gây quỹ. Với 36 USD, bất kỳ ai cũng có thể mua một chiếc áo thun có ảnh ‘mug shot’ giả của Trump và dòng chữ “không có tội” (not guilty). Giờ đây đội ngũ tranh cử của Trump có thể sử dụng ‘mug shot’ thật của ông ta để gây quỹ. Chỉ vài phút sau khi bức ảnh ‘mug shot’ của Trump được cảnh sát công bố, chiến dịch tranh cử của ông đã sử dụng nó để gây quỹ trên trang web của mình.
Order your Official Trump Mugshot T-Shirt TODAY!https://t.co/D8Voo3uS5X
— Team Trump (Text TRUMP to 88022) (@TeamTrump) April 4, 2023
Charlie Sykes, cựu dẫn chương trình phát thanh bảo thủ nổi tiếng, cho biết:
Nếu bạn nói với ai đó vào năm 2015 rằng một ứng cử viên tổng thống đã bị truy tố vì cản trở, gian lận, làm chứng sai, đã tìm cách tổ chức một cuộc đảo chính, nhưng vẫn ra tranh cử tổng thống, thì họ sẽ nghĩ bạn mất trí. Hãy nghĩ xem các tiêu chuẩn đạo đức của chính đảng (Cộng hòa) đã thay đổi như thế nào. Hãy nghĩ về chính đảng của thực thi pháp luật đã nói rằng: ‘Đúng vậy, Donald Trump có thể là tội phạm, nhưng ông ấy là tội phạm của chúng tôi, và chúng tôi đồng ý với điều đó’
Các cử tri Đảng Cộng hòa sẽ quay trở lại Milwaukee sau khoảng một năm nữa để chọn ra ứng cử viên đại diện để đối đầu với đương kim Tổng thống Joe Biden. Ông Sykes nhận định rằng: “Có khả năng là Donald Trump, vào thời điểm trở lại Milwaukee, sẽ là một tội phạm bị kết án và sẽ đeo một chiếc vòng ở mắt cá chân khi ông ấy chấp nhận đề cử của Đảng Cộng hòa.”
Hàng chục triệu cử tri Mỹ xem “mug shot” của Trump là thời điểm công lý cuối cùng được thực thi và không ai đứng trên pháp luật. Nhưng với hàng triệu người ủng hộ Trump, có lẽ tấm ảnh “mug shot” đó là khuôn mặt thách thức, bất chấp pháp luật của một người vẫn xem mình là “tổng thống.”
Liệu Trump có “làm nên chuyện” với tấm ảnh “mug shot” đi vào lịch sử của mình như Jeremy Meeks đã từng đổi đời vì nó hay không? Chắc chắn là không!
________________
Tiếng Anh theo dòng thời sự: Mug Shot
