Sau khi xem xét 900 đơn dự tuyển cho một công việc đặc biệt trong “thời đại tồi tệ” (aura of badassery, chữ dùng của Thị trưởng), thành phố New York đã chọn được “sa hoàng (czar) diệt chuột” mới, mà trong thông báo tuyển dụng yêu cầu phải có các khí chất “swashbuckling attitude, crafty humor, and general aura of badassery” (bất cần, hài hước và ngang tàng).
Hai triệu con chuột và còn nữa
Thị trưởng Eric Adams sau khi công bố người chiến thắng vào tuần trước đã bày tỏ sự căm ghét của ông đối với loài gặm nhấm được ước tính đã lên đến khoảng hai triệu con ở New York! Một giải pháp chống lại “giặc chuột” được nhiều thành phố tại Mỹ chọn lựa trong những năm gần đây là nhờ các chuyên gia có kinh nghiệm về vấn đề.
Những người giỏi nhất trong số họ từng được giới thiệu vào “Pest Management Professional Hall of Fame” (Đại sảnh Danh vọng Chuyên gia Quản lý Dịch hại) và nhận được sự tôn trọng từ cả những người “ngoại đạo” của một nghề nghiệp đặc thù và cực kỳ “khó nhai” này. Colin Zeigler, “dũng sĩ săn chuột” ở thành phố Somerville thuộc tiểu bang Massachusetts thích nói chuyện về chuột trong các bữa tiệc tối, nhưng thừa nhận “không phải nai cũng muốn lắng nghe”, tâm sự: “Tôi thường được nhắc khéo đã đến lúc phải chuyển sang chủ đề khác”.
Đối với một chuyên gia kiểm soát chuột, New York là đấu trường thực sự lớn. Công ty kiểm soát dịch hại Orkin năm ngoái xếp New York là “thành phố chí choé nhiều thứ hai đất nước”, sau Chicago (dựa trên số đợt diệt chuột được thực hiện). Los Angeles, Washington, D.C. và San Francisco nằm trong top 5.
Chuột không phải là “cư dân” New York bản địa lâu đời! Chuột nâu, loài thường thấy chạy lén lút trên các đường tàu điện ngầm và vỉa hè, được cho đã đến thành phố khoảng 300 năm trước trên các con tàu buôn hoặc trên bộ. Chúng thích nghi rất nhanh cuộc sống đô thị. Để làm tổ, chúng đào hang dưới đất ở các công viên hoặc xung quanh cây cối vỉa hè. Để sinh tồn, chúng xé toạc túi rác để lấy những mẩu thịt gà, bơ và những lát bánh pizza nổi tiếng ngon của thành phố. Các thanh tra của Sở Y tế và Vệ sinh Tâm thần (Department of Health and Mental Hygiene) của thành phố đã phát hiện trên 60,000 đợt chuột hoạt động mạnh trong năm 2022, cao gấp đôi so với năm trước. Số lần nhìn thấy chuột được báo cáo cho bộ vào năm ngoái là 26,500, nhiều nhất kể từ 2010.
Đã chọn được sa hoàng
Cuối cùng, cuộc đua cũng kết thúc. Một quan chức của Tòa thị chính thông báo: “Lọt vào vòng chung kết là những người có kinh nghiệm diệt chuột, và có ít nhất một ‘kẻ hủy diệt’ (exterminator) tự xưng. Một số người giới thiệu các công nghệ diệt chuột mới như hệ thống phát hiện âm thanh”.
Trong số ứng viên cộm cán có Curtis Sliwa, một nhà hoạt động chống tội phạm lâu năm của Thành phố New York từng tranh cử với ông Adams trong cuộc bầu cử thị trưởng năm 2021 nhưng thất bại. Năm ngoái, ngôi nhà ở Brooklyn của ông Adams bị các thanh tra chuột gọi tên hai lần như “điểm nóng về chuột”. Thị trưởng phản đối nhận xét này và khẳng định ông đã trả $7,000 cho một kẻ hủy diệt để lấy lại bình an cho ngôi nhà. Sau khi nộp đơn ứng tuyển, Sliwa đến thăm nhà Adams mang theo hai con mèo hoang (Batman và Robin) mà ông nói có thể giúp kiểm soát loài gặm nhấm.
“Nếu bạn định trở thành một sa hoàng chuột bạn phải làm việc cật lực từ 10 giờ tối đến 6 sáng. Đó là khi lũ chuột thống trị thành phố,” Sliwa khuyên.
Nhưng Sliwa không phải là ứng viên chiến thắng ngôi sa hoàng. Thị trưởng đã chọn bà Corradi cho vị trí $155,000 một năm. Ông giải thích: “Tôi bị ấn tượng trong một cuộc phỏng vấn xin việc bởi trí thông minh cảm xúc của bà ấy”. Corradi học khoa sinh học ở trường đại học và làm giáo viên tiểu học trước khi phụ trách công tác trừ chuột trong các trường học của thành phố.
Bất chấp yêu cầu trên thông báo tuyển dụng là ứng viên phải thể hiện “sự hung dữ”, bà nói “tôi không phải là kẻ khát máu. Sử dụng các kỹ thuật tiêu diệt tiên tiến là một phần của những gì tôi làm. Chuột cực kỳ thông minh, dễ thích nghi và biết cách sống sót phi thường. Diệt chuột cũng đòi hỏi sự hợp tác tích cực của công chúng. Hãy chờ xem, bạn sẽ thấy tôi rất nhiều, và thấy ít chuột hơn rất nhiều.”
Bà cho biết sẽ điều phối các sáng kiến chống chuột của các cơ quan vệ sinh, công viên, nhà ở công cộng và các cơ quan khác của thành phố, đồng thời sẽ cố gắng hạn chế nguồn cung cấp thức ăn cho chuột, dựa trên những thay đổi mới về thu gom rác vừa được ban hành để giảm thời gian túi rác nằm trên vỉa hè.
Những “dũng sĩ diệt chuột” điển hình
Vấn đề của thành phố New York đang thực sự nghiêm trọng đối với những cái đuôi dài. Joseph Lhota, được mệnh danh là “sa hoàng chuột” đầu tiên của New York năm 2000, ví việc chiến đấu với quần thể chuột ở đây giống như thách thức mà Sisyphus đã phải đối mặt khi cố đưa một tảng đá lên đồi trong thần thoại. Nhiều lần ông khuyên người dân thành phố ngừng cho chim bồ câu ăn, vì những mảnh vụn là thức ăn của chuột. Michael Parsons, nhà sinh thái học nghiên cứu về loài gặm nhấm gần một thập niên qua, bắt đầu tham gia diệt chuột sau khi chuyển đến New York từ Úc (nơi ông nghiên cứu loài chuột túi).
“Không có chuột túi nhảy quanh Quảng trường Thời đại, nhưng có rất nhiều chuột thật,” ông nói. Bây giờ ông thuộc đội ngũ ước tính 100 chuyên gia về chuột trên thế giới, những người tự coi mình là “nhà nghiên cứu có số má” về loài gặm nhấm. Tháng Mười Hai, 2022 khi Thị trưởng Adams tuyên bố thành phố sẽ thuê “sa hoàng diệt chuột”, Parsons cho biết, hộp thư đến của ông chứa đầy tin nhắn từ Tokyo đến Paris hỏi liệu ông có muốn nhận công việc này không. Ông trả lời là không. Hiện thỉnh giảng tại Đại học Fordham, ông nói: “Tôi không thể nộp đơn khi biết rằng ứng viên được chọn phải là… một kẻ khát máu, ngang tàng!”. Theo Parsons, phương pháp diệt chuột hay nhất là làm xáo trộn môi trường sống của chúng và thu dọn rác thải chứa nhiều thức ăn. Ông nhún vai khi nghe những người không có kinh nghiệm về chuột cũng muốn lên ngôi “sa hoàng”.
“Chuột sinh trưởng rất nhanh. Một con có thể thế chỗ con bị chết chỉ trong vài giây!” ông cười nói. Một chuyên gia về chuột khác, Bobby Corrigan (có bằng tiến sĩ về loài gặm nhấm đô thị tại Đại học Purdue, từng là nhà khoa học nghiên cứu tại Sở y tế của Thành phố New York hiện đang đi khắp đất nước để tư vấn cho các thành phố khác và có tên trong Đại sảnh Danh vọng Chuyên gia Quản lý Dịch hại) cho tờ Wall Street Journal biết qua email ông cũng không đăng ký để trở thành sa hoàng diệt chuột của New York. Theo Heather Gooch, Tổng biên tập tạp chí Pest Management Professional cho biết Purdue từ lâu đã là trung tâm kết nối các chuyên gia nghiên cứu học thuật và kiểm soát dịch hại.
