Cuộc chiến tranh Nga-Ukraine có dấu hiệu chuyển sang một giai đoạn mới: Phương Tây gia tăng viện trợ vũ khí để giúp Ukraine phản công giành lại lãnh thổ, có thể cả bán đảo Crimea trước khi quân Nga củng cố lực lượng và mở những cuộc tấn công mới vào mùa xuân.
Để chuẩn bị phản công, Ukraine đã thực hiện một chiến dịch vận động ngoại giao, khẩn nài Mỹ và châu Âu trao cho họ những loại vũ khí tân tiến hơn như xe tăng và hỏa tiễn phòng không. Đến nay, chính quyền Biden đã chuẩn bị chuyển giao 50 xe bọc thép Bradley và 100 xe bọc thép Stryker trong gói viện trợ $3,75 tỷ mà Bộ Ngoại giao Mỹ công bố mười hôm trước.
Các quan chức Mỹ nói với báo Washington Post rằng chiến tranh đã sang giai đoạn mới, quân đội Ukraine phải chiến đấu bằng phương thức nhuần nhuyễn hơn, kết hợp xe tăng, xe bọc thép, pháo và không quân trong cái gọi là chiến tranh vũ khí tổng hợp. Các loại thiết vận xa Bradley và Stryker giúp họ gia tăng đáng kể về hỏa lực và di chuyển quân đội trên chiến trường.
Stryker là loại xe bọc thép chạy bằng tám bánh cao su, có thể chở một tiểu đội lính, di chuyển với vận tốc 60 dặm mỗi giờ. Loại xe này trang bị khá nhẹ, chỉ có súng đại liên và giàn phóng lựu đạn tự động. Stryker đã được quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Iraq và Afghanistan, có ưu thế di chuyển nhanh nhưng dễ bị lún trong bãi lầy.
Bradley là loại xe bọc thép chạy bằng bánh xích, nặng hơn và chậm hơn so với Stryker; nó cũng chở được ít lính hơn. Nhưng Bradley dễ dàng di chuyển qua bùn lầy, có lớp giáp thép kiên cố hơn và trang bị vũ khí hạng nặng, gồm đại liên 25 ly và hỏa tiễn TOW có hệ thống dẫn đường điện tử để diệt xe tăng đối phương.
Ukraine nhiều lần yêu cầu viện trợ xe tăng M1 Abram tân tiến nhất của quân đội Mỹ, nhưng chính quyền Biden từ chối, viện cớ những khó khăn về kỹ thuật và hậu cần. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phụ trách chính sách Colin Kahl nói rằng xe tăng Abrams rất phức tạp và đắt đỏ, chạy bằng động cơ phản lực, tiêu tốn 3 gallon nhiên liệu mỗi dặm đường và rất khó điều khiển. “Nó có thể hoặc không phải là hệ thống thích hợp, nhưng chúng tôi tiếp tục xem xét đề nghị [của Ukraine]”, ông Kahl nói.
Trong khi đó, Vương quốc Anh quyết định viện trợ cho Ukraine 14 xe tăng Challenger 2 cùng các phi đạn phòng không tầm trung, các hệ thống phòng không Starstreak, xe thiết giáp Bulldog, đạn dược… Đây là gói hỏa lực tác chiến quan trọng nhất mà Anh cấp cho Ukraine tính tới nay, theo lời Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace.
Hành động của Anh gửi xe tăng cho Kyiv đang tạo ra một áp lực lên các nước thành viên NATO khác, kể cả Mỹ. Các nước Ba Lan và Phần Lan muốn viện trợ cho Ukraine loại xe tăng Leopard 2, được coi là “ngựa chiến của quân đội châu Âu” nhưng cần phải được sự đồng ý của Đức là nhà sản xuất. Bộ trưởng Quốc phòng mới của Đức, ông Boris Pistorius, được biết cũng muốn gửi xe tăng Leopard 2 ra chiến trường Ukraine nhưng có thể ông chờ cho Mỹ có hành động trước.
Hôm thứ Ba, tại Washington D.C. thủ tướng Hòa Lan Mark Rutte thông báo cho tổng thống Joe Biden rằng Hòa Lan có kế hoạch cung cấp cho Ukraine hệ thống phòng không Patriot, tiếp theo hành động tương tự của Đức và Mỹ. Hàng trăm binh sĩ Ukraine đã bắt đầu được huấn luyện sử dụng hệ thống này tại Mỹ, Đức và Ba Lan.
Tuy vậy, con số vũ khí mà phương Tây cam kết viện trợ cho Ukraine vẫn còn thấp xa so với yêu cầu của nước này: 300 xe tăng và 600 xe bọc thép bộ binh.
Viện trợ vũ khí tân tiến đang là chủ đề chính trong chiến dịch ngoại giao của Ukraine. Đệ nhất Phu nhân Ukraine, bà Olena Zelensk, đã có mặt tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ để vận động các nhà lãnh đạo và chủ doanh nghiệp lớn ủng hộ đất nước bà.
Hôm qua thứ Ba, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Mark A. Milley đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Ukraine tại một địa điểm bí mật gần biên giới Ba Lan – Ukraine.
Vào thứ Tư và thứ Năm, bộ trưởng quốc phòng các nước thành viên NATO sẽ họp ở Brussels để bàn giải pháp giúp Ukraine. Sau đó vào thứ Sáu, đại diện của quân đội khoảng 50 quốc gia sẽ hội nghị tại căn cứ Ramstein ở Đức, dưới sự chủ trì của bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin III, bàn về chủng loại và số lượng vũ khí mà các nước sẽ yểm trợ cho Kyiv, kể cả vấn đề có nên gửi xe tăng chiến đấu cho Ukraine hay không.
Báo New York Times ghi nhận rằng các nước phương Tây ủng hộ Kyiv đều cho rằng họ đang lãng phí thời gian trong việc giúp quân kháng chiến Ukraine phá vỡ thế giằng co tàn bạo và đẫm máu với quân Nga trên chiến trường miền Đông và miền Nam nước này. Do thiếu vũ khí tân tiến, quân Ukraine đã không thể đẩy lùi quân Nga mà cũng không chống cự được các trận mưa hỏa tiễn của Nga tàn phá phần lớn cơ sở hạ tầng của Ukraine.
Về phần Nga, giới quan sát chiến trường nói rằng Điện Kremlin đang gấp rút tái trang bị và củng cố phòng tuyến ở những vùng đất đã chiếm được nằm về phía đông vùng Donbass của Ukraine; đến cuối mùa đông hoặc đầu mùa xuân sẽ tổ chức tấn công để giành thêm nhiều vùng lãnh thổ khác nữa. Hôm thứ Ba, tổng thống Vladimir Putin nói trên truyền hình rằng các nhà máy sản xuất vũ khí của Nga “đang làm việc cả ba ca không nghỉ, suốt 24 giờ mỗi ngày”. Trước đó vào tháng Chín 2022, ông Putin đã động viên 300.000 lính và một nửa con số đó sẽ được tung ra chiến trường trong thời gian tới, sau khi được huấn luyện và trang bị, để bổ sung cho quân Nga ngoài mặt trận.
Cuộc xâm lăng của Nga đã bị chặn đứng vài tháng qua, nhưng cuộc phản công của Ukraine, bắt đầu từ tháng Chín 2022, gần đây cũng không tiến triển được do thiếu vũ khí và đạn dược.
Các quan chức và chuyên gia quân sự phương Tây cho rằng cuộc chiến sắp chuyển sang giai đoạn quyết định, mỗi bên đều quyết tâm chiếm những lợi thế chiến lược.
Nếu Mỹ và EU gia tăng viện trợ cho Ukraine những loại vũ khí tân tiến mà nước này liên tục đề nghị, đặc biệt là các loại xe tăng chiến đấu tối tân như Abrams, Leopard 2, hỏa tiễn Patriot và các loại tên lửa tầm xa thì cục diện chiến trường có thể thay đổi theo hướng có lợi cho Ukraine và có thể buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán để đi đến một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh.
Trả lời báo chí về chương trình viện trợ vũ khí của Mỹ cho Ukraine, hôm thứ Ba, ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken nói mục đích của Mỹ là “nhằm đưa Ukraine vào vị thế mạnh nhất có thể khi bàn đàm phán được mở ra để hai bên có thể đạt tới một nền hòa bình công bằng và bền vững”.
Nếu Ukraine có thể đẩy lùi quân Nga trở về đường biên giới trước khi nổ ra cuộc xâm lược ngày 24 tháng Hai năm ngoái thì các chuyên gia phương Tây tin rằng tổng thống Zelensky có thể sẵn sàng đàm phán và tổng thống Putin cũng có thể chọn giải pháp ngoại giao Cho đến nay chưa có dấu hiệu nào cho thấy người Nga tỏ ra nghiêm túc trong việc đàm phán, còn kế hoạch hòa bình 10 điểm của tổng thống Zelensky vẫn cương quyết đòi Nga phải rút khỏi toàn bộ lãnh thổ Ukraine, kể cả bán đảo Crimea mà Nga đã chiếm năm 2014, bồi thường chiến tranh và bị xét xử trước tòa án quốc tế.
Đọc thêm:
