Già gân James Hong và bảy thập niên vượt qua định kiến kỳ thị

James Hong (ảnh: Kevin Winter/Getty Images)

Một trong những diễn viên xuất sắc nhất trong Everything Everywhere All at Once, ngoài Dương Tử Quỳnh, Ke Huy Quan và Jamie Lee Curtis, phải kể đến ông già gân 94 tuổi James Hong (Ngô Hán Chương). Vai diễn người cha của James Hong trong Everything Everywhere All at Once cũng khó ngang ngửa vai của Ke Huy Quan và Dương Tử Quỳnh.

James Hong trong ‘Everything Everywhere All at Once’ (A24)

James Hong thật sự là một trong những huyền thoại sống của Hollywood. Ông từng đóng chung với vô số tài tử lừng danh, từ Clark Gable đến Harrison Ford; từ Lauren Bacall đến James Coburn.

Mãi đến những ngày cuối đời, James Hong mới nhận được một giải thưởng lớn. Ngày 26 Tháng Hai 2023, tại lễ trao giải của Hiệp hội diễn viên màn bạc Hoa Kỳ (SAG Awards), James Hong được trao giải tập thể (Outstanding Performance by a Cast in a Motion Picture), cùng với nhóm diễn viên đóng trong Everything Everywhere All at Once.

Trong sự nghiệp khoảng 650 phim lớn nhỏ suốt từ thập niên 1950 đến nay, James Hong diễn vô số vai. “Vai diễn” điện ảnh đầu tiên của James Hong là một anh phi công thực tập trong bộ phim chiến tranh năm 1954 Dragonfly Squadron. Vai này nhỏ đến mức tên của ông không được ghi trong list thành phần diễn viên.

Bộ phim đầu tiên mà tên ông được ghi là Soldier of Fortune (1955), “đóng chung” với tài tử Clark Gable. Suốt từ đó, ông có mặt trong nhiều phim nhưng hầu hết là vai phụ. Ông đóng vai một thầy phù thủy bị nguyền trong bộ phim giả tưởng hành động Big Trouble in Little China; một ông tướng Nhật trong Airplane!; một người cha trong phim hài Wayne’s World 2

Ông lồng tiếng cho các nhân vật trong Kung Fu Panda, Mulan của Disney và Turning Red của Pixar. Ông còn ngồi ghế đạo diễn cho một số phim kinh phí thấp như The Vineyard năm 1989 hoặc Police Girls Academy năm 1979. James Hong là người  đồng sáng lập East West Players vào năm 1965, một nhóm kịch dành cho các diễn viên Mỹ gốc Á để họ có cơ hội thực hiện những vai diễn vượt ra ngoài khuôn mẫu Mỹ.

James Hong cùng Jennifer O’Neill và James Coburn trong ‘The Carey Treatment’, 1972 (Photo by Metro-Goldwyn-Mayer/Getty Images)

Sinh ngày 22 Tháng Hai 1929 tại Minneapolis, Minnesota, con của ông Frank W. Hong và bà Lee Shui Fa, những người nhập cư từ Hong Kong. Năm 5 tuổi, James Hong cùng cha mẹ trở lại Hong Kong nhưng 5 năm sau gia đình họ lại qua Mỹ. Cha ông sở hữu một tiệm thuốc Bắc ở Phố Tàu. Hồi còn nhỏ, khi đi học, James Hong thường xuyên bị chúng bạn bắt nạt, chỉ vì là người châu Á. “Tôi luôn đứng dậy mỗi khi chúng xô tôi ngã” – James Hong kể.

James Hong say mê diễn xuất khi chứng kiến các nghệ sĩ Kinh kịch đến tập tại tiệm thuốc của cha mình. James Hong bắt đầu tham gia diễn kịch tại trường trung học. Từ lúc này, James Hong nhận ra rằng “yếu tố” người Mỹ gốc Á trở thành rào cản lớn như thế nào trong xã hội Mỹ đối với những người nhập cư gốc Á như ông. Trong trường, giáo viên thường chọn một học sinh da trắng thay vì James Hong, cho dù ông là thành viên chính của nhóm kịch. Không chỉ trong trường, James Hong cũng bị các cô chê không muốn hẹn hò hoặc kết thân với một người “da vàng”.

James Hong học kỹ thuật dân dụng tại Đại học Minnesota. Nhập ngũ khi chiến tranh Triều Tiên nổ ra năm 1950, ông được đưa đến Trại Rucker ở Alabama. Tại đây, với năng khiếu diễn xuất, ông tham gia đội kịch. Nhờ đó, ông được sĩ quan chỉ huy giữ lại để góp vui cho trại và không phải ra chiến trường. Sau chiến tranh, James Hong học tại Đại học Nam California, Los Angeles. Tuy nhiên, cuối cùng ông dành hết thời gian cho sự nghiệp diễn viên.

James Hong cùng Jack Nicholson và Faye Dunaway trong ‘Chinatown’, 1973 (ảnh: Fairchild Archive/WWD/Penske Media via Getty Images)

Một trong những vai diễn đầu tiên của ông là loạt phim truyền hình tội phạm The New Adventures of Charlie Chan năm 1957. Ông được chọn vào vai Barry Chan, đóng chung với J Carrol Naish, một diễn viên người Mỹ gốc Ireland. Naish, như các diễn viên da trắng khác đóng giả là người châu Á, phải hóa trang để có cặp mắt hí. Điều này khiến James Hong vô cùng khó chịu và cảm thấy bị xúc phạm.

Một ngày nọ, trong hậu trường giúp nhắc lời thoại cho Carrol Naish, James Hong quên mất một câu, thế là ông bị Carrol Naish mắng: “Mày nghĩ đây là gì? Là ngôi trường của đám diễn viên Tàu bọn mày hả?”. Sau đó, Carrol Naish nói với các nhà sản xuất, hoặc chọn mình hoặc chọn James Hong. Thế là người ta sa thải James Hong. Sự việc khiến James Hong bị tổn thương nặng đến mức phải mất nhiều năm ông mới hồi phục chấn thương tâm lý.

Trong thế giới nghệ thuật ở Mỹ, không phải lúc nào người ta cũng công khai khinh rẻ diễn viên gốc Á hoặc không phải ai cũng mắng thẳng vào mặt mình như Carrol Naish, nhưng thực tế là trong 60 năm đầu của lịch sử Hollywood, có rất ít diễn viên châu Á được đóng vai chính. Để ngoi lên trong một thế giới mà nạn kỳ thị chủng tộc phổ biến như Hollywood, James Hong phải nỗ lực gấp nhiều so với diễn viên da trắng.

Dàn diễn viên ‘Everything Everywhere All at Once’ trong lễ Screen Actors Guild Awards lần thứ 29 (26 Tháng Hai 2023) tại Los Angeles, California (ảnh: Kevin Winter/Getty Images)

Với giới sản xuất Hollywood, diễn viên gốc Á chỉ là những vai đệm, đóng những vai phản diện, từ kẻ lưu manh đến bọn trộm cắp; và chỉ được mời trong những kịch bản có “yếu tố châu Á” buộc phải sử dụng người châu Á. Trong nhiều năm, công nghiệp điện ảnh Mỹ tin rằng giao vai lớn cho diễn viên gốc Á là sự liều lĩnh về mặt đầu tư bởi những gương mặt da vàng không là bảo chứng cho doanh thu.

Mãi cho đến gần đây, Hollywood mới thay đổi, đặc biệt từ sự thành công của những hãng phim độc lập (như A24, nơi sản xuất Everything Everywhere All at Once), và từ nỗ lực vươn lên không ngừng của nhiều thế hệ diễn viên gốc Á trong đó có Dương Tử Quỳnh, Ke Huy Quan và James Hong. Năm 2022, James Hong nhận được ngôi sao trên Đại lộ Danh vọng Hollywood (diễn viên lớn tuổi nhất nhận được vinh dự này).

Ngày 10 Tháng Năm 2022, James Hong được gắn sao tại Hollywood Walk of Fame (ảnh: Albert L. Ortega/Getty Images)

Với James Hong, ông vẫn chưa ngưng làm việc. Các dự án sắp tới của ông gồm vai diễn trong Kung Fu Panda 4; viết kịch bản và diễn xuất trong phim phiêu lưu Patsy Lee & The Keepers of the 5 Kingdoms, và tái hợp với Dương Tử Quỳnh trong series “American Born Chinese” của Apple TV Plus. Năm 2022, trong một cuộc phỏng vấn Variety, James Hong nói rằng ông luôn mong mỏi các bộ phim và chương trình truyền hình có nhiều diễn viên gốc Á với những vai diễn đời thường, để người ta có thể thấy “chúng tôi hoàn toàn có khả năng đóng các vai bác sĩ, doanh nhân và chính trị gia hệt như thực tế xã hội”.

Share:

Ý kiến độc giả
Quảng Cáo

Có thể bạn chưa đọc

Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Share trang này:
Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
LinkedIn
Email
Kênh Saigon Nhỏ: