Một phần của thành phố lớn Derna bị xóa sổ hoàn toàn sau cơn lũ lụt kinh hoàng xảy ra ở Libya. Số người chết có thể lên đến 20,000 người, Thị trưởng thành phố Abdulmenam Al-Ghaithi nói với đài truyền hình al-Arabiya.
Theo The Libyan Red Crescent (Tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ Libya,) ước tính khoảng 11,000 người đã thiệt mạng và 20,000 người khác mất tích ở Libya sau khi cơn bão ở Địa Trung Hải càn quét khiến các con đập bị vỡ – cuốn trôi toàn bộ khu dân cư ven biển ra ngoài biển khơi.
Bão Daniel đổ bộ vào quốc gia Bắc Phi vào tối Chủ Nhật, gây ra lượng mưa lớn tạo lũ quét. Nhưng sự hủy diệt lớn xảy ra vài giờ sau đó, khi hai con đập trên sông Wadi Derna vỡ, hình thành một bức tường nước phá hủy mọi thứ. Sự tàn phá lớn nhất xảy ra ở thành phố cảng Derna, nơi có 90,000 người đang sinh sống.
Những số liệu mới nhất do một tổ chức từ thiện ở Libya công bố hôm Thứ Năm, 14 Tháng Chín, cho thấy mức độ tàn phá thực sự của thảm họa do Bão Daniel gây ra. Trước đó một ngày, Giám đốc Trung tâm Y tế Al-Bayda nói với Guardian, rằng số người chết có thể lên tới 20,000 người vì hàng ngàn người khác được tuyên bố là mất tích.
Theo Giám đốc điều hành của Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế Jagan Chapagain, ba tình nguyện viên của Hội Trăng lưỡi liềm đỏ Libya đã thiệt mạng khi cố gắng cứu những gia đình bị ảnh hưởng, Sky News đưa tin.
Một người đứng đầu Liên Hợp Quốc cho biết quy mô của thảm họa có thể giảm bớt nếu có hệ thống cảnh báo tiên tiến. Phát biểu từ Geneva, người đứng đầu Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization) Petteri Taalas nói với các phóng viên rằng nếu có các dịch vụ cảnh báo khẩn cấp, những tổn thất đó có thể đã được giảm thiểu.
Trong khi đó, hôm Thứ Năm, Chủ tịch Quốc hội Libya cho biết chính phủ đã làm mọi thứ có thể để ngăn chặn thảm họa xảy ra ở nước này vào cuối tuần trước. Thủ tướng Libya Abdul Hamid al-Dbeibeh tuyên bố chính phủ sẽ phân bổ 2 tỷ dinar Libya ($412 triệu) cho quỹ tái thiết các thành phố Derna và Benghazi.
Theo Bộ trưởng Y tế Libya, Othman Abdul Jalil, tình hình ở Derna là “thảm khốc”. Jalil nói: “Các thi thể vẫn còn nằm trên mặt đất ở nhiều nơi [của Derna]. Bệnh viện tràn ngập thi thể. Và có những lĩnh vực chúng tôi chưa tiếp cận được.”
Ông tiếp tục yêu cầu quốc tế giúp đỡ.
Phần lớn thành phố vẫn chìm trong nước sau khi hai con đập vỡ và bốn cây cầu bị sập. Bộ trưởng hàng không dân dụng và thành viên ủy ban khẩn cấp của Libya Hisham Chkiouat mô tả lũ lụt như một “cơn sóng thần”, BBC đưa tin.
“Tôi trở về từ Derna. … Thật là một thảm họa,” Chkiouat nói với Reuters hôm Thứ Ba. “Thi thể nằm khắp nơi, trên biển, dưới thung lũng, bên các tòa nhà. Tôi không phóng đại khi nói rằng 25% thành phố đã biến mất ”.
Hôm Thứ Tư, Chkiouat cho biết số người chết có thể tăng nhanh khi có thêm nhiều thi thể bị cuốn vào bờ.
Một người đàn ông địa phương ở Derna nói chuyện với BBC về “cảnh tượng khủng khiếp, không thể tưởng tượng nổi” đã xảy ra với thành phố của anh ta. “Thi thể của phụ nữ và trẻ em trôi lềnh bềnh trước mặt chúng tôi,” Husam Abdelgawi nói từ nơi an toàn ở thành phố Al Qubbah gần đó. “Nước còn cuốn mấy thi thể vào trong nhà tôi nữa.”
Các thành phố Al-Marj, Benghazi và Soussa cũng bị ảnh hưởng. Hình ảnh từ Libya cho thấy đường phố bị xóa sổ hoàn toàn, xe hơi bị lật và đường sá bị sập.
Emad al-Falah, một nhân viên cứu trợ từ Benghazi, nói với AP về những gì anh nhìn thấy ở Derna. “Bất cứ nơi nào bạn đi, bạn đều thấy những người đàn ông, phụ nữ và trẻ em đã chết. Toàn bộ gia đình bị mất tích,” anh nói.
Các chuyên gia đưa ra ba yếu tố chính đã góp phần tạo ra thảm họa vỡ đập ở Libya. Gió bão dữ dội: Theo CNN, bão Daniel sau khi càn quét các quốc gia như Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria, đã trở thành một cơn bão Địa Trung Hải, hình thái khí tượng hiếm gặp tại đây. Bão Daniel càng mạnh hơn khi nó quét qua những vùng nước ấm bất thường ở Địa Trung Hải, trước khi trút mưa xuống Libya hôm 10 Tháng Chín.
Cả hai con đập bị vỡ, Derna và Mansour, đều được xây dựng bởi một công ty có trụ sở ở Nam Âu lần lượt trong các năm 1973 và 1977. Theo tuyên bố của Phó thị trưởng Derna Ahmed Madroud, cả hai đập đều không được bảo trì kể từ năm 2002.
Bài nghiên cứu từng đưa ra cảnh báo rằng, các con đập ở thượng nguồn Derna “tiềm ẩn nguy cơ lũ lụt cao, và việc bảo trì định kỳ là cần thiết để ngăn chặn thảm họa lũ lụt”. Nội dung trong bài nghiên cứu: “Tình hình hiện nay ở hồ chứa Wadi Derna cần được nhà chức trách tiến hành bảo trì định kỳ các con đập. Vì khi có lũ lớn, hậu quả sẽ rất thảm khốc với người dân sống ở thung lũng và thành phố Derna. Chúng tôi cũng phát hiện xung quanh dòng chảy thiếu thảm thực vật thích hợp để ngăn sự xói mòn đất. Người dân trong khu vực cần nhận thức về sự nguy hiểm của lũ lụt.”
Người Libya đã phải chịu đựng hơn một thập niên, xung đột và hỗn loạn chính trị. Derna, thành phố bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi lũ lụt, từng bị các phần tử Hồi giáo cực đoan kiểm soát và bị bỏ quên trong nhiều năm. Jalel Harchaoui, một cộng sự chuyên về Libya tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia có trụ sở tại London, nói với AP rằng chính quyền địa phương thường thảo luận về việc phát triển Derna nhưng không có kết quả gì. Harchaoui nói: “Ngay cả việc sửa sang lại cũng không, mặc dù thành phố ngày càng xuống cấp trầm trọng. Mọi thứ đều bị trì hoãn.”
