Hôm thứ Tư 23-06 chính phủ Nga cho biết họ đã bắn cảnh cáo và ném bom xuống đường đi của một tàu chiến Anh để đuổi nó ra khỏi vùng biển mà Moscow tuyên bố chủ quyền ở Biển Đen ngoài khơi bán đảo Crimea.
Anh bác bỏ thông tin của Nga về vụ việc. Phía Anh nói họ tin rằng bất kỳ phát súng nào được bắn ra đều là “cuộc tập trận sử dụng súng” đã được thông báo trước của Nga và không có quả bom nào được thả. Nhưng họ xác nhận rằng tàu khu trục của Anh mang tên HMS Defender đã đi qua vùng biển mà họ cho là thuộc Ukraine.
Bộ Quốc phòng Anh ra tuyên bố cho biết tàu HMS Defender đã “thực hiện chuyến đi qua vô hại qua lãnh hải Ukraine phù hợp với luật pháp quốc tế”. Người phát ngôn của Thủ tướng Boris Johnson cho biết: “Nói rằng con tàu bị bắn hoặc nó đang ở trong vùng biển của Nga đều không chính xác.”
Bộ Ngoại giao Nga gọi việc tàu chiến Anh đi qua khu vực này là hành động “khiêu khích trắng trợn” và tuyên bố sẽ triệu tập đại sứ Anh để chất vấn. Bộ Quốc phòng Nga, được hãng thông tấn Interfax dẫn lời, cho biết một oanh tạc cơ của Nga đã thả bốn quả bom phân mảnh có sức nổ cao trên đường đi của tàu Anh. Bộ này cho biết thêm rằng tàu khu trục Anh đã đi sâu tới hai dặm (3 km) vào lãnh hải của Nga gần Mũi Fiolent trên bờ biển phía nam bán đảo Crimea, gần hải cảng Sevastopol, nơi đóng bộ chỉ huy Hạm đội Biển Đen của Nga. Tàu khu trục của Anh đã rời khỏi vùng biển của Nga ngay sau khi Nga bắn phát súng cảnh cáo, theo Interfax.
**
Các chuyên gia quân sự nhận định dù lời kể của Nga và của Anh có chính xác hay không thì vụ việc dường như cho thấy sự leo thang trong cuộc đối đầu giữa phương Tây và Nga trên các tuyến đường biển đang tranh chấp.
Nga xâm chiếm và sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine năm 2014 và coi các khu vực xung quanh bán đảo là vùng biển của Nga. Trong khi đó các nước phương Tây coi Crimea là một phần của Ukraine và bác bỏ yêu sách của Nga đối với các vùng biển xung quanh.
“Đi qua vô hại” là quyền được quốc tế công nhận cho các tàu đi qua lãnh hải của một quốc gia với điều kiện chúng không gây hại.
Mark Gray, một chuyên gia an ninh hàng hải và một đại tá đã nghỉ hưu của Thủy quân lục chiến Hoàng gia Anh, nói với Reuters: “Nga đang cố gắng tạo ra dữ kiện trên thực tế và khiến họ được quốc tế tôn trọng, để việc sáp nhập của họ có hiệu lực”, ông nói, đồng thời so sánh các tuyên bố chủ quyền ở Biển Đen của Moscow với các tuyên bố của Bắc Kinh ở Biển Đông bị phương Tây bác bỏ.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cho biết vụ việc cho thấy “các chính sách gây hấn và khiêu khích” của Nga ở Biển Đen và Biển Azov gần đó đã tạo thành một “mối đe dọa liên tục đối với Ukraine và các đồng minh”. Trong một tweet, Kuleba kêu gọi hợp tác nhiều hơn giữa NATO và Ukraine ở Biển Đen.
Các nước phương Tây đang tiến hành các cuộc tập trận hải quân trong tuần này ở Biển Đen được gọi là Sea Breeze. Vài giờ trước khi vụ việc xảy ra, đại sứ quán Nga tại Washington đã kêu gọi Hoa Kỳ và các đồng minh hủy bỏ cuộc tập trận.
Tàu khu trục của Anh đã đến thăm cảng Odessa của Ukraine trong tuần này; trong đó hai bên đã ký một thỏa thuận để Anh giúp nâng cấp hải quân Ukraine.
